Gelijke beloning: grote salarisverschillen vergroten het risico op klokkenluiden

Waarom maken werknemers schendingen van de regels van hun bedrijf openbaar en schaden ze daarmee de reputatie ervan? Een klokkenluidersstudie van onderzoekers aan de Universiteit van Texas in Dallas biedt een mogelijke verklaring: hoe ongelijker managers en gewone werknemers worden behandeld – met name wat betreft beloning – hoe meer de loyaliteit van werknemers lijdt, waardoor ze bijzonder gevoelig zijn voor onrecht op de werkvloer.

Voor het onderzoek onderzocht het onderzoeksteam hoe verschillen in de behandeling van werknemers, CEO's en andere belanghebbenden klokkenluiderszaken binnen bedrijven beïnvloeden. Ze analyseerden beloningsgegevens van 639 beursgenoteerde Amerikaanse bedrijven uit de periode 1992-2013, evenals gegevens van een Amerikaanse sociale index die de prestaties van deze bedrijven op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur meet. Ze vergeleken deze informatie met 22.843 zaken uit dezelfde periode waarin de Amerikaanse Occupational Safety and Health Administration (OSHA) problemen had vastgesteld op basis van werknemersmeldingen.

De onderzoekers ontdekten dat het aantal onderzoeken dat door klokkenluiders werd gestart, afhing van de mate van ongelijkheid binnen het bedrijf: hoe slechter het bedrijf zijn gewone medewerkers behandelde in vergelijking met de CEO en andere stakeholders, hoe meer klokkenluiders zich meldden. De belangrijkste voorspeller van klokkenluiden was een groot loonverschil tussen de CEO en zijn medewerkers.

In een vervolgonderzoek werden 247 Amerikaanse werknemers in twee groepen verdeeld en kregen ze twee verschillende versies van een krantenartikel voorgelegd. In het ene artikel werd melding gemaakt van een grote loonkloof, in het andere van een relatief kleine. De deelnemers werd gevraagd zich voor te stellen dat ze voor het betreffende bedrijf werkten en vervolgens aan te geven hoe waarschijnlijk het was dat ze loyaal zouden zijn aan die werkgever. Vervolgens werd hen een hypothetisch scenario voorgelegd met onvoldoende ventilatie op de werkplek. Zouden ze bereid zijn dit incident te melden bij de Occupational Safety and Health Administration? Het onderzoeksteam ontdekte dat de bereidheid daartoe significant hoger was in de groep met de grootste loonkloof dan in de groep met de kleinste loonkloof.

Om reputatieschade door klokkenluiden te voorkomen, benadrukken de onderzoekers, moeten managers nagaan wat hun medewerkers vinden van de loon- en aandelenkloof binnen het bedrijf. Ze zouden ook een vertrouwd intern aanspreekpunt moeten creëren waar medewerkers hun zorgen en klachten kunnen uiten. Dit kan wangedrag helpen voorkomen en voorkomen dat klokkenluiden überhaupt nodig is.

© HBm 2025

Bron: Cuili Qian et al.: “Stakeholder treatment disparity and employee whistleblowing: A multistakeholder, multidimensional framework of social comparison,” Strategic Management Journal, april 2025