Vakbondsleden over conflict bij BVG: ‘Veel werknemers zijn bereid tot het uiterste te gaan’

Het is een sprankje hoop voor de verontruste passagiers van de Berlijnse Vervoersmaatschappij ( BVG ). Blijven zij voorlopig gespaard van stakingen? In het conflict over hogere lonen voor de circa 16.600 werknemers van het staatsbedrijf komen de raad van bestuur en vakbond Verdi deze woensdag bijeen voor de vierde onderhandelingsronde. "Als de werkgever ons uiteindelijk een onderhandelbaar aanbod doet, dan vergroot dat natuurlijk de kans dat de passagiers voorlopig rust hebben en dat er tot de vijfde ronde op 21 maart geen verdere waarschuwingsstakingen bij de BVG zullen plaatsvinden", vertelde Verdi-onderhandelaar Jeremy Arndt maandag aan de Berliner Zeitung.
Hij is geen pessimist, zei de 39-jarige. Maar Arndt leek er niet bepaald zeker van te zijn dat er na drie waarschuwingsaanvallen een doorbraak op handen was. “Het zou ons verbazen als de BVG dit nu daadwerkelijk zou kunnen realiseren. Tot nu toe hebben we in ieder geval nog geen signalen van die aard gehoord.”
Verdi heeft het BVG-bestuur een ultimatum van 40 dagen gegevenOm 10.00 uur treffen de tegenstanders elkaar bij Trias, het hoofdkantoor van de BVG aan de Holzmarktstraße in Mitte. De vergadering zal naar verwachting zeven uur duren, langer dan voorheen. Direct daarna komt de cao-commissie van Verdi bijeen. Naar alle waarschijnlijkheid zal het tot een verdere “feedback” besluiten. Dat betekent dat Verdi-medewerkers eropuit trekken om de mening van het personeel te peilen. De tarievencommissie komt naar verwachting begin volgende week, op maandagmiddag, opnieuw bijeen.
“Dan zullen we zien hoe dit loonconflict zich ontwikkelt”, legde Arndt uit. “Het enige wat ik kan zeggen is dat de bereidheid om te staken groot blijft. Veel BVG-werknemers zijn bereid en vastbesloten om tot het uiterste te gaan en voor onbepaalde tijd te staken. Bij sommigen hebben we al op de rem moeten trappen, omdat een handhavingsstaking wettelijk aan bepaalde voorwaarden gebonden is. Er moet eerst een stemming plaatsvinden waarbij minimaal 75 procent van de deelnemers vóór zo’n staking stemt.”
In januari zijn de loononderhandelingen voor het grootste gemeentelijke openbaarvervoerbedrijf van Duitsland begonnen. “We moeten nu onze zaken op orde krijgen”, waarschuwde de vakbondsvertegenwoordiger. "Het voelt alsof we al drie onderhandelingsronden in een cirkeltje ronddraaien en inhoudelijk geen enkele vooruitgang boeken." De bijeenkomst van komende woensdag is de laatste voordat het ultimatum van 40 dagen op 21 maart afloopt. Als er geen acceptabel voorstel op tafel ligt, wil Verdi via een stemming beslissen over een staking. Kan Verdi zich een onbeperkte staking veroorloven? De onderhandelaar zei: “Wij maken ons daar geen zorgen over. Ook op andere vlakken hebben we laten zien dat we assertief zijn.”
Talrijke BVG-medewerkers zijn ‘intern klaar om te vertrekken’“Het moet voor iedereen die erbij betrokken is duidelijk zijn dat er iets moet veranderen”, zegt Arndt. “Helaas heb ik de indruk dat de standpunten van de werkgever en de vakbond Verdi nog ver uit elkaar liggen. “De creativiteit om de gaten te dichten en met ons tot een acceptabel resultaat te komen, ontbreekt op dit moment nog.”
De BVG kan het zich niet veroorloven om haar werknemers in deze ronde van cao-onderhandelingen teleur te stellen. “De lonen moeten merkbaar verbeteren, anders zijn alle projecten, alle herstructureringen, alle initiatieven in het bedrijf nutteloos – omdat het benodigde personeel er niet meer is”, herinnerde de Verdi- onderhandelaar.

Arndt gaf aan dat hij veel BVG-medewerkers kent die mentaal ontslag hebben genomen. “Ik heb nog nooit zoveel mensen gezien die er innerlijk klaar voor waren om te stoppen. Ze wachten af wat de uitkomst van de loononderhandelingen zal zijn – en zullen dan op zoek gaan naar een andere baan als de uitkomst niet bevredigend is. Bij twijfel, ook in andere beroepen. Er zijn veel gebieden waar ze minstens hetzelfde geld kunnen verdienen – maar met minder stress dan bij BVG, zonder werk op zondag en 's nachts.”
Het klopt dat de BVG vorig jaar ongeveer 36.000 aanvragen heeft behandeld. Arndt: “Dit is een geweldige prestatie en een enorme inspanning. Maar over het geheel genomen heeft de vervoersdienst nauwelijks nieuwe werknemers aangenomen. Collega’s die een opleiding tot chauffeur volgen, haken vaak al na een paar weken af.”
Waar is de derde financieringspijler voor het lokale vervoer in Berlijn?De vakbondsleden zijn er zeker van overtuigd dat de werkgever de uitdaging erkent en de lonen wil verbeteren. “Het bestuur weet dat het met veel grotere problemen te maken krijgt als het niet in het belang van de werknemers handelt”, aldus Arndt. Maar de BVG, die vorig jaar een groepstekort van 58 miljoen euro had, kampt met een financieringsprobleem dat de Eerste Kamer alleen aan haar heeft overgelaten.
“De BVG moet haar inkomsten verbeteren. Daarom is het zo vervelend dat de pogingen van de Senaat om een derde, aanvullende financieringspijler voor het Berlijnse openbaar vervoer te creëren, op niets zijn uitgelopen. Onder auspiciën van de Groene Partij is een rapport opgesteld, maar dat ligt nu in een la te verstoffen. Daarna gebeurde er niets meer. Als we deze pijler hadden, zouden we in een andere situatie zitten.” Een van de voorstellen was om een lokale transportheffing op te leggen aan grote werkgevers in Berlijn. Ook een algemene bijdrage voor het openbaar vervoer, een stadsheffing en uitgebreide parkeertarieven staan op het lijstje van de experts.
CDU-politici vrezen dat de BVG haar dienstverlening aan reizigers moet inperken als de personeelskosten te veel stijgen. Jeremy Arndt vond dergelijke zorgen echter onzin. “Wat senator Stefan Evers van Financiën met zijn dreigement deed, was volgens ons een poging om de Berlijners te verdelen en hen tegen ons op te zetten. Maar dat is hem niet gelukt, benadrukte de vakbondsvertegenwoordiger. “Ook de Eerste Kamer merkt inmiddels dat veel burgers ons steunen. Berlijners weten dat er iets moet veranderen bij de BVG en dat het ook in hun belang is.”
Het aanbod voor passagiers zou zo ver moeten worden teruggebracht – onrealistischMaar zulke bezuinigingsmaatregelen zullen niet zoveel opleveren, aldus de transportadministratie. Om een besparing van 100 miljoen euro te realiseren, zou de bestelde prestatie van de BVG met 17 procent moeten worden verlaagd. “Qua omvang zou dit ongeveer overeenkomen met de sluiting van het gehele tramnetwerk van Köpenick, het busnetwerk van Spandau en de metrolijnen U5 en U6 samen” – onrealistisch. Volgens waarnemers wijst dit erop dat de BVG met andere problemen kampt: te hoge vaste kosten, te veel administratie.
“Het is waar dat de BVG structurele problemen heeft”, gaf Jeremy Arndt toe. Hij gaf een voorbeeld: het bedrijf krijgt dit jaar veel nieuwe metrostellen, maar weet nog niet waar de voertuigen geparkeerd zullen worden. Er is gebrek aan ruimte. “We hebben productiviteitsproblemen op alle gebieden. Naar mijn mening zijn er veel te veel hiërarchische niveaus – veel te veel koninkrijken. Het gemeenschappelijke perspectief is verloren gegaan. Het lijdt geen twijfel dat de BVG alles op zijn kop zal moeten zetten om zich voor de toekomst te positioneren. "Dat de BVG nu in zo'n staat verkeert, is niet te danken aan de werknemers, maar aan de individuele managers en de Senaat", aldus de vakbondsvertegenwoordiger.
Hoe slaagt Arndt erin om kalm te blijven? Hij zei dat zijn gezin, bestaande uit vier kinderen, voor afleiding zorgt in de thuissituatie in het district Potsdam-Mittelmark. En soms een wandeling met de hond. “Collectieve onderhandelingsrondes zijn altijd uitzonderlijke situaties – voor beide partijen. Het gaat immers om ruim 16.000 medewerkers die hopen op verbetering. “En de zaken gaan niet altijd zoals gepland”, aldus de vakbondsvertegenwoordiger. Maar het helpt niemand als hij emotioneel als onderhandelaar optreedt. “Ik moet proberen objectief te blijven en rationeel te handelen. Dit betekent dat ik niet publiekelijk op elke sneer of kritiek kan reageren – of deze nu van mijn werkgever komt of van binnenuit.”
Hij probeert zijn gevoelens niet te dichtbij te laten komen, legt Jeremy Arndt uit. “Ze helpen niet bij het vinden van een redelijke oplossing. Maar zelfs bij cao-onderhandelingen is er altijd nog de dag erna. Samen met het bestuur hebben we altijd gezamenlijke oplossingen gevonden voor alle inhoudelijke kwesties en samen projecten geïnitieerd. Iedereen heeft zijn rol, maar we moeten constructieve oplossingen vinden en verstandig met elkaar omgaan.”
Berliner-zeitung