»Weltbühne« | 100 pagina's Thomas Bernhard voor 48 cent
Je moet altijd kijken naar wat je precies voor je geld krijgt. Dat is een oud Zwabisch gezegde. Als je in een gemiddelde Berlijnse bar een "Negroni" bestelt voor twaalf of dertien euro, krijg je in 90 procent van de gevallen een groot glas met drie gigantische ijsblokjes in een klein plasje waterige, felrode vloeistof die een problematische geur afgeeft. Wat de barman haastig in elkaar heeft geflanst, heeft meestal weinig met een "Negroni" te maken: een sinaasappelschil, een vingerhoedje goedkope gin, een scheutje walgelijke vermout uit een discountwinkel en een beetje van dat olieachtige, stinkende rode spul dat smaakt alsof het in ondergrondse laboratoria is geproduceerd door vloeibare ammoniakpastilles te mengen met "Rosenthaler Kadarka" – en klaar.
Als je daarentegen zelf de benodigde ingrediënten voor het drankje koopt bij een slijterij – een Carpano Antica Formula, een goede gin en een literfles Campari – en je kinderen het thuis laat mixen (de bereiding is ongelooflijk eenvoudig, en de kleintjes zullen er druk mee zijn en er zelfs iets voor het leven van leren), dan heb je zo'n 80 euro uitgegeven, maar je Negroni-voorraad is voorlopig verzekerd: je kunt er 20 tot 23 rijkelijk gemixte en onberispelijke cocktails van maken, mits je kind de juiste zorg besteedt aan de bereiding en niet hectisch of slordig te werk gaat. Je betaalt dan slechts het equivalent van 3,70 of 3,80 euro per glas, in plaats van vier keer zoveel voor een ondrinkbaar brouwsel dat, afgezien van de kleur, geen enkele gelijkenis vertoont met een Negroni.
Hetzelfde geldt voor de lectuur die u op uw terras, balkon of tuin geniet terwijl u nipt aan uw "Homemade Negroni": verfijnd leesplezier voor een schappelijke prijs. Een verzameling netjes en zorgvuldig gerangschikte brieven, verkrijgbaar voor relatief weinig geld.
Stel je voor dat je besluit het eerste nummer van het tijdschrift "Weltbühne" te kopen, onlangs uitgegeven door Holger Friedrichs Berlijnse uitgeverij, dat de laatste tijd veel media-aandacht heeft gekregen. Het tijdschrift Der Spiegel schreef: "Als deze 'Weltbühne' een podium voor de wereld moet zijn, dan kan het alleen maar verwijzen naar de zeer kleine en benauwde wereld van de makers van dit tijdschrift." De artikelen erin zijn "onnozel" en "van irritante onbeduidendheid". (Dit geldt natuurlijk allemaal letterlijk voor Der Spiegel zelf, maar we willen niet muggenzifterig zijn, haha.)
De kleindrukuitgave telt 32 pagina's en kost elf euro. Dat is 34,375 cent per gedrukte pagina. De zuinige inspecteur in mij rekent al: elf pagina's uit de nieuwe "Weltbühne" zouden ongeveer gelijkstaan aan de waarde van een "Homemade Negroni". Een snelle, stiekeme blik op de inhoudsopgave van de nieuwe "Weltbühne" is voor mij dan ook voldoende om binnen een fractie van een seconde te besluiten drie "Negroni's" te kopen in plaats van het tijdschrift.
Een al lang bestaande postorderonderneming biedt een andere leeskeuze aan die – wat de klant voor de aankoopprijs krijgt – niet kan concurreren met Holger Friedrichs "Weltbühne": het complete oeuvre van de Oostenrijkse auteur Thomas Bernhard , die in zijn boeken talloze thema's behandelde die nog steeds actueel zijn, zoals thuis ("Provinciale Hel"), het beroepsleven ("Geldverdienende Hel") of de gevolgen van school- en universitair onderwijs ("Intellectuele Moord", "Uitroeiingscentra"). Het complete oeuvre bestaat uit 22 prachtig vormgegeven paperbacks, telt 10.300 pagina's en kost momenteel € 49,95. Dat is 0,48 cent per gedrukte pagina. Minder dan een halve cent voor een pagina wereldliteratuur! Daarvoor krijg je slechts 20 schamele letters en een paar irritant irrelevante spaties van Holger Friedrich! Omgerekend naar "Negroni's" betekent dit: voor het bedrag dat een door uzelf (of uw kinderen) geschreven "Negroni" kost, krijgt u maar liefst 787 pagina's (!) aan tekst van Thomas Bernhard, oftewel anderhalve tot twee romans.
Alle 22 delen zijn ongeveer gelijk aan de waarde van 13 zelfgemaakte Negroni's. Met andere woorden: als je een schamele 100 dollar neertelt, kun je voor elk boek in je complete oeuvre dat je leest een flinke halve Negroni drinken. Na afloop zijn misschien alle glazen leeg, maar je hebt de boeken nog steeds!
Het mooiste is dat de delen verpakt zijn in een "opvouwbare cassette met handvat", zodat je je complete werk overal mee naartoe kunt nemen – of het nu naar de sportschool, het Oktoberfest in München of de top van de Grossglockner is. Laten we eerlijk zijn. Kwaliteitsbewuste pennenlezers hoeven niet twee keer na te denken: koop ik één (in aantallen: één) gedrukte pagina met onzinnige tekst van irritante onbeduidendheid, geschreven door twijfelachtige, goedkope auteurs, voor 34 cent? Of koop ik 70 (!) pagina's kwaliteitstekst van een internationaal geprezen dichter, gescreend door literatuurwetenschappers (ikzelf)? Nou, de beslissing zou makkelijk moeten zijn.
Ik weet niet zeker of "Genieten" in een betere toekomst niet als schoolvak zou moeten worden geïntroduceerd: je kinderen zouden niet alleen essentiële cocktailrecepten kunnen leren, maar ook het vermogen om muffe en onzinnige teksten te onderscheiden van moderne en onmisbare. Eén ding is zeker: kijk altijd goed naar wat je voor je geld krijgt.
nd-aktuell