Sinds 1945 hebben crises twaalf beurscrashes veroorzaakt – wat beleggers uit de geschiedenis kunnen leren

De aandelenmarkten beleefden dit jaar een achtbaanrit. Dit geldt vooral voor de Amerikaanse markt. Het onvoorspelbare beleid van de Amerikaanse president Donald Trump heeft geleid tot koersschommelingen op de Amerikaanse beurzen. Na de aankondiging van vergaande tarieven op 2 april daalde de standaardwaarde-index van de S&P 500 enkele dagen later naar 4.982 punten. Vergeleken met de recordhoogte van 6144 punten op 19 februari van dit jaar was dit een daling van ongeveer 19 procent.

De S&P 500 wist op het nippertje een zogenaamde bearmarkt te ontlopen. Dit begint wanneer de aandelenkoersen met meer dan 20 procent dalen ten opzichte van hun laatste hoogtepunt. Dit vereist een aanzienlijke mate van nervositeit op de financiële markten. De S&P 500 is inmiddels hersteld; Vrijdagavond stond de index op 5.868 punten. Dat is slechts een lichte daling ten opzichte van het begin van het jaar.

Zoals uit een onderzoek van vermogensbeheerder Assenagon blijkt, zijn bearmarkten op de aandelenmarkt niet zo zeldzaam. Sinds 1945 zijn er in de VS twaalf dergelijke marktfases geweest waarin de S&P 500 telkens meer dan 20 procent verloor.

Voorbeelden hiervan zijn de recessie na de Tweede Wereldoorlog, de oliecrisis van 1973/74, Zwarte Maandag in 1987, het barsten van de dotcomzeepbel, de financiële crisis en de coronacrisis in 2020.

Na het uitbreken van dergelijke crises hadden de beurzen soms een korte, soms een langere tijd nodig om te herstellen. “Crises kunnen meerdere jaren duren”, zegt Thomas Romig, hoofd investeringen bij Assenagon. Uit de analyse blijkt dat beleggers die met een verlies van 20 procent in de S&P 500 stapten, vaak al na een jaar winst maakten. Uitzonderingen hierop waren de oliecrisis, het uiteenspatten van de dotcomzeepbel en de financiële crisis.

Na vijf jaar had een beursintroductie in een crisistijd en na verliezen van 20 procent bijna altijd zijn vruchten afgeworpen. De enige keer dat dit anders was, was tijdens de Vietnamoorlog: toen leden beleggers vijf jaar na hun intrede op de markt nog steeds een verlies van 11,3 procent. Volgens Romig behaalden beleggers die in het verleden in een bearmarkt terechtkwamen doorgaans bovengemiddelde rendementen.

Een blik op de lange termijnrendementen van de aandelenmarkten lijkt hem gelijk te geven. Dit blijkt uit de resultaten van het jaarlijkse Global Investment Returns Yearbook, dat wordt uitgegeven door de wetenschappers Elroy Dimson, Paul Marsh en Mike Staunton in samenwerking met de grote bank UBS. Volgens dit onderzoek behaalden aandelen wereldwijd tussen 1900 en 2024, gecorrigeerd voor inflatie, een gemiddeld rendement van 5,2 procent per jaar – en dat ondanks twee wereldoorlogen, de wereldwijde economische crisis en de eerder genoemde stressperiodes. Wereldwijde obligaties behaalden in dezelfde periode een jaarlijks beleggingsrendement van 1,7 procent, terwijl Amerikaanse geldmarktobligaties een rendement van 0,5 procent behaalden.

De ontwikkeling van de aandelenmarkt in dergelijke crisistijden biedt beleggers verschillende lessen:

Raak niet in shock in tijden van crisis: “Crisistijden horen bij de beurs”, zegt Romig. Dergelijke fases zorgden voor consolidatie in de markt en bevorderden de innovatiekracht van bedrijven. “Op de lange termijn is het onwaarschijnlijk dat zelfs de huidige fase de markten zal verstoren.” Recessies en crises zetten aanpassingsprocessen in gang die op termijn vaak een stabiliserend effect hebben. Overheden reageerden vaak met investeringsprogramma's en fiscale stimuleringsmaatregelen, terwijl centrale banken de economie ondersteunden met liquiditeitsinjecties en renteverlagingen.

Veel beleggers verkopen hun aandelen echter juist wanneer de markten zijn gedaald – en dat is vaak een slecht moment, zegt Romig. Particuliere beleggers wordt geadviseerd om met vaste tussenpozen te beleggen en zich daaraan te houden, ook in tijden van crisis op de aandelenmarkt.

Beleggers moeten omgaan met schommelingen: Beleggers moeten leren omgaan met schommelingen in de aandelenkoersen, zegt Roman von Ah, directeur van vermogensbeheerder Swiss Rock. Dit werkt vooral goed als u niet te vaak naar de ontwikkeling van de portefeuille kijkt en de zaken op hun beloop laat. Hiermee worden kortetermijnreacties vermeden nadat de prijzen zijn gedaald.

“Op de korte termijn zijn het schommelingen die de aandelenmarkten domineren”, zegt von Ah. Op de middellange tot lange termijn zal de groeitrend echter aanhouden. Het succes van langetermijnsparen hangt sterk af van de aandelenallocatie van een belegger. De schommelingen in de prijzen moeten worden gezien als de prijs voor het extra rendement op aandelen. Beleggers moeten deze schommelingen doorstaan ​​om een ​​hoger rendement te krijgen.

Ook Bank Pictet onderzocht dit effect in haar langetermijnstudie naar de ontwikkeling van Zwitserse aandelen tussen 1926 en 2024. De analyse concludeert dat een belegger die vijf jaar lang Zwitserse aandelen in bezit had, in 85 van de laatste 99 kalenderjaren een positief rendement zou hebben behaald. Bij een houdperiode van tien jaar zou dit in 96 van de 99 jaar het geval zijn geweest. Gedurende een beleggingsperiode van 14 jaar was er tussen 1926 en 2024 geen enkel negatief rendement.

Zorg dat u belegt en blijf beleggen: Gezien de potentiële rendementen van aandelen is het belangrijkste advies misschien wel om überhaupt te beleggen. "Als je vermogen wilt opbouwen, kun je aandelen niet vermijden", zegt von Ah. Spaarders en beleggers zijn vaak bang voor crises en koersdalingen en geven daarom rendement weg. Wie zijn geld op een spaarrekening laat staan ​​of alleen belegt in vastrentende waarden, loopt het risico dat zijn vermogen door inflatie als het ware ‘opgegeten’ wordt. Uiteindelijk betekent inflatie dat een bepaald rendement noodzakelijk is om daadwerkelijk bezittingen te behouden.

"Wees geduldig en handel niet op de korte termijn: toen de markten op een crisis reageerden met koersverliezen, was het in het verleden vaak geen slecht moment om aandelen te kopen", aldus von Ah. Zo waren de koersen op de Amerikaanse beurs tijdelijk extreem overgewaardeerd, maar inmiddels is er weer wat meer rationaliteit.

Toch raadt de vermogensbeheerder particuliere beleggers af om zich bezig te houden met 'market timing': het op specifieke tijdstippen in- en uitstappen van de aandelenmarkt met als doel een beter rendement te behalen dan de markt. Als je dit probeert, kun je net zo goed meedoen aan de loterij, zegt von Ah. Bovendien brengt zo'n hectische handel ook hoge kosten met zich mee.

Bovendien bestaat het risico dat u de beste beursmomenten mist. Dat blijkt uit een blik op de rendementen van de S&P 500 en de Amerikaanse staatsobligaties van Swiss Rock. Op de lange termijn heeft de Amerikaanse standaardaandelenindex veel hogere rendementen opgeleverd dan obligaties. Beleggers die echter niet in de beste 40 maanden tussen 1926 en 2006 hebben geïnvesteerd, zouden met S&P 500-aandelen een iets lager rendement hebben behaald dan met Amerikaanse staatsobligaties. Dit was niet voldoende om het minimale beleggingsdoel van ‘het behoud van activa na aftrek van inflatie en belastingen’ te bereiken, aldus von Ah.