'The Great Replacement', van Albert Pijuan: een carnavaleske roman
Een genre van mening dat een cultureel of vermakelijk werk geheel of gedeeltelijk beschrijft, prijst of veroordeelt. Het moet altijd geschreven worden door een expert op het betreffende gebied.
Ik heb altijd van het idee van de Russische essayist Michail Bachtin gehouden, een van de grootste geleerden op het gebied van de cultuur van de Hoge Middeleeuwen en de Renaissance. Volgens hem zijn er werken die gemakkelijk als carnavalesk kunnen worden geclassificeerd. Ik pas het ook toe wanneer ik kan. Alles wat zich in een volstrekt humoristisch register verzette tegen de officiële cultuur, neigde naar het idee van carnaval. Het verstoorde de gevestigde orde en wierp de formele en thematische elites van ideologische discoursen, waaronder het narratieve discours, omver. Daarom koos Bachtin de roman Gargantua en Pantagruel van Françoise Rabelais als voorbeeld voor dit idee. Jaren later legde Cervantes Don Quichot de omschrijving voor van een verwaand persoon die dacht dat hij alles wist. Daarom noemde hij zichzelf een humanist. Deze belachelijke man wijdde zich aan studies, waarbij de ene studie al meer overbodig was dan de andere. Hij vroeg zich bijvoorbeeld op boze toon af waarom Virgil er niet aan had gedacht te vragen wie de eerste man was die verkouden was geworden. Bij het horen van zulke grappige onzin, voegde Sancho toe, kun je je ook afvragen wie de eerste man was die zich op het hoofd krabde. Deze hele inleiding komt uit de nieuwe roman van de Catalaans-talige schrijver Albert Pijuan (Calafell, 1985), The Great Replacement .
Albert Pijuan is de auteur van het essay 'Wat als we kannibalisme heroverwegen?' Hij is ook de auteur van The Great Wave , een prachtige metafoor over de materiële overvloed die ons verdrinkt, en het verwoestende gebrek aan morele rijkdom dat ons verzwakt. Nu nodigt Pijuan ons uit voor een literaire reis vol verhalende kronkels die even verrassend als verontrustend zijn. Er wordt vaak gezegd dat romans een begin en een einde hebben, net als het leven zelf, maar dat wordt soms op een nogal sentimentele manier beschreven. In The Great Replacement lijkt het er echter op dat het anders loopt. Wat heel belangrijk is, is dat de lezer goed oplet bij het eerste hoofdstuk, geschreven door de verteller van deze niet te classificeren (carnavalsachtige?) roman, Dino de Laurentis, Jr. Dit is de hoeksteen van dit bouwwerk van woorden waarvan we niet weten waar het ons naartoe zal leiden, ervan uitgaande dat we geïnteresseerd zijn in het einde in vergelijking met de enorme interesse die het hilarische verloop ervan voor ons inhoudt.
In dit eerste hoofdstuk overdenkt Dino Laurentis Jr. (die, zo komen we later te weten, een inwoner van Sabadell is en die denkt dat hij de zoon is van de beroemde Italiaanse filmproducent) dat Don Quichot en Sancho dat ook voor zichzelf gewild zouden hebben. Hij vertelt dat de stromingen en academische kringen nooit hebben opgemerkt hoe belangrijk kapsels zijn in de geschiedenis van de mensheid. Onder andere omdat deze valse zoon van Laurentis gelooft dat haar ontworpen is om onbewuste communicatie vast te leggen. Vanaf hier bezoekt onze held drie keer cosmetische klinieken, waaronder één keer in Krakau. In een van die verhalen ontmoet hij een beroemde zanger, die net zo'n bedrieger of gek is als hijzelf, en die een kamer met hem deelt. Dino is ook een filmliefhebber en bewonderaar van acteur Nicolas Cage , een beroemd personage, mede vanwege de verschillende kapsels die hij in zijn uitgebreide en diverse filmografie heeft gebruikt. En om zijn cv compleet te maken, schrijft hij een reeks rapporten over Cages veranderende kapsels. Deze zullen in uw leven voor heel wat problemen zorgen.
Het is duidelijk dat de roman van Albert Pijuan het type roman is dat elke zichzelf respecterende literatuur in een bepaalde taal (in dit geval Catalaans) in zijn geschiedenis moet hebben om als substantiële literatuur te worden beschouwd.
EL PAÍS
