Morat wil een betere wereld: boodschap van empathie en sociaal bewustzijn

Morat brengt doorgaans positieve boodschappen in hun liedjes en hun nieuwe album, Ya es mañana , is daarop geen uitzondering.

Morat bestaat uit vier jonge Latijns-Amerikaanse muzikanten met een internationale stem. Ze geven hun mening over actuele kwesties die hen wereldwijd bezighouden.

Medio 2025, terwijl de wereld discussieert over kunstmatige intelligentie en ontwikkelingen op het gebied van groene mensen, blijft Latijns-Amerika gevangen in een oud probleem waar zelden over wordt gesproken: ongelijkheid.

Ja, veel landen hebben hun onderwijs, infrastructuur en technologie verbeterd. Maar de cijfers liegen er niet om: 61% heeft geen contract voor langer dan zes maanden, en meer dan 100 miljoen mensen leven van minder dan $ 10 per maand. En dit is niet nieuw, want het gaat generaties en decennia terug.

Volgens gegevens van de Verenigde Naties en de Wereldbank blijven de ongelijkheid en de toegang tot gezondheidszorg en onderwijs in Latijns-Amerika abominabel. In landen als Brazilië, Colombia en Mexico kunnen rijkere mensen tot wel twintig jaar langer leven dan de allerarmsten. In Honduras heeft een inheemse vrouw twee keer zoveel kans om in het kraambed te sterven als een blanke of mestiza-vrouw van dezelfde leeftijd. En hoewel de armen tot vier keer meer werkloosheid ervaren dan de rest, behoort de inkomensconcentratie in handen van minder dan een derde van de bevolking tot de hoogste ter wereld.

"Ik denk dat Morats moment altijd vooral draaide om het begrijpen van wie we zijn, waar we vandaan komen, wat ons pijn doet en wat we willen veranderen. Als er één ding is dat we via muziek doen, is het praten over wat ons pijn doet, wat we willen transformeren en wat ons, door erover te praten, menselijker maakt. Ongelijkheid doet ons pijn, maar het doet ons nog meer pijn dat we ons er niet van bewust zijn," aldus Martín Vargas.

De redenen voor deze ongelijkheid zijn talrijk en onderling verbonden. Een van de belangrijkste redenen is dat de belastingstelsels in veel landen in de regio regressief zijn: de rijksten betalen uiteindelijk proportioneel minder belasting dan de armsten, en overheidsuitgaven worden niet altijd doorgesluisd naar degenen die het het hardst nodig hebben. Daarbij komt nog de structurele corruptie die de politieke en economische elites ten goede komt, die vaak, nadat ze de boel naar hun hand hebben gezet, elke poging tot echte hervorming dwarsbomen.

Aan de andere kant blijven historische ongelijkheden bestaan. Inheemse, Afro-afstammelingen, plattelandsbewoners en migranten, evenals veel vrouwen en LGBTQ+-ers, worden nog steeds uitgesloten van volledige ontwikkeling.

Migreren is geen lichtzinnige beslissing. Migreren draait vaak om overleven, maar de behandeling die migranten krijgen is onmenselijk. De overheid stuurt duizenden soldaten van de Nationale Garde naar de grens en beweert dat dit is wat een goede overheid doet. Ze sluit overeenkomsten met Mexico en andere landen om dit voor hen te doen, maar levert er vrijwel niets voor terug.

"Ik durf te zeggen dat het gevoel van Latijns-Amerika als een grote gemeenschap me aan het denken zet. Ik heb het gevoel dat dat de laatste tijd sterker is geworden, maar in zekere zin denk ik dat we ons nog niet zo lang geleden voelden als Colombianen die naar andere landen reisden, en beetje bij beetje is het duidelijk geworden dat de Latijns-Amerikaanse gemeenschap niet alleen veel groter is, maar dat we ook veel meer gemeen hebben dan verschillen. En ik denk dat dat besef nu cruciaal is, niet alleen vanwege de migratieproblematiek eromheen, maar omdat ik geloof dat het Latijns-Amerika als zodanig ook in staat stelt om zichzelf te ontwikkelen tot de culturele grootmacht die het al is, maar dan nog sterker", aldus Simón Vargas.

Jarenlang werd de ongelijkheid in Latijns-Amerika gemeten op basis van inkomen, gezondheid en huisvesting. Maar vandaag de dag wordt een nieuwe kloof steeds duidelijker: onderwijs. Zowel wat betreft de toegang tot als de kwaliteit van onderwijs hebben het gebrek aan connectiviteit en de gevolgen van de lockdown diepe sporen achtergelaten bij miljoenen kinderen en adolescenten.

Gemiddeld halen drie op de vijf kinderen in Latijns-Amerika de voor hun leeftijd vastgestelde basisnormen voor lezen en rekenen niet. Dit betekent dat meer dan 60% van de leerlingen niet begrijpt wat ze lezen, aldus gespecialiseerde instellingen zoals UNESCO en de Wereldbank.

"Nadrukkelijk door prioriteit te geven aan leren; het 'recht om te leren'", zeggen de experts.

Onderwijssystemen zijn niet voorbereid op de huidige uitdagingen, en dat is terug te zien in de resultaten. Hoewel de regio een hoge onderwijsdekking heeft – meer dan 90% – leren veel leerlingen slechts het absolute minimum. Hetzelfde geldt voor landen als Mexico, Peru en de Dominicaanse Republiek, waar de resultaten van gestandaardiseerde tests (zoals PISA en ERCE) na de pandemie een duidelijke daling lieten zien.

In Mexico bijvoorbeeld loopt naar schatting vier op de vijf leerlingen een achterstand op bij basiswiskunde, terwijl in Peru 74% van de leerlingen een onvoldoende niveau van leesvaardigheid heeft, zo blijkt uit nationale en internationale beoordelingen.

Onderwijsachterstand is slechts een schoolprobleem. Het is een symbool van hoe formele werkgelegenheid, technologie, sociale inclusie en democratische stabiliteit terrein verliezen in het openbare leven.

Bovendien verliest de regio, zonder een solide basis in lezen, schrijven en kritisch denken, miljoenen potentiële talenten die zouden kunnen innoveren, oplossingen zouden kunnen implementeren of leiden. En dat is een luxe die Latijns-Amerika zich niet kan veroorloven.

"Als onderdeel van de Asuntos Pendientes-tournee in Colombia nam Morat deel aan vier academische discussies in Barranquilla, Pereira, Cali en Bucaramanga. Deze bijeenkomsten zijn bedoeld om te reflecteren op de belangrijkste onderwijsuitdagingen van het land, samen met universiteiten en experts, en om het werk van de Fundación Aprender a Quererte (FAAQ) (Stichting Leren van Jezelf) onder de aandacht te brengen. Leren is fundamenteel voor jongeren. We hebben de basis, en het belangrijkste probleem waar we ons nu mee bezighouden, vooral in Colombia, is dat 70% van de 10-jarigen niet kan lezen of schrijven. En dat wordt duidelijk een doorn in het oog van alles wat later komt op het gebied van leren en het ontwikkelen van creativiteit om jezelf uit te drukken en te verdienen," merkte Juan Pablo Isaza op.

Latijns-Amerika is een van de regio's met de grootste biodiversiteit, maar ook een van de meest kwetsbare voor klimaatverandering. De gevolgen zijn nu al merkbaar in water, gezondheid, landbouw en migratie.

De regio herbergt meer dan 40% van de wereldwijde biodiversiteit, meer dan een kwart van de tropische wouden en een enorme zoetwatervoorraad. Het is echter ook een van de regio's die het zwaarst getroffen zijn door de opwarming van de aarde.

Organisaties als de Aprender a Querer Foundation, gepromoot door Morat, streven niet alleen naar klimaatrechtvaardigheid, maar ook naar de ontwikkeling van transformerende burgers die de bedreigingen en de impact ervan begrijpen en lokaal en mondiaal actie ondernemen.

Vandaag de dag is het belangrijk om de waarde van ecosystemen te leren kennen en actie te ondernemen, de toekomst te bedenken en onze eigen stem te laten horen.

"Ik ga het hebben over milieuproblemen in het algemeen, want ook dat baart ons grote zorgen. We hebben zelf nog niet begrepen dat als we niet goed voor het milieu zorgen, er geen thuis is om naar terug te keren en geen thuis om naartoe te vluchten ", aldus Juan Pablo Villamil.