Titel 42: Migratie gevangen tussen politiek en grens

Het was oorspronkelijk een instrument dat bedoeld was voor andere tijden en voor andere bedreigingen. Een juridisch maas in de wet waardoor grenzen gesloten konden worden, niet uit angst voor buitenlanders, maar uit angst voor de ziekte. Titel 42 is oorspronkelijk bedoeld als gezondheidsbesluit, maar is uiteindelijk een instrument van uitsluiting geworden, een mechanisme waarvan de uiteindelijke functie niet is om te voorkomen dat er een epidemie ontstaat, maar om mannen en vrouwen te laten vluchten voor een nog stillere en hardnekkigere veroordeling: armoede.

Titel 42 werd tijdens de pandemie ingeroepen om de verspreiding van COVID-19 te voorkomen. Het maakte de onmiddellijke uitzetting van meer dan 2,3 miljoen mensen mogelijk, waardoor hun de mogelijkheid werd ontnomen om asiel aan te vragen. Daarmee werd het recht van ieder mens om te vluchten voor geweld, honger en dood tenietgedaan. Nu wordt de herinvoering ervan gerechtvaardigd met een nieuw voorwendsel: tuberculose. Maar de ziekte die als bedreiging wordt aangehaald, lijkt de maatregel niet te rechtvaardigen. In de Verenigde Staten worden slechts 2,5 gevallen per 100.000 mensen geregistreerd, een van de laagste percentages ter wereld. Wat is dan de werkelijke rechtvaardiging?

Je zou kunnen stellen dat geen enkel immigratiebeleid op basis van een leugen zonder gevolgen kan worden voortgezet. Het probleem is echter dat de gevolgen altijd op dezelfde mensen neerkomen.

De fundamentele fout van het containmentbeleid is niet alleen dat het grof is, maar ook dat het nutteloos is. Titel 42 heeft de migratiestroom niet gestopt en zal dat ook niet doen. Armoede, geweld en klimaatverandering kennen geen grenzen. Mensen die vluchten, zullen niet stoppen met vluchten, ook al dicteert een decreet dat.

Migratieroutes veranderen, fragmenteren en worden wreedaardiger. Wat ooit een duidelijk en voorspelbaar pad was, verandert in een geografie van bedreigingen. Het traject Irapuato-Torreón, dat jarenlang de belangrijkste corridor was voor mensen die Mexico doorkruisten richting het noorden, is nu een doolhof van controleposten geworden, een gebied dat is afgesloten door de Nationale Garde. Door de sluiting van deze route verplaatst de migratie zich naar onherbergzamere, duurdere en gewelddadigere routes. De Golfroute, die vrijwel verlaten was gebleven, is weer in gebruik genomen. Daarmee zijn ontvoeringen, verdwijningen en uitbuiting van mensen die al bijna alles verloren hebben, weer terug.

De strategie is dezelfde als altijd: creëer obstakels totdat het oversteken zo gevaarlijk wordt dat afschrikking logisch lijkt. Maar dat is niet zo. Het enige echte gevolg is dat degenen die voorheen in karavanen optrokken, zichtbaar en beschermd door de solidariteit van enkele humanitaire groepen, dat nu in het geheim doen. En daar, in de duisternis, wachten degenen die altijd hebben geweten hoe ze angst en wanhoop konden uitbuiten: de mensenhandelaren, de kartels, de roofdieren van het ongeluk.

Voor Mexico vormt de herinvoering van Titel 42 een dilemma zonder echt alternatief. De grens wordt een knelpunt waar de stroom migranten niet afneemt, maar stagneert, en steden worden geïmproviseerde schuilplaatsen voor een humanitaire crisis waar niemand mee te maken wil krijgen.

Tapachula is overweldigd. Mexico-Stad ook. Asielsystemen hebben maanden nodig om de aanvragen te verwerken, die zich maar blijven opstapelen. Hierdoor blijven migranten in een juridisch vacuüm hangen, gestrand in een land dat niet hun thuisland is en dat hen in het beste geval negeert. In het slechtste geval worden ze gecriminaliseerd.

Aan deze last is nog een andere, eveneens berekende, maar vermomde, economische politiek verbonden. Washington heeft importheffingen opgelegd op Mexicaans staal en aluminium, wat een nieuwe stap is in de lijst van diplomatieke chantage die in het verleden is gebruikt. De geschiedenis herhaalt zich: toen de regering van Donald Trump in 2019 met soortgelijke sancties dreigde, gaf Mexico toe en ging akkoord met de invoering van het Migrant Protection Program (MPP). Daarmee werd het de muur die Trump niet kon bouwen.

De vraag is of het antwoord nu hetzelfde zal zijn. Zal de rol van grenswacht opnieuw worden ingeruild voor handelsstabiliteit? Hoeveel overeenkomsten moet Mexico nog meer tekenen voordat de grens als filter voor een ander land kan blijven functioneren?

Titel 42 is geen immigratiebeleid, maar een beleid van omissie. Het principe is dat zolang de crisis uitblijft, het niet het probleem is van degene die de crisis veroorzaakt. Maar de gevolgen zijn tastbaar en de geopolitieke gevolgen van de herinvoering ervan reiken verder dan de directe electorale berekeningen.

🔹 De noordgrens van Mexico zal een gebied van menselijke uitsluiting worden, met meer geïmproviseerde kampen, meer gedwongen uitzettingen en meer confrontaties met autoriteiten die de crisis niet willen of kunnen beheersen.

🔹 De georganiseerde misdaad zal nog sterker worden, omdat elk obstakel dat een grens opwerpt, leidt tot hogere tarieven voor degenen die profiteren van mensenhandel.

🔹 De diplomatieke spanningen zullen toenemen, omdat noch Mexico, noch internationale organisaties de systematische schendingen van het asielrecht zullen kunnen negeren.

Degenen die het immigratiebeleid in Washington vormgeven, lijken zich hier niet al te veel zorgen over te maken. Voor hen kan elke crisis worden gedelegeerd, elke tragedie worden uitbesteed en elk leven dat onderweg verloren gaat, is in feite niets meer dan een statistiek op het scorebord van de inperking.

De grens is een symptoom, geen oplossing

Titel 42 zal migratie niet tegenhouden, net zoals muren, patrouilles of uitsluitingswetten dat eerder niet deden. Omdat migratie geen misdaad, geen gril, en ook geen economische berekening is. Het is een noodzaak, een kracht die niet in aantallen wordt gemeten, maar in lichamen die vooruit blijven gaan. Want als ze dat niet doen, betekent dat dat ze sterven in een land dat hen al heeft uitgezet voordat ze de eerste grens zijn overgestoken.

Je zou kunnen stellen dat elk land het recht heeft om zijn grenzen te beschermen, maar dat niemand het recht heeft om het bestaan ​​van een ander mens te ontkennen. Niemand kan beweren dat het sluiten van een deur hetzelfde is als het oplossen van een probleem.

Immigratiebeleid wordt vormgegeven met decreten en ondertekend met zwarte inkt op verre bureaus, maar de uitvoering ervan vindt plaats in de woestijn, op de rivieren en in de treinwagons waarin degenen reizen die al bijna alles verloren hebben. En daar, in dat niemandsland, geldt nog maar één wet: als iemand wegrent voor wanhoop, kan geen muur hem tegenhouden.

Misschien kunnen degenen die op afstand wetgeving maken, dit vergeten. Zij die naar het noorden lopen, nee.