De Spaanse schrijver Eduardo Mendoza won de Prinses van Asturiëprijs voor Literatuur 2025.

De Spaanse schrijver Eduardo Mendoza heeft de Prinses van Asturiëprijs voor Literatuur 2025 gewonnen, zo maakte de jury voor de prestigieuze prijs woensdag bekend.

Deskundigen benadrukten de "beslissende bijdrage" van de in Barcelona geboren auteur aan de Spaanstalige literatuur van de afgelopen halve eeuw, met een bundel romans die een drang naar vernieuwing combineren met het vermogen om een ​​zeer breed publiek te bereiken", aldus de notulen van de prijsuitreiking die werd georganiseerd door de Stichting Prinses van Asturië, de Spaanse troonopvolger.

Mendoza, geboren in Barcelona in 1943, is verantwoordelijk voor titels die inmiddels klassiekers zijn uit de Spaanse literatuur, zoals "De waarheid over de zaak Savolta" (1975), "Het mysterie van de spookcrypte" (1979), "Het labyrint van olijven" (1982), "De stad der wonderen" (1986), "Geen nieuws uit Gurb" (1991) en "De wonderlijke reis van Pomponio Flato" (2008), die miljoenen lezers hebben geboeid.

De auteur is een van degenen die zijn geboortestad Barcelona het vaakst in fictie heeft verbeeld. Hij is altijd een kritische stem geweest, onafhankelijk van de heersende machten. In zijn werk ontbreekt het hem nooit aan realisme, humor, intelligent sarcasme en een scherp perspectief.

Hij heeft een Cervantijnse achtergrond, is licentiaat in de rechten en woonde in New York, waar hij werkte als simultaanvertaler voor de VN. Hij was tevens hoogleraar aan de Faculteit Vertalen en Tolken aan de Universiteit Pompeu Fabra in Barcelona.

Sinds 2016 ontving hij de Cervantes-prijs, de hoogste onderscheiding in de Spaanstalige literatuur, en talloze andere onderscheidingen, waaronder de Planeta-prijs, de José Manuel Lara Foundation Novel Prize, de Terenci Moix-prijs, de Franz Kafka-prijs en de Barcino International Historical Novel Prize.

Eduardo Mendoza, de romanschrijver die tijdens de Spaanse transitie een nieuw tijdperk in de Spaanse fictie inluidde, heeft laten zien dat je een groots schrijver en een groot kenner van de maatschappij van je tijd kunt zijn zonder dat je daarbij een groot gevoel voor humor verliest. Humor is een eigenschap die al je romans doordringt en die hij liet zien in zijn toespraak bij het in ontvangst nemen van de Cervantesprijs.

"Ik zal blijven wie ik altijd ben geweest: Eduardo Mendoza, van beroep, van werk," riep de inwoner van Barcelona uit voor de koning toen hij de hoogste onderscheiding in de Spaanse literatuur in ontvangst nam. In dezelfde toon bekende hij dat hij, "in tegenstelling tot Don Quichot", zichzelf beschouwt als "een toonbeeld van gezond verstand en dat anderen gek zijn."

"Daarom ben ik verbijsterd, bang en ontevreden over de huidige situatie in de wereld", voegde hij toe.

Deze woordenkunstenaar heeft altijd geloofd dat humor "alles doordringt en alles transformeert". Hij heeft deze stelregel vanaf het begin op zijn werk toegepast en ook terug te vinden in "Het mysterie van de spookcrypte" en "Het labyrint van olijven", een parodie op het misdaadgenre die de sociale context van Spanje tijdens de transitieperiode op de hak neemt.

Mendoza werd geboren in 1943, midden in de Tweede Wereldoorlog, en beschouwt zichzelf als een man van de 20e eeuw, net als zijn literaire alter ego, Rufo Batalla, een personage dat in de trilogie 'De drie wetten van de beweging' door de tweede helft van de eeuw reist en wiens avonturen eindigen op 31 december 1999.

Voor Mendoza lijkt de 21e eeuw vreemd en ingewikkeld. Omdat hij zichzelf slechts beschouwt als toeschouwer van een tijd die niet de zijne is, heeft hij er de voorkeur aan gegeven de eeuw niet te ontleden zoals hij dat wel deed met de 20e en zelfs met de late 19e eeuw.

Auteur van een van de beste romans over Barcelona, ​​​​"The City of Marvels", die hij schreef toen hij in de jaren 70 in New York woonde, en een chroniqueur van de stad door de verschillende periodes van de Catalaanse metropool heen. De druk van het toerisme en de wens om anonimiteit terug te krijgen, zorgden ervoor dat hij vanaf 2009 voor lange tijd zijn toevlucht zocht in een appartement in Londen, een stad die hij aanbidt en waar zijn Britse, hoffelijke verschijning hem tot een echte Londenaar maakt.

Mendoza koppelde deze afstand tot Barcelona los van de sfeer in Catalonië als gevolg van het 'procés' (protest) – het proces dat door de separatisten werd aangestuurd – waarover hij sceptisch en pessimistisch was. Deze meningen beschreef hij in zijn boek 'What's Happening in Catalonia'.

Als Catalaanse schrijver die regelmatig in het Spaans schrijft, is Eduardo Mendoza niet immuun gebleven voor de controverses die in Catalonië zijn ontstaan ​​over de vraag of zijn werken kunnen worden geclassificeerd als Catalaanse literatuur of cultuur.

Zijn onmiskenbare literaire invloed leidde er uiteindelijk toe dat de Generalitat (de Catalaanse regering) hem in 2013 de Nationale Cultuurprijs toekende. Daarmee werd hij de eerste Spaanstalige auteur die deze prijs ontving sinds de Catalaanse regering de prijs in 1995 instelde.

De jury benadrukte dat Mendoza's romans "een biografische en esthetische connectie creëren tussen de auteur en zijn geboortestad, Barcelona", en dat hij "de grenzen van het hedendaagse verhaal verlegt met ironie en een gevoel voor parodie".

Met informatie van instanties