Geïnspireerde architectuur IV: De uitdaging om panoramische toegang tot de hoogoven van Vizcaya te creëren

Historisch gezien was de wijk Txabarri een woonwijk voor arbeiders die werkten in het krachtige industriële weefsel in de bocht van het estuarium. Deze stedelijke configuratie beantwoordde aan een functionalistisch model van een arbeidersstad , waarin productie- en woonruimtes dicht bij elkaar bestonden, waardoor een omgeving ontstond die dichtbevolkt was met industriële loodsen, hoogovens, werkplaatsen en sociale woningbouw. ​​Met de ingrijpende herstructurering van het economische model tegen het einde van de 20e eeuw en de daaropvolgende de-industrialisatie van het estuarium van de Nervión werden veel van deze infrastructuren ontmanteld, verlaten of simpelweg verdwenen , waardoor een fysieke en symbolische leegte in het stedelijk landschap achterbleef.

Gezien deze context van identiteitsverlies en fysieke achteruitgang, stelt het door de overheid gepromote herontwikkelingsplan een alomvattende interventie voor die de verbetering van de levenskwaliteit van de bewoners combineert met de herwaardering van het industriële erfgoed . Een van de belangrijkste acties in deze context is de restauratie en museale inrichting van de Sestao Hoogoven , een van de weinige overgebleven industriële overblijfselen en onlangs erkend als Cultureel Erfgoed met de categorie Monument . Deze erkenning omvat niet alleen de fysieke conservering ervan, maar ook de waardering ervan als een fysiek testament van een tijdperk dat het productieve en sociale karakter van het gebied bepaalde.

In deze context vormde de competitie die was uitgeschreven om het verbindingsprobleem tussen de hoger gelegen wijk Txabarri en de lager gelegen esplanade waar de hoogoven zich bevindt, een strategische kans om de intenties van het stedenbouwkundig plan te consolideren. De uitdaging was om een ​​verticale infrastructuur te ontwerpen – een lift en een stedelijke trap – die een niveauverschil van ongeveer 25 meter kon overbruggen en tegelijkertijd de toegankelijkheid voor voetgangers , landschappelijke integratie en een formele dialoog met de historische omgeving kon garanderen.

Het voorstel koos voor een verplaatsing van de locatie die de gemeenteraad aanvankelijk had voorgesteld. In plaats van het nieuwe stedelijke artefact naast de Hoogoven te plaatsen, werd besloten het naar een verder afgelegen positie te verplaatsen, waardoor een visueel en ruimtelijk voorportaal voor het monument ontstond. Deze nieuwe locatie zorgt ervoor dat de interventie niet visueel concurreert met de Hoogoven , maar deze juist versterkt als een centraal herkenningspunt in het stedelijk landschap. De locatie is noord-zuid georiënteerd, waardoor een formele en symbolische haaksheid ontstaat ten opzichte van twee belangrijke landschapselementen: de Hoogoven en de Hangbrug van Portugalete , die door UNESCO tot werelderfgoed is verklaard.

Deze opstelling creëert een soort visuele as, een virtuele lijn van verlangen die beide industriële herkenningspunten verbindt via het nieuwe architectonische object. De uiteinden van de infrastructuur – opgevat als grote uitkijkplatforms die naar het noorden en zuiden uitsteken – fungeren als panoramische platforms die de gebruiker in staat stellen het landschap te herontdekken vanuit een verhoogd perspectief, wat een eigentijdse interpretatie van de gebouwde en industriële omgeving mogelijk maakt. Zo wordt het architectonische object niet alleen een mechanisme van fysieke verbinding, maar ook een instrument van symbolische bemiddeling tussen verleden en heden, tussen erfgoed en herontwikkeling.

Vanuit een formeel ontwerpperspectief hanteert de trap een open, lineaire lay-out , waardoor er volledige zichtbaarheid is vanaf verschillende punten in de omgeving. Deze transparantie dient niet alleen een esthetisch doel, maar voldoet ook aan de criteria voor veiligheid en ruimtelijke beleving vanuit een genderperspectief , door brede visuele paden te garanderen en donkere ruimtes of nissen te vermijden. Inclusief en veilig ontwerp was een belangrijke factor bij het bepalen van het project, in lijn met het huidige stedelijke beleid gericht op gelijkheid.

De structurele oplossing van de trap is ontworpen om de bouwprocessen te optimaliseren en de verstoring van de stedelijke omgeving te minimaliseren. De structuur van de loopbruggen wordt bereikt door het gebruik van driehoekige stalen kokerliggers, geprefabriceerd in de werkplaats en ter plaatse gemonteerd. Deze strategie verkort de bouwtijd aanzienlijk en garandeert een hoge kwaliteitscontrole in de afwerking. Alle hulpelementen – zoals leuningen, treden, omheiningen en verlichtingssystemen – zijn ontworpen in gestandaardiseerde modules die prefabricage vergemakkelijken en langdurig ambachtelijk werk op de bouwplaats vermijden, waardoor het geschatte budget wordt verlaagd.

De lifttoren vormt de structurele en functionele kern van het project. Het is een gesloten en robuust geheel bestaande uit vier Vierendeel-liggers, die als draagframe fungeren en een evenwichtige lastverdeling mogelijk maken. Deze toren fungeert bijna als enige verticale steun waaraan drie uitkragende balken hangen, die de toegangen in de richtingen noord (17 m), west (13 m) en zuid (3 m) articuleren. Deze uitkragende configuratie genereert een dynamisch en licht beeld , in dialoog met de hoogoven, maar zonder overmatige nabootsing, waarbij de identiteit van elk element wordt gerespecteerd.

Over het geheel genomen gaat het project verder dan het oplossen van een toegankelijkheidsprobleem, maar articuleert het een ruimtelijke en perceptuele sequentie, een wandeling in de lucht die verticale beweging combineert met beschouwing van het stedelijke en industriële landschap. Het beoogt de relatie van de gebruiker met de gebouwde omgeving te herdefiniëren, nieuwe interpretaties van het gebied te genereren en een architectonische ervaring te bieden die reizen transformeert tot een activiteit van openbaar genot.

Projectcredits:

Auteurschap: ELE Architectuur: Eloy Landia, Eduardo Landia; TARTE: Alex Etxeberrie Fotografie: Aitor Estévez

Geselecteerde productie archia/next 2024

Historisch gezien was de wijk Txabarri een woonwijk voor arbeiders die werkten in het krachtige industriële weefsel in de bocht van het estuarium. Deze stedelijke configuratie beantwoordde aan een functionalistisch model van een arbeidersstad , waarin productie- en woonruimtes dicht bij elkaar bestonden, waardoor een omgeving ontstond die dichtbevolkt was met industriële loodsen, hoogovens, werkplaatsen en sociale woningbouw. ​​Met de ingrijpende herstructurering van het economische model tegen het einde van de 20e eeuw en de daaropvolgende de-industrialisatie van het estuarium van de Nervión werden veel van deze infrastructuren ontmanteld, verlaten of simpelweg verdwenen , waardoor een fysieke en symbolische leegte in het stedelijk landschap achterbleef.