"Een duidelijke wet, begrijpelijk voor iedereen": het niet-toestemmen wordt door de Senaat opgenomen in de strafrechtelijke definitie van verkrachting

In navolging van de Nationale Vergadering bereidt de Senaat zich voor om op woensdag 18 juni de strafrechtelijke definitie van verkrachting aan te passen, zodat ook het begrip ‘niet-toestemming’ erin wordt opgenomen. Deze ontwikkeling met een sterke symbolische betekenis lijkt het parlement te hebben bereikt, ondanks enige aarzeling.

Het wetsvoorstel van de parlementsleden Véronique Riotton (Renaissance) en Marie-Charlotte Garin (Groenen) lijkt voor een brede goedkeuring door de Eerste Kamer in aanmerking te komen, gesteund door een parlementaire missie van de Assemblee waaraan alle partijen deelnamen en door een positief advies van de Raad van State over deze wijziging.

Het doel van de auteurs: "van een cultuur van verkrachting naar een cultuur van toestemming" en een sterk signaal afgeven, enkele maanden na het sensationele verkrachtingsproces van Mazan .

De hervorming herdefinieert het artikel van het Wetboek van Strafrecht dat betrekking heeft op alle vormen van seksueel geweld, inclusief verkrachting. Het voorstel is om het te herdefiniëren als "elke seksuele handeling zonder wederzijdse toestemming".

"De toestemming is vrij en geïnformeerd, specifiek, voorafgaand en herroepelijk" en "kan niet alleen worden afgeleid uit het stilzwijgen of het uitblijven van een reactie van het slachtoffer", aldus de tekst, die overigens algemeen gedeeld lijkt te worden door zowel parlementsleden als senatoren.

Ten slotte wordt er bepaald dat er "geen sprake is van toestemming indien de seksuele handeling met geweld, dwang, bedreiging of verrassing plaatsvindt". Dit zijn vier modaliteiten die al in het Wetboek van Strafrecht staan.

"Dit maakt de invoering van een duidelijke wet mogelijk, die voor iedereen begrijpelijk is, die stelt dat verkrachting een relatie zonder wederzijdse toestemming is en de verworvenheden van ons strafrecht behoudt", legde Republikeins senator Elsa Schalck, benoemd tot co-rapporteur voor deze tekst, uit aan AFP. Ze zei dat ze "hoopt dat deze wet ons in staat stelt ons meer op de dader dan op het slachtoffer te richten."

In de commissie hebben de senatoren desondanks enkele kleine wijzigingen in de tekst van de parlementsleden aangebracht, wat ertoe moet leiden dat er in de komende weken een gezamenlijke commissie wordt bijeengeroepen. Dit is een bijeenkomst van parlementariërs uit beide kamers, die tot doel heeft een compromis te bereiken voordat deze wet in werking treedt.

De Senaat gaf er met name de voorkeur aan om in het wetboek van strafrecht vast te leggen dat rechters het niet verlenen van toestemming zouden "beoordelen" in het licht van de "context", in plaats van de "omstandige omstandigheden". Deze formule werd door de Vergadering overgenomen, maar is volgens de senatoren minder trouw aan de jurisprudentie.

Deze debatten over de strafrechtelijke definitie van verkrachting, die laat deze middag in de Senaat beginnen, zullen meer licht werpen op een kwestie waarover zelfs onder vrouwenrechtenorganisaties geen consensus bestaat.

Sommigen vrezen dat het opnemen van het niet-toestemmen in de strafrechtelijke definitie van verkrachting ertoe zal leiden dat het onderzoek zich richt op de houding van het slachtoffer of dat er een soort 'contractualisering' van seksuele relaties ontstaat.