Het Italiaanse bbp per hoofd van de bevolking overtreft dat van het Verenigd Koninkrijk: een onverwachte ommekeer

Voor het eerst sinds 2001 heeft het gemiddelde niveau van economische welvaart in Italië dat van het Verenigd Koninkrijk overtroffen, wat een belangrijk moment markeert voor beide landen. Dit is een tegenslag voor Londen, waar de regering onder leiding van Keir Starmer en minister van Financiën Rachel Reeves de groei en het concurrentievermogen probeert te stimuleren. Volgens schattingen van de Wereldbank bereikte het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking – gecorrigeerd voor de kosten van levensonderhoud – $ 60.847 in Italië, meer dan de $ 60.620 van de Britse dollar. Hoewel het totale bbp van het VK hoger blijft, is het gemiddelde individuele inkomen nu lager dan dat van Italië. Het verschil wordt geaccentueerd door demografische trends: de Britse bevolking blijft snel groeien en verdeelt de geproduceerde welvaart over een groter aantal inwoners. In Italië neemt de bevolking echter af, waardoor het gemiddelde inkomen ondanks een vergelijkbare economische groei aanzienlijker stijgt.

De Britse context blijft complex: de werkloosheid is gestegen tot 4,7%, de inflatie dreigt de 4% te bereiken – het dubbele van de doelstelling van de Bank of England – en de overheidsuitgaven aan uitkeringen blijven stijgen. Daarbij komt nog de moeilijkheid om structurele hervormingen door te voeren: de pogingen van de Labour-regering om de sociale voorzieningen te beperken stuiten op interne weerstand, waardoor verschillende beleidsmakers gedwongen werden terug te krabbelen. Het National Institute of Economic and Social Research waarschuwt er ook voor dat de stagnatie van het afgelopen decennium de positie van het VK onder de meest ontwikkelde landen in gevaar brengt, aangezien de armste gezinnen het nu slechter hebben dan die in verschillende Oost-Europese landen.

Aan de andere kant heeft Italië onverwachte vooruitgang geboekt. Zoals gemeld in de Daily Telegraph – met twee analyses van Tim Wallace, adjunct-hoofdredacteur economie, en Daniel Johnson, politiek columnist – is dit effect voornamelijk te danken aan de hervormingen die de regering-Meloni heeft doorgevoerd, van de verlaging van bepaalde pensioenuitkeringen tot de vereenvoudiging van het rechtssysteem. Deze hervormingen zijn door verschillende internationale analisten positief ontvangen. Stimuleringsmaatregelen, samen met Europese fondsen uit het Next Generation EU-programma, hebben de economie aanzienlijk gestimuleerd en bijgedragen aan een verbetering van het imago van een land dat lange tijd als economisch kwetsbaar werd beschouwd. Politieke stabiliteit – een zeldzaamheid in de recente geschiedenis van Italië – wordt nu ook gezien als een aantrekkelijke factor ten opzichte van andere grote Europese landen die met interne spanningen kampen.

Ondanks de vooruitgang blijft Italië kampen met structurele uitdagingen. De staatsschuld blijft hoog – ongeveer 130% van het bbp, vergeleken met 100% in het Verenigd Koninkrijk – en het einde van de zogenaamde superbonus heeft een zware fiscale nasleep. Bovendien zijn de reële lonen, in tegenstelling tot Groot-Brittannië, nog niet hersteld tot het niveau van vóór de pandemie. Op sociaal vlak verdedigt het Verenigd Koninkrijk enkele steunmaatregelen, zoals de verhoging van het minimumloon, beperkingen op het openbaar vervoer en schoolprogramma's, die gericht zijn op het beschermen van de koopkracht van gezinnen.

Economen zien deze inhaalslag als een teken van een omkering van de trend: Italië is niet langer simpelweg de "zieke man van Europa", terwijl het Verenigd Koninkrijk het risico loopt op een relatieve neergang. Volgens Andrew Kenningham van Capital Economics is dit een gebeurtenis die vergelijkbaar is met de jaren tachtig, toen de Italiaanse economie de Britse kortstondig overtrof. Het algemene beeld suggereert dat, hoewel beide landen nog steeds tot de leidende economieën ter wereld behoren, Italië en het Verenigd Koninkrijk nu uiteenlopende trajecten volgen: Rome herstelt, terwijl Londen worstelt met een vertraging die zijn historische dominantie op het gebied van levensstandaard op de proef stelt.