In Cutro heeft de herinnering wortel geschoten. Maar de schipbreuk van de mensheid gaat door

Sinds die tragische gebeurtenis op 26 februari twee jaar geleden zijn er 5.400 mensen omgekomen in de Middellandse Zee. Dit zijn de cijfers die IOM, UNHCR en UNICEF bekendmaken aan de vooravond van de tweede herdenking van het bloedbad van Steccato di Cutro. Er is dus sinds die dag niets veranderd.

Met dit bittere besef arriveert de karavaan van auto's die Crotone verlaat om 4 uur 's ochtends bij het strand van de dood. Er zijn ongeveer driehonderd van hen aanwezig bij deze nachtwake. Ongeveer hetzelfde als vorig jaar. Het zijn niet de twintigduizend mensen die op 12 maart 2023 op het strand demonstreerden. Maar het is wel een teken dat de herinnering op deze breedtegraden toch wortel heeft geschoten. Zodat het nooit meer gebeurt.

DE HEMEL IS STERRENRIJK , een licht briesje uit het westen omhult de mensen die in groepjes over het strand lopen en met kaarsen naar de kust lopen. De kou is droog en bijtend. De zee is vlak. Het is een seculiere processie, om niet te vergeten. Er zijn vertegenwoordigers van de moslimgemeenschap aanwezig, samen met de lokale imams en priesters van deze buitenwijken van het vergeten zuiden, vertegenwoordigd door Francesco Savino, bisschop van Cassano en vicevoorzitter van de CEI. Er zijn activisten en gewone mensen. De burgemeester van Crotone, Enzo Voce, en zijn ambtgenoot van Cutro, Antonio Ceraso, waren afwezig.

Niet veel politieke vertegenwoordigers. De secretaris van de Democratische Partij, Elly Schlein, besloot op het laatste moment aanwezig te zijn. Net als vorig jaar. Toen ze terugkwam van de Kamer nam ze de laatste vlucht naar Lamezia en om middernacht landde ze samen met Marta Bonafoni in Calabrië. Precies twee jaar geleden werd ze in de Democratische voorverkiezingen tot secretaris gekozen. Aan journalisten en activisten vraagt ​​hij om 'waarheid en gerechtigheid', zodat er antwoord wordt gegeven op een simpele vraag die we ons al twee jaar stellen: waarom zijn er geen adequate vervoermiddelen uitgevaren om die levens te redden? Er loopt een onderzoek en dit valt niet onder onze verantwoordelijkheid. Maar er is een politieke vraag waarop we de slachtoffers en hun families een antwoord moeten geven."

HET ONDERZOEK waar Schlein het over heeft, leidde vervolgens tot een rechtszaak, waarbij de eerste hoorzitting gepland stond voor 5 maart. De zes soldaten van de Kustwacht en de GdF worden beschuldigd van schipbreuk en doodslag. Het is een keerpunt in de hectische zoektocht naar de waarheid. De bewegingen waarvan de klachten aanleiding gaven tot het onderzoek, eisen dit. De angst is dat alles zal bederven. Het gebeurde al op Lampedusa, in de ernstigste tragedie in de geschiedenis van de migranten. Het zou opnieuw kunnen gebeuren. Naast Schlein is de Democratische delegatie groot: parlementsleden Nicola Irto en Nico Stumpo en Europarlementariër en journalist Sandro Ruotolo.

Het lijkt erop dat er een geologisch tijdperk is verstreken sinds Marco Minniti de Calabrese-partij leidde. Aanwezig waren de secretaris van Rifondazione, Maurizio Acerbo, de regionale raadslid, Ferdinando Laghi en de parlementariër en secretaris van Democrazia solidale, Paolo Ciani. De sociale samenstelling van antiracistische bewegingen en verenigingen is goed gevuld: van Lorenzo Trucco van Asgi tot Filippo Sestito van Arci. En dan zijn er nog de migrantenkaravanen die vanuit Campanië vertrokken en de gebieden van uitbuiting en bendebeheer doorkruisten. Totdat we hier in Steccato aankwamen, waar de mensheid schipbreuk leed.

U begrijpt dit als u naar het verhaal van Assad al-Maliki luistert. Hij is een van de overlevenden van de ramp op 26 februari 2023, toen hij zag hoe zijn broertje stierf van de kou. Hij hield hem in zijn armen terwijl hij hem drijvende probeerde te houden in de stormachtige zee. Tegenwoordig woont ze in Duitsland, in Hamburg, waar ze Duits studeert en werkt als kapster. Bij hem waren zijn oom Algazi Feras, die eveneens aan de schipbreuk was ontsnapt, en twee neven die zich al in Duitsland bevonden. «De herinneringen, zegt hij, zijn nog steeds sterk. Ik droom altijd over wat er gebeurd is. Het is moeilijk om eroverheen te komen. Wij wisten wat we deden. Wij hadden geen keus. In Syrië liepen we altijd het risico om te sterven. Wij kwamen naar Italië op zoek naar vrede, een beter leven en rechten."

Je ziet hoop in de ogen van Vincenzo Luciano, de visser die die vervloekte nacht in zijn eentje zoveel mogelijk levens probeerde te redden. En je kunt het staatsgevoel voelen in de technische analyse van gepensioneerd admiraal Vittorio Alessandro, voormalig commandant-generaal van de havens: «De tragedie van Cutro was geen ongeluk, maar het resultaat van de opeenstapeling van vulgaire regels op een systeem van reddingsregels dat buitengewoon is. Laten we de vele episodes die op Cutro lijken eens bekijken en elkaar dan in de ogen kijken: moeten mensen, ongeacht de omstandigheden, gered worden of niet?