Werkzaamheden aan de Maya-treinroute leverden buitengewone ontdekkingen op

Reyes Martínez Torrijos

La Jornada krant, donderdag 17 juli 2025, p. 2

De periode waarin antropoloog Diego Prieto aan het hoofd stond van het Nationaal Instituut voor Antropologie en Geschiedenis (INAH), dat in augustus 2016 begon en gisteren werd afgerond, heeft een groot aantal successen opgeleverd, waaronder de indrukwekkende archeologische reddingswerkzaamheden langs de route van de Maya-trein, de oprichting of renovatie van musea rond archeologische vindplaatsen die verband houden met het spoorwegproject en de wederopbouw van cultureel erfgoed dat is getroffen door de aardbevingen van 2017.

Het reddingsproject was, zoals Prieto het noemde, het belangrijkste onderzoeksproject dat ooit in de Maya-regio van Mexico is uitgevoerd. Er waren 500 specialisten bij betrokken, waaronder archeologen, antropologen, historici en restaurateurs, en tientallen buitengewone ontdekkingen werden gedaan.

De grootste is ongetwijfeld vanwege de omvang en reikwijdte, naast het aantal professionals en werknemers die bij deze taak betrokken zijn , zo vermeldde de onderzoeker ook.

Rondom de spoorlijn op het schiereiland Yucatán zijn bijna 63.000 bouwelementen, 2.011 roerende goederen, meer dan 1,8 miljoen keramische fragmenten, 840 menselijke resten en meer dan 2.600 stukken die gerestaureerd worden, geregistreerd en bewaard gebleven.

Naast de reddingswerkzaamheden langs de 1.500 kilometer lange Mayatreinroute werden ook middelen vrijgemaakt voor talloze onderzoeksseizoenen en restauratiewerkzaamheden op veel van de vijftig archeologische vindplaatsen in de buurt.

Het onderzoek heeft geleid tot een verrijking van de bestaande kennis over de belangrijke en oude precolumbiaanse beschaving in het zuidoosten van Mexico. Tevens werd de enorme bevolkingsdichtheid bevestigd die bestond op het schiereiland Yucatán en in de Maya-jungle vóór de verovering.

Hoewel de bergingswerkzaamheden zijn afgerond, zal het nog jaren duren om de duizenden artefacten te ontdekken en de Maya-nederzettingen langs de projectgrenzen te registreren. Alleen dan kunnen we de gegevens en inzichten die deze kolossale onderneming heeft opgeleverd, systematiseren.

In verband met de Mayatrein werden musea gerenoveerd of gebouwd in Palenque, Ruta Puuc (Kabah), Dzibilchaltún, Chichén Itzá, Costa Oriental (Tulum) en Calakmul, die sinds vorig jaar weer open zijn. Daarnaast werd besloten de locaties Ichkabal ( La Jornada , 10-12-2022) en Paamul II te openen.

▲ Het afscheid van Sir Lancelot en Koningin Guinevere (1874), door Julia Margaret Cameron. Foto ©PhotoEspaña en ©Javier del Real/Teatro Real

▲ Een foto van hem, bewerkt voor het Teatro Real in Madrid. Foto ©PhotoEspaña en ©Javier del Real/Teatro Real

Armando G. Tejeda

Correspondent

La Jornada krant, donderdag 17 juli 2025, p. 3

Madrid. Julia Margaret Cameron groeide uit tot een van de belangrijkste fotografen van de 19e eeuw, ondanks dat ze haar carrière al op 48-jarige leeftijd begon, toen haar dochter haar een camera gaf. Als onderdeel van het PhotoEspaña-festival exposeert het Teatro Real in Madrid een reeks foto's die ze zelf maakte en maakte, geïnspireerd door de literaire werken van William Shakespeare. Cameron was een pionier op het gebied van fotografische portretten en een voorloper van het gebruik van beelden als poëtische en theatrale representatie.

Het Teatro Real is een seizoen begonnen met Shakespeare's populairste toneelstukken, met vier opera's en een ballet: The Faerie Queene van Henry Purcell; Otello van Giuseppe Verdi; Romeo en Julia van Charles Gounod; A Midsummer Night's Dream van Benjamin Britten; en de dansvoorstelling Juliet and Romeo van het Koninklijk Zweeds Ballet.

Cameron werd geboren in Calcutta in 1815 en stierf in Kalutara, Sri Lanka, in 1879. De tentoonstelling brengt een zorgvuldig samengestelde selectie van werken uit zijn archief samen, waarvan vele direct geïnspireerd zijn door Shakespeares wereld, zoals gebruikelijk was in de Britse avant-gardestromingen van die tijd. De afbeeldingen tonen taferelen die typerend zijn voor die tijd, hoewel hij ook beroemde intellectuelen zoals Charles Darwin en Lord Tennyson portretteerde, evenals anonieme figuren uit zijn thuisomgeving.

"De tentoonstelling viert de artistieke nalatenschap van een visionaire vrouw, een pionier van de geënsceneerde fotografie en een van de eersten die fotografie als een volwaardige artistieke discipline beschouwde. Cameron weeft een allegorische dialoog met literatuur, de Renaissance en Bijbelse beelden, en creëert scenario's waarin de grote thema's uit de menselijke geschiedenis – schoonheid, tragedie, liefde, waarheid – meesterlijk tot uitdrukking komen door middel van licht, gebaren en blikken", legde Joan Matabosch, artistiek directeur van het Teatro Real, uit tijdens de presentatie.

María Santoyo, directeur van PhotoEspaña, lichtte toe: "Camerons stijl brak met de technische canons van zijn tijd, en het gebrek aan scherpte, het wazige effect en de vlekken van zijn vingers zijn karakteristieke kenmerken van zijn werk, waardoor het zijn tijd ver vooruit was en vooruitliep op het fotografische picturalisme zelf. De verdediging van het esthetische boven het technische, van het poëtische boven het reële, is een manifestatie van zijn visie, die artistieke creatie als fotografische praktijk prioriteit geeft boven de dominante trend van documentaire fotografie."

Camerons werk heeft standgehouden ondanks de minachting van veel van haar tijdgenoten en zich gevestigd als een van de meest invloedrijke werken van de 19e eeuw. Het is de moeite waard om te benadrukken dat "de intensiteit en emotionaliteit van het toneel die aanwezig zijn in Julia Margaret Camerons fotografische beelden, haar gevoeligheid, haar vermogen om het etherische vast te leggen, haar smaak voor schoonheid, haar bijna iconografische portretten, waarvan de aura soms grenst aan het sacrale – waarbij de dramatiek van de poses contrasteert met de eenvoud van de rekwisieten – deze kunstenaar tot een eeuwige gesprekspartner maken met theater, muziek en poëzie, die het waard is om steeds weer opnieuw te bezoeken", aldus Sylvia Edvinsson, directeur van de British Council Spain, die meewerkte aan de tentoonstelling.

▲ Nan Dix , een lithografie van Gabriela Morac, opgenomen in de tentoonstelling Stone and Image: Work by La Buena Impresión , die op 25 augustus in het IAGO opent. Foto met dank aan La Buena Impresión

Vrolijke MacMasters

La Jornada krant, donderdag 17 juli 2025, p. 4

Het doel van de collectie van La Buena Impresión is om een inkijkje te bieden in de hedendaagse kunst in Mexico, aldus Fernando Aceves Humana, medeoprichter van de lithografische werkplaats in Oaxaca in 2019. In Piedra e imagen: Obra de La Buena Impresión , een tentoonstelling van 65 stukken die op de 25e van start gaat in het Oaxaca Institute of Graphic Arts (IAGO), wordt een selectie van ongeveer honderd kunstenaars van alle omvang gepresenteerd, van de meest gerenommeerde kunstenaars tot beginnende kunstenaars die hebben deelgenomen aan de werkplaats in het historische centrum van de hoofdstad van Oaxaca.

De werkplaats kreeg een belangrijke impuls van Francisco Castro Leñero (1954-2022), een van de oprichters, herinnert Aceves Humana zich. La Buena Impresión is de voortzetting van het graveerproject dat ze hadden bedacht voor Cambodja, een land waar ze een drukpers wilden introduceren. Omdat echter niet aan de voorwaarden werd voldaan, werd dit project opgezet door Daniel Barraza, Castro Leñero, Dr. Lakra, María Miranda en Guillermo Ramírez Orduña, die er hun opleiding volgden. Zo ontstond de werkplaats in Oaxaca uit de schenking van een elektrische lithografiepers van Voirin uit 1909 door de Franse kunstenaars en drukkers Julie Gerbaud en Patrick Devreux.

Toen de werkplaats werd opgericht, was het idee om de drukindustrie in de staat uit te breiden naar zowel plattelands- als stedelijke gemeenschappen, door cursussen aan te bieden en beginnende graveurs te ondersteunen bij het opzetten van hun eigen werkplaats. Momenteel zijn we actief in Santo Domingo Yanhuitlán, waar we een permanente, onafhankelijke lithografiewerkplaats hebben opgezet die wordt gerund door de jongeren uit de gemeenschap. We hebben een drukpers geïnstalleerd die we dankzij een donatie konden repareren .

Na vijf jaar les te hebben gegeven in de stad, samen met architect Pedro Pizarro, informeerde Pizarro hem over een precedent in de vorm van een lithografie: "Er is een steen die toebehoort aan de gemeenschap, met een tekening van Christus, de Heer van Ayuxi. De steen werd besteld tussen 1850 en 1880; hij werd gemaakt door een zekere meneer Santana, een tekenaar/drukker, maar de bewoners hadden hem sindsdien in hun bezit omdat ze besloten de steen te kopen; ze waren er erg blij mee. Hij was een tijdje zoek, hoewel Daniel Barraza hem dankzij het project restaureerde en er herdrukken van werden gemaakt en verkocht in de gemeenschap. In Yanhuitlán gaat de traditie van tekenaars ver terug – de Yanhuitlán Codex is daar vandaan. Dit is te danken aan het Museo Comunitario Rastros y Rostros (Sporen- en Gezichtenmuseum) (opgericht in 2014). Pizarro en Proyecto Yivy hebben dit enorm gepromoot."

Persen die gemeenschap creëren

Momenteel geeft Aceves Humana les in Pluma Hidalgo, het centrum van de koffieteeltregio. Het is er erg bergachtig en er is veel landschap om te schilderen. We proberen er een school op te zetten in de hoop dat een van onze leerlingen een erkend kunstenaar wordt. Drukkerijen creëren een gemeenschap, en daarom promoten we altijd drukwerk om leerlingen aan te moedigen een workshop te starten .

Een ander doel was om kunstenaars aan te trekken om bij La Buena Impresión te komen werken. Studenten van Columbia University kwamen bij ons stage lopen. We hebben net een editie afgerond voor het Museum of Contemporary Art in Cleveland, dat de Amerikaanse kunstenaar Nicola López opdracht had gegeven voor een werk. Ik werd uitgenodigd om een lezing te geven aan de Universiteit van Austin. Jean Pierre Tanguy, curator van de 21e editie van de Biënnale van Sarcelles in Frankrijk, nodigde me uit om de tentoonstelling mede te cureren. La Buena Impresión organiseerde en regelde de inzending van werk van twintig geselecteerde kunstenaars, waaronder Saúl Villa en Sergio Hernández. De werkplaats ontwikkelt zich tot een centrum voor onderwijs en specialisatie in lithografie .

Aceves Humana is tevreden over de tentoonstelling in het Iago, omdat het een plek is die een voorbeeld is geweest en ons allemaal heeft opgeleid .

Stone and Image: Work of La Buena Impresión wordt van 25 juli tot 26 oktober tentoongesteld in het Oaxaca Institute of Graphic Arts (Macedonio Alcalá 507, Oaxaca).

Daniel López Aguilar

La Jornada krant, donderdag 17 juli 2025, p. 4

Bovennatuurlijke wezens, bewakers van een kosmos op de rand van de afgrond, stellen de overleving van de mensheid op een planeet die haar geduld lijkt te hebben verloren, ter discussie. Wat gebeurt er wanneer de menselijke essentie afstand neemt van haar eigen aard?

Deze reflectie komt ook naar voren in Bonsai, de debuutfilm van de Physical Theatre Company. Met een visueel-poëtische benadering toont hij de kwetsbaarheid van het menselijk bestaan.

De première is vandaag om 20.00 uur in het Arts Forum van het National Center for the Arts (Cenart), met een cast bestaande uit afgestudeerden van de National School of Theatrical Arts.

Het project ontstond als reactie op de verstoringen die de pandemie veroorzaakte en dient als een collectief toevluchtsoord voor een generatie kunstenaars die hun eigen creatieve platform wil creëren en onderhouden.

Voor Alejandro León Espinosa, artistiek directeur en een van de hoofdrolspelers, kwam de oprichting van dit gezelschap voort uit een dringende behoefte: onzekerheid omzetten in actie.

De COVID-19-pandemie onderbrak abrupt onze academische voorbereiding, maar zette ons ook aan het denken over wat we voor onszelf konden doen , merkte ze op in een interview met La Jornada . Het pad is niet gemakkelijk, vooral niet wanneer degenen die al erkenning hebben, bevoorrecht zijn .

De plot ontvouwt zich in een fantasierijk universum waar de omgeving ongewone vormen en geluiden aanneemt: een jaguar, een kolibrie, een dolfijn en een adelaar vertegenwoordigen deze beschermers van de kosmos. Ze staan op een kruispunt: de aarde moet vernietigd worden om haar essentie te behouden, terwijl de natuurlijke omgeving tekenen van uitputting vertoont door de menselijke onverschilligheid.

Het lichaam communiceert wat woorden niet kunnen bereiken.

Vanaf de eerste repetitiedagen verkende de groep onder leiding van Hugo M. Bolaños de gemeenschap met oefeningen waarbij ze natuurlijke omstandigheden zoals regen, aardbevingen en stormen omarmden.

Improvisatie was de sleutel tot ons creatieve proces , voegde León Espinosa (Tuxtla Gutiérrez, Chiapas, 1991) eraan toe. Het dwong ons om een natuurkracht te zijn, om met ons lichaam te communiceren wat woorden niet kunnen .

De voorstelling brengt zes performers samen op het podium: Andrea Lara, Andrea Aguilera, Andrea Cedeño, Citlali Chong, Ximena Sotomayor en Alejandro León zelf. Een pop, gemanipuleerd door Natalia Leza, speelt het overlevende kind, een symbool van hoop en onzekerheid.

Het decorontwerp behoudt de sfeer van wedergeboorte en kwetsbaarheid: de vloer doet denken aan de schors van een boom die de seizoenen heeft meegemaakt. Twee transparante stoffen, geborduurd met planten en bloemen, suggereren de aarde in transitie, tussen dood en wedergeboorte.

De door Bolaños gekozen instrumentale muziek begeleidt de beweging en geeft de polsslag weer van een planeet die ademt en lijdt samen met haar bewoners.

Het lichaam fungeert als instrument om een verhaal te vertellen dat het verbale discours overstijgt. Alejandro León herinnerde zich dat zijn opleiding aan de Nationale School voor Theaterkunsten beweging altijd als een essentiële taal beschouwde.

We letten niet alleen op woorden; we leren ook anderen te observeren en hun aanwezigheid te voelen. Zo ontstaat een collectief weefsel waarin iedereen vanuit zijn eigen gevoeligheid bijdraagt. Deze horizontale benadering is essentieel voor het in evenwicht brengen van richting en actie, dankzij voortdurende communicatie en taakverdeling.

Ik hoop dat deze productie iets weerspiegelt van de ervaringen van de aanwezigen, vooral van de jongeren die, net als wij, in een isolement terechtkwamen. Ik wil hen laten zien dat projecten mogelijk zijn, dat deze ruimte nieuwe stemmen verwelkomt en dat theater een daad van verzet kan zijn.

"Er is nog tijd om de planeet te redden. Als ik een boom zie, voel ik me alsof ik deel uitmaak van iets groters, een natuur die we niet mogen vergeten. Asfalt, auto's, overmatige consumptie... alles wijst naar een pad dat bedreigt wat we liefhebben. De aarde is een levend systeem dat vroeg of laat zal besluiten dat het genoeg is," besloot hij.

Het Bonsaiseizoen begint vandaag en eindigt op de 27e, met voorstellingen op donderdag en vrijdag om 20.00 uur, zaterdag om 19.00 uur en zondag om 18.00 uur in het Cenart Arts Forum (Río Churubusco 79, wijk Country Club Churubusco).

Kaartjes kosten 150 pesos, met een speciale aanbieding op donderdagen waarbij u 30 pesos betaalt en op woensdagen 2 voor 1 bij online aankopen.

Vrolijke MacMasters

La Jornada krant, donderdag 17 juli 2025, p. 5

Schrijver en journalist Carlos Monsiváis (1938-2010) was een gepassioneerd verzamelaar van de miniatuursculpturen van de Oaxaca-kunstenaar Roberto Ruiz (1928-2008). In de loop der jaren vergaarde hij honderden van deze gebeeldhouwde en gebeeldhouwde botobjecten, met uiteenlopende thema's, van skeletten, catrina's, aartsengelen en duivels tot religieuze afbeeldingen, nationale helden en scènes uit het dagelijks leven, geïnspireerd door het vaderland van de kunstenaar.

Hij schreef zelfs een boek over de winnaar van de Nationale Prijs voor Wetenschappen en Kunsten in 1988 op het gebied van Kunst en Tradities. Voor Monsiváis komt Ruiz' obsessie met schedels "op organische wijze voort uit zijn zoektocht naar essentiële vormen, naar rigoureuze presentaties van het populaire en het traditionele. Zijn gevoeligheid tonend in bonte ensembles (waar de geforceerde promiscuïteit van de figuren onverwachte paringen teweegbrengt, lijnen van sensualiteit die de geboorte biedt), gebruikt hij ook de meest orthodoxe motieven, de landschappen van het costumbrismo, de amoureuze liefde van paren met een even aantal nummers . Hoewel de thema's variëren, is de constante de houding van maestro Ruiz, die zich volledig in elk stuk verdiept en nooit concessies doet aan intensiteit of verbeeldingskracht."

Blijkbaar was José Guadalupe Posada de enige leraar die Ruiz herkende.

In 2008 wijdde het Museo del Estanquillo (Carlos Monsiváis Collectiemuseum) een tentoonstelling aan hem. Nu keert het museum terug naar dit thema met de presentatie van Roberto Ruiz: Reus van de Miniatuur , met meer dan 600 stukken, allemaal verzameld door de schrijver. Het Museo Estanquillo herbergt de grootste collectie miniatuursculpturen van de man die zijn oeuvre ontwikkelde in Ciudad Nezahualcóyotl. De werken beslaan de periode 1960-1990.

Ruiz werd geboren op 2 maart 1928 in Miahuatlán en volgde de tweede klas van de basisschool. Op zesjarige leeftijd begon hij te spelen met klei, die hij van de vloer van een pottenbakkerij aan de overkant van de straat had verzameld, om er beeldjes van te maken. Op negenjarige leeftijd ging hij over op hout. Toen hij naar de herdersschool werd gestuurd, vermaakte hij zich met het maken van houten figuren van wat hij in de velden zag, met behulp van scherp gereedschap, zoals een machete of een mes.

Familiedruk dwong hem tot werken, en in de keuken van een bakkerij ontdekte hij zijn toekomstige carrière: het bewerken van brooddeeg tot figuren. Op school, in plaats van te doen wat zijn leraar hem aanraadde, vulde hij zijn schrift met tekeningen. Hij bleef zijn beeldjes maken, beginnende miniaturen van dansers, Tehuana's en kerststallen.

▲ La Catrina , een bottensculptuur van Roberto Ruiz. Foto afkomstig van de Facebookpagina van het Museo del Estanquillo.

Rond 1943 reisde de tiener naar de stad Oaxaca om zijn creaties te verkopen. Op een gegeven moment besefte hij dat zijn gevoeligheid, handvaardigheid en het gereedschap dat hij tot zijn beschikking had, niet voldoende waren om meer gedetailleerde werken te maken. Hij speelde met de gedachte om naar school te gaan om op een rustieke manier beter te leren wat hij deed, maar zo'n school bestond niet.

Geconfronteerd met zijn slechte levensvooruitzichten verhuisde Ruiz naar Mexico-Stad op zoek naar zijn droomschool. Hij vestigde zich in de wijk Las Palmas in Ciudad Nezahualcóyotl, trouwde en ontwikkelde en verkende geleidelijk zijn eigen verbeelding. Met volledige beheersing van de gereedschappen en instrumenten die gebruikelijk waren in tandheelkundige werkplaatsen, begon hij nieuwe miniaturen te maken die beter aansloten bij zijn interesses. Hij nam afstand van de stereotypen en typische figuren die zo gewild waren in ambachtelijke winkels en koos voor figuren van de dood die altijd al zijn verbeelding hadden geplaagd.

Rond 1957 trokken de nieuwe thema's en motieven de aandacht van de eigenaar van de handwerkwinkel Víctor en diverse particulieren, waaronder de directeuren van het Museum voor Volkskunst en Industrie, die een tentoonstelling van zijn miniaturen voorstelden. Eind jaren zestig moedigden de museumdirecteuren hem aan om miniaturen met specifieke thema's te maken. Dit leidde tot een toename van zijn inkomen, waardoor hij kon stoppen met het maken van plastic mallen, waarmee hij zijn gezin onderhield.

Cameo van koningin Elizabeth II

Zeventien van zijn gebeeldhouwde werken maakten deel uit van een tentoonstelling in het British Museum in 1981. Hun succes was zo groot dat koningin Elizabeth II poseerde voor Ruiz om een ivoren camee van haar beeltenis te maken. Het stuk werd samen met de kroonjuwelen bewaard en de zeventien stukken werden overgebracht naar Buckingham Palace, waar ze 28 jaar lang werden tentoongesteld.

De sculpturen van Ruiz vallen niet alleen op door de precisie van het snijwerk, maar ook door het verhaal dat elk beeld met zich meedraagt.

Roberto Ruiz: Reus van de Miniatuur wordt zaterdag om 12.00 uur ingehuldigd in het Museo del Estanquillo Carlos Monsiváis Collections (Isabel la Católica 26, Historisch centrum, Mexico-Stad).

Daniel López Aguilar

La Jornada krant, donderdag 17 juli 2025, p. 5

Van alle voorwerpen die deel uitmaken van het dagelijks leven, zijn er maar weinig die zoveel herinnering bewaren als een stoel. Ze zijn stille getuigen die de last van tijd, gesprekken en stiltes dragen.

Deze symbolische lading staat centraal in SillArte , een tentoonstelling van 13 werken van het creatieve duo Max Sanz en zijn vrouw Guadalupe Pérez Morales. De tentoonstelling vindt plaats in Hotel Casa Cantera in het centrum van Oaxaca.

Ze hebben een symbolische, politieke en religieuze macht die hen altijd heeft vergezeld , legde Sanz uit in een interview met La Jornada .

De keuze van de stoel heeft ook een praktisch aspect. Het kopen ervan is heel eenvoudig. We wilden dat hij functioneel en decoratief tegelijk bleef.

Elk werk combineert technieken die het unieke karakter ervan benadrukken: bladgoud, vloeibaar glas, PVC-wandtapijt, vloeibaar brons, kleurstoffen, Judese bitumen en craquelé. Het gaat er niet alleen om ze te verfraaien, maar ook om de geschiedenis te belichten van degenen die ze hebben ontworpen, gebruikt en bewaard.

Het project ontstond bijna toevallig na verschillende gesprekken met een werkplaats die antieke stukken uit de Verenigde Staten redt. Op een dag vertelden we hen dat we een familieobject hadden opgeknapt, en zo ontstond het idee om de stukken tentoon te stellen , herinnerde de kunstenaar uit Oaxaca zich.

De samenwerking tussen Sanz (Natividad, Oaxaca, 1992) en Pérez Morales is een andere hoeksteen van het project. "Twee weten meer dan één. We delen een passie voor decoratie, die we samen hebben bestudeerd ", aldus de kunstenaar.

Binnen het duo ben ik meer verantwoordelijk voor de technische en visuele aspecten, terwijl Guadalupe een gevoeliger perspectief biedt dat karakter geeft aan elk werk. We begrijpen elkaar omdat we dezelfde creatieve taal spreken, hoewel we ieder onze eigen stijl hebben.

▲ Stuk gerenoveerd door Max Sanz en Guadalupe Pérez Morales en opgenomen in de SillArte- tentoonstelling. Foto met dank aan Sanz

In plaats van de sporen uit het verleden uit te wissen, probeerden we ze levend te houden. We wilden het moment herstellen waarop ze ontstonden, de ontwerpen die ontworpen waren voor de mode en het comfort van dat tijdperk , benadrukte hij.

De montage nodigt je uit om herinneringen op te roepen: een familiekamer, het huis van je grootouders, een filmscène.

Deze meubels zijn altijd geassocieerd met mensen die waarde hechten aan detail en kwaliteit. In plaats van barokke of klassieke wandkleden te herhalen, hebben we ze getransformeerd met eigentijdse kleuren en texturen , voegde de kunstenaar eraan toe.

Het restaureren en transformeren van oude meubels hielp om de houtkap te verminderen en te voorkomen dat ze als afval eindigden dat eeuwen nodig had om te ontbinden, legde ze uit. Het was bovendien een verstandige economische beslissing: het is beter om te investeren in iets dat lang meegaat dan in iets wegwerpbaars .

Voor Sanz gaf de Oaxaca-omgeving betekenis en nuance aan het project. "Hier voel je de kunst in de weefgetouwen, de klei, de alebrijes... We hebben die identiteit heroverd om die toe te passen op stukken die nog steeds deel uitmaken van het dagelijks leven."

We willen dat het publiek zich herinnert dat achter elke creatie iemand zat die erover nagedacht heeft, materialen en vormen heeft gekozen en die vandaag de dag nog steeds iets te zeggen heeft. Stoelen bevatten meer dan alleen lichamen: ze bevatten herinneringen, blikken en zelfs wat onuitgesproken blijft , concludeerde hij.

Met gratis toegang kan SillArte worden bezocht in Hotel Casa Cantera (Privada de Reforma 103, wijk Centro, Oaxaca).