Von der Leyen onder druk

Ursula von der Leyen is nog niet van het Europarlement af. De Duitse voorzitter van de Europese Commissie overleefde in juli een motie van wantrouwen van de Europese volksvertegenwoordigers met een redelijk comfortabele uitslag: 175 MEP’s steunden de motie, 360 stemden tegen.

Maar inmiddels zijn er nieuwe inspanningen om haar weg te krijgen en wordt er zelfs aan twee moties gewerkt. De ene van The Left, de fractie van (radicaal-)linkse partijen zoals de Partij voor de Dieren. En de ander van de radicaal-rechtse Patriotten voor Europa, waar de PVV bij zit.

The Left is boos omdat de Commissie onder leiding van Von der Leyen te weinig zou doen tegen Israël en het optreden van dat land in de Gazastrook. Ook de handelsdeal die de Commissie onlangs sloot met de VS schiet The Left in het verkeerde keelgat, zo blijkt uit een concept van de motie waarop Euractiv de hand wist te leggen.

De Patriotten kondigden in juli al aan met een nieuwe motie van wantrouwen te zullen komen als de Commissie vasthoudt aan haar plannen om de handelsdeal met de Zuid-Amerikaanse landen van het Mercosur-blok via een versnelde procedure erdoorheen te drukken.

Inmiddels is duidelijk dat de Commissie inderdaad gas wil geven met deze handelsdeal, en de patriotten zitten dan ook niet stil. ‘We werken eraan’, zei een woordvoerder van de fractie afgelopen vrijdag aan het einde van een persconferentie over de motie.

Om een motie van wantrouwen tegen de Commissie in stemming te kunnen brengen, moet minstens een tiende van de volksvertegenwoordigers hun handtekening eronder zetten, oftewel minstens 72 van de 720. Doe je dat nog eens binnen twee maanden na zo’n motie, dan gaat de drempel omhoog en is het dubbele aantal handtekeningen vereist. De vorige motie was van 10 juli, dus de twee maanden zitten er zo goed als op.

Of er deze keer wel genoeg steun zal zijn om Von der Leyen en haar team weg te sturen, valt te bezien. De christendemocraten zullen uiteraard niet meedoen, aangezien Von der Leyen een van hen is. Onder de sociaaldemocraten, de liberalen en de Groenen klinkt meer gemor over de Duitse.

Maar deze fracties waarschuwden unaniem dat het zaak is om een beetje economisch om te gaan met dit soort moties. ‘Want als je het iedere twee maanden doet, wordt het middel bot’, aldus een woordvoerder van de liberale fractie Renew.

2. Klagen over de digitale marktenwet

De Amerikaanse president Donald Trump blijkt niet de enige te zijn. Ook Europese consumenten vinden de digitale marktenwet (DMA) waarmee de EU de dominantie van big tech wil breken, maar niets.

Dat zou blijken uit een onderzoek uitgevoerd in opdracht van de Computer & Communications Industry Association (CCIA). Dat is een Brusselse lobbyclub voor… grote technologiebedrijven. Onder hun leden zitten Google, Amazon en Meta, drie van de huidige zeven gatekeepers waarvoor de DMA bedoeld is. Maar dat terzijde.

Namens CCIA enquêteerde de Nextrade Group maar liefst 5000 consumenten in twintig lidstaten van de EU. ‘Frustratie’ over de afgetakelde onlinebeleving is ‘wijdverspreid’, concludeert CCIA in een persbericht over het onderzoek.

Tweederde van de ondervraagden zegt dat ze nu vaker moeten klikken en moeilijker zoektermen moeten gebruiken om iets te vinden. Het boeken van een reis is veel lastiger geworden, net als het vinden van een baan, zo luidt de klacht.

De resultaten duiden er volgens de onderzoekers op dat de DMA de digitale ervaringen van Europeanen ‘omslachtiger en minder intuïtief en persoonlijk hebben gemaakt’. De onvrede onder consumenten zou zelfs zo erg zijn, ‘dat meer dan 40% nu zegt dat zij — in theorie — een premie zouden willen betalen om terug te kunnen keren naar de dienstverlening zoals die was voordat de DMA in werking trad.’

Gevraagd naar een reactie, zei een Commissiewoordvoerder dat de DMA ‘essentieel’ is om consumenten meer keus te bieden en appontwikkelaars ‘meer mogelijkheden te geven om te concurreren met big tech’.

Ter onderbouwing noemde hij enkele resultaten die de DMA al heeft geboekt. Zo kan Booking hotels niet langer weerhouden van gunstiger aanbiedingen via hun eigen website. Ook kunnen consumenten apps die al op hun nieuwe telefoon zijn geïnstalleerd — en die ze niet nodig hebben — tegenwoordig verwijderen. ‘En ik kan zo nog wel even doorgaan, de lijst is lang’, aldus de Commissiewoordvoerder.

3. Bier en juridische intriges

München is nu in de ban van de internationale autoshow, maar ondertussen zijn de voorbereidingen voor het jaarlijkse Oktoberfest in volle gang. Precies over dat traditionele bierfestijn draait een aankomend arrest van het Gerecht van de Unie.

De gemeente München ergert zich al jaren aan bedrijven die allerlei prullaria (denk bekers en dergelijke) verkopen waarop Oktoberfest staat. Dus wilde de hoofdstad van Beieren de naam wettelijk deponeren, zodat zij als enige spullen waarop Oktoberfest mag verkopen, of daar licenties voor mag uitgeven.

In eerste instantie kreeg de stad haar zin van het EU-Merkenbureau, maar die instantie trok later zijn besluit weer in. En dus stapte München naar het Gerecht van de Unie. Woensdag weten we meer.

Wilt u zich onderdompelen in andere intriges rond het Oktoberfest, dan is er een spannende tv-serie te zien via streamingkanalen. Disclaimer: Europamania staat niet in voor de nauwkeurigheid omtrent de feiten.

4. Prijzen winnen met het FD!

Een sterke mening over Europa? Dat komt mooi uit. Het Financieele Dagblad heeft voor lezers tot en met 28 jaar een essaywedstrijd uitgeschreven met als thema ‘De strijd om Europa’.

Maakt Brussel nog steeds de dienst uit in Europa? Of zijn het de lidstaten (of misschien zelfs big tech of andere bedrijven) die bepalen wat er gebeurt? Is Europa nog soeverein — politiek, economisch en op defensiegebied?

We verwelkomen essays van circa 800 woorden vóór 25 oktober via [email protected]; inzenders gaan akkoord met mogelijke publicatie. Het FD publiceert de beste drie artikelen.

De winnaar van de essaywedstrijd ontvangt bij het FD Europadebat op 18 november 2025 de Mathieu Segers-essayprijs, twee Interrail-reispassen, en de mogelijkheid van een stage bij Het Financieele Dagblad.

Lees ter inspiratie ook dit artikel.

Wil je deze Europanieuwsbrief elke week per mail ontvangen? Schrijf je dan hier in. En hier zijn eerdere afleveringen.

Waar moeten we deze week op letten?

• Maandag stemt het Franse parlement over het voortbestaan van de regering-Bayrou. Woensdag staat een landelijk protest gepland tegen bezuinigingen die Bayrou wilde doorvoeren.

• António Costa, voorzitter van de Europese Raad, toert langs Europese hoofdsteden voor overleg met regeringsleiders. Maandag is hij in Helsinki, dinsdag onder meer in Warschau, woensdag in Boedapest en Berlijn.

• Op maandag en dinsdag komen de Europese landbouwministers bijeen in Kopenhagen voor een informeel overleg over de concurrentiekracht en groene transitie van de agrifoodsector. Op dinsdag debatteert het Europarlement over de situatie in de Gazastrook, gevolgd door een stemming op donderdag over een resolutie die de Europese Commissie tot meer actie jegens Israël moet bewegen.

• President Maia Sandu van Moldavië spreekt dinsdag het Europees Parlement toe. Dat beleeft deze week zijn plenaire bijeenkomst in Straatsburg.

• Op woensdag geeft Commissievoorzitter Ursula von der Leyen haar jaarlijkse toespraak ‘Staat van de Unie’. In deze ‘troonrede’ blikt ze terug op de afgelopen twaalf maanden en komt ze met prioriteiten voor de komende maanden. Woensdagmiddag debatteert het Europarlement over handel.

• Denktank Bruegel brengt woensdag een debat over de digitale waarden van de EU.

• Vrijdag voert de Europese auto-industrie in Brussel overleg over de Europese CO₂-normen. De fabrikanten willen meer flexibiliteit omtrent het doel in 2035, waarin er alleen nog nieuwe auto’s op de markt kunnen komen met 0 gram CO₂-emissie per kilometer. Brussel zwakte een doel voor 2025 ook al af, maar milieuorganisatie T&E stelt vast dat alle automakers, uitgezonderd Mercedes, dat hadden gehaald.

Meer lezen (en luisteren)?

Expressweg In Duitsland en Oostenrijk spreken ze de naam Porsche nog altijd met eerbied en respect uit. En Wolfgang Porsche krijgt mede daardoor veel gedaan. De gemeente Salzburg staat hem toe een privétunnel van vijfhonderd meter naar de ondergrondse garage van zijn villa aan te leggen.

Jammer Hongarije en Slowakije nemen nog altijd Russische olie af. Uitgerekend Donald Trump, inspirator voor de Hongaarse premier Viktor Orbán, ageert nu tegen oliedeals met Moskou.

Strafbaar Kan justitie je vervolgen als je asielzoekers helpt? In Nederland ontstond daar discussie over door een voorstel voor aanscherping van de asielwet. In Polen staan vijf hulpverleners daadwerkelijk terecht.

Geld moet rollen Jarenlang stond Griekenland synoniem voor bezuinigingen. Het is genoeg geweest, vindt premier Mitsotakis. Hij kondigde zaterdag belastingverlagingen aan.

Europamania wordt geschreven door de FD-Brusselaars Daan Ballegeer en Mathijs Schiffers, plus Han Dirk Hekking. Heb je opmerkingen of nieuws? Laat het weten via [email protected].