Moet Frits van Eerd de cel in? Oud-topman Jumbo hoort uitspraak in witwaszaak

De 58-jarige Frits van Eerd was vanaf 2002 topman van het familiebedrijf Jumbo, dat onder zijn leiding en door grote overnames uitgroeide tot de tweede supermarktketen van Nederland. Jumbo telt inmiddels ruim 700 winkels, honderdduizend werknemers en een omzet van bijna 11 miljard euro. Naast zijn werk voor het familiebedrijf is Van Eerd een groot liefhebber van de auto- en motorsport, onder meer als coureur en verzamelaar.

In september 2022 deed de fiscale opsporingsdienst FIOD invallen in zijn woning en werkplaats, waarna Van Eerd enkele dagen werd vastgehouden en verhoord. Bij de doorzoekingen werd bijna 450.000 euro in contanten aangetroffen, onder meer in een koelkast. Volgens het Openbaar Ministerie heeft Van Eerd zich laten omkopen, valsheid in geschrifte gepleegd en zich schuldig gemaakt aan het witwassen van geld met een niet-legale herkomst. Als gevolg van de zaak moest hij in 2022 terugtreden als topman van Jumbo.

Van Eerd bleek nauwe banden te hebben onderhouden met de Drentse autohandelaar Theo E., de hoofdverdachte uit het onderzoek en een bekende verschijning in de motorcrosswereld. Supermarktconcern Jumbo was in het verleden sponsor geweest van een raceteam van E., maar stopte daarmee nadat de Drent in 2014 werd vervolgd (en later veroordeeld) in een eerdere witwaszaak. Van Eerd bleef echter bevriend met de man. Dat had hij achteraf gezien beter niet kunnen doen, erkende de voormalige supermarktbaas tijdens de rechtszaak.

Nee, maar volgens het Openbaar Ministerie onderhielden de mannen ook zakelijke banden, die het daglicht niet konden verdragen. Zo zou de autohandelaar Van Eerd hebben omgekocht met cadeautjes, mede om te bewerkstelligen dat Jumbo teams en rijders zou sponsoren. Officieel was E. niet bij deze deals betrokken, maar onder tafel zou hij een deel van het geld hebben opgestreken.

Omdat de sponsorcontracten daarmee niet klopten, zou sprake zijn van valsheid in geschrifte. En omdat Van Eerd volgens het OM niet overtuigend kon maken dat de gevonden honderdduizenden euro's aan contanten een legale herkomst hadden, werd hem ook witwassen van crimineel geld ten laste gelegd. Eind juni eiste het OM twee jaar celstraf tegen Van Eerd, waarvan 8 maanden voorwaardelijk.

Van Eerd vindt dat hij nergens schuldig aan is. Een schikkingsvoorstel waarbij hij schuld moest bekennen en de gevonden contanten moest inleveren, wees hij af. Eind juni betuigde hij in de rechtbank in Groningen nog eens zijn onschuld en benadrukte welke impact de zaak op zijn leven heeft gehad.

Dat is uiteindelijk aan de rechtbank, die vanmiddag dus uitspraak doet. Delen van de verklaringen van Van Eerd lijken wel steek te houden. Zo zegt hij dat de contanten in zijn huis en werkplaats waren bedoeld om privéhandeltjes af te rekenen, en om bij een calamiteit criminelen die zijn gezin iets zouden willen aandoen te kunnen afkopen.

Ook wijst hij erop dat enkele tonnen aan cash voor hem - als mede-eigenaar van het miljardenbedrijf Jumbo – geen buitensporige som geld is. Ook hamerde hij erop dat hij als vermogend ondernemer geen noodzaak had om te sjoemelen met geld of spullen. Dat E. een deel van de sponsorgelden opstreek, zegt hij niet te hebben geweten.

Andere delen van zijn verklaringen waren minder overtuigend. Zo haalde het OM de geloofwaardigheid van de verklaringen over de herkomst van de contanten onderuit, en wist Van Eerd dat niet goed te weerleggen.

Zelfs als Van Eerd volledig wordt vrijgesproken, is de kans daarop klein. Daarvoor is zijn naam door de kwestie toch te veel beschadigd. Ook buiten het domein van het strafrecht zijn er dingen die de wenkbrauwen doen fronsen.

Zo is het de vraag waarom Van Eerd als topman van een miljardenbedrijf na 2014 zijn persoonlijke banden met E. niet verbrak, en zelfs zaken met hem is blijven doen. Dat is op zijn minst een indicatie van een gebrekkig inschattingsvermogen, en een tekortschietende beoordeling van mensen. Dat hij daardoor niet alleen zichzelf, maar ook het familiebedrijf imagoschade heeft berokkend, staat wel vast. Alleen dat al maakt terugkeer als topman van Jumbo lastig.

Zie in deze video wat voorafging aan de uitspraak in de strafzaak tegen Van Eerd: