Waarom je nu ineens overal bladluis ziet: 5 oorzaken

Je ziet het ineens overal: jonge scheuten vol bladluizen, plakkerige bladeren, krul in het blad… Veel tuiniers hebben dit voorjaar te maken met een ware bladluizeninvasie. Maar bladluis komt toch elk jaar wel voor, zou je denken? Dat klopt. Maar de aantallen van nu vallen op – en zijn geen toeval. In dit artikel duiken we in 5 onderliggende oorzaken van de bladluisexplosie. En we laten zien wat je daaraan kunt doen – zonder naar bestrijdingsmiddelen te grijpen.

Lees verder onder de advertentie

Ontdek waarom er dit voorjaar extra veel bladluizen op je planten zitten, wat dat zegt over onze manier van tuinieren en wat je zelf tegen bladluizen kunt doen.

Bij warm weer planten bladluizen zich razendsnel voort. En dit voorjaar is tot nu toe behoorlijk warm geweest. Tel daarbij op dat het voorjaar extreem droog is (waardoor regen de beestjes niet wegspoelt), en je hebt de ideale omstandigheden voor een snelle plaag. Door het veranderende klimaat, met mildere winters, warmere lentes en meer extremen, zullen plagen ook in de toekomst mogelijk eerder en heviger opduiken. Je tuin is daarmee een soort spiegel van grotere verschuivingen.

Wat kun je doen? Je kunt het weer niet veranderen, maar je kunt je tuin wel veerkrachtiger maken. Denk aan bodembedekkers om uitdroging te voorkomen, en veel plantenvariatie zodat niet alles tegelijk kwetsbaar is.

Lieveheersbeestjes, gaasvliegen, zweefvliegenlarven, mezen – allemaal zijn ze dol op bladluis. Maar dan moeten ze er wel zijn, en dat is vaak niet het geval. Veel tuinen zijn strak, betegeld, kaalgesnoeid of uniform beplant. Er zijn weinig schuilplekken, weinig nectar en vooral weinig redenen voor natuurlijke vijanden van bladluizen om te blijven hangen. Hoe minder roofinsecten, hoe sneller bladluizen de overhand krijgen. Dat is geen pech, dat is een systeemprobleem.

Wat kun je doen? Zorg voor biodiversiteit: rommelhoekjes, bloemenranden, en kruiden zoals dille, koriander of venkel die zweefvliegen aantrekken. Hang nestkastjes op voor mezen en lok meer vogels in je tuin. Geef de natuurlijke vijand een thuis.

Overbemesting – met name stikstofrijke mest – zorgt ervoor dat planten razendsnel groeien. En dat maakt ze extra kwetsbaar voor bladluizen, want die zijn dol op al dat jonge, sappige groen. Vooral rozen, dahlia’s en peulgewassen worden dan een luizenbuffet.

Wat kun je doen? Organische meststoffen werken trager dan kunstmest en zorgen voor een stabielere groei. Dat maakt je planten weerbaarder. Ook belangrijk: bemest gericht en matig – geef liever te weinig dan te veel.

In veel tuinen zie je dezelfde patronen: per soort gegroepeerde planten en weinig variatie. Een rij bonen hier, een rozenperk daar. Dat ziet er netjes uit, maar voor plagen is het een snelweg. Als bladluis eenmaal binnen is, kan het zich makkelijk verspreiden.

Wat kun je doen? Combineer meer verschillende plantensoorten. Zet tussen je bonen Oost-Indische kers om luizen van je groenten weg te lokken, meng kruiden en bloemen door je borders en zorg dat er altijd wel iets in bloei staat. Diversiteit remt plagen af en trekt nuttige insecten aan.

Tip!

Zodra we bladluizen zien, grijpen we vaak direct naar een ‘oplossing’: spray, zeep, azijn, olie of chemische middeltjes. Maar daarmee doden we óók de natuurlijke vijanden die we eigenlijk nodig hebben. Bovendien ontwikkelen bladluizen snel resistentie, terwijl hun belagers zich veel langzamer herstellen. Zo ontstaat een vicieuze cirkel: bestrijden leidt tot nog meer plaag.

Wat kun je doen? Observeer eerst: zodra de natuurlijke vijanden weten waar het buffet is, schuiven ze vanzelf aan. Verder kun je met een harde straal van een plantenspuit kleine aantastingen van bladluis gewoon wegspuiten. Ook kun je biologische bestrijders inzetten, zoals lieveheersbeestjes – zowel volwassen diertjes als larven. Eén larve eet tot wel honderd luizen per dag, dus ze zijn snel weg.

Bladluis is lastig, maar het is ook een signaal dat het systeem uit balans is. De plaag laat zien waar je tuin nog kwetsbaar is – en dus ook waar je kunt verbeteren. Zie het als een kans. Niet om harder te bestrijden, maar om slimmer te tuinieren. Je inzet zal beloond worden, niet alleen met minder bladluizen, maar met méér leven en een gezondere tuin.