Laatste momenten om vrede te onderhandelen in Donald Trumps handelsoorlog met Europa

9 juli, de dag waarop president Donald Trump de Amerikaanse strafheffingen op goederen uit de Europese Unie en een groot deel van de wereld (behalve Rusland) voor 90 dagen opschortte, komt dichterbij. Volgende week zien we het tweede hoofdstuk van de tarievenoorlog die op 2 april werd ontketend door de 47e president van de Verenigde Staten na een historische persconferentie in de rozentuin van het Witte Huis.

Europa heeft tot nu toe nog geen definitieve overeenkomst met de Verenigde Staten gesloten. Uit de woorden van vertegenwoordigers van de Europese Commissie blijkt dat de onderhandelingen gaande zijn, pas onlangs in een stroomversnelling zijn geraakt en waarschijnlijk tot het laatste moment zullen doorgaan: - We werken aan een overeenkomst. Ons team van onderhandelaars is maandag naar de VS gevlogen en zal daar de hele week blijven. Vandaag is de Commissaris voor Handel Maroš Šefčovič bij hen gekomen. Hij zal donderdag vergaderen en vrijdag komt hij terug naar Brussel. - zo spraken we met een medewerker van het directoraat-generaal Handel van de EU (DG Trade).

Amerikanen zijn steeds bereidwilliger om te praten over de eindsprint

– We wilden de universele tarieven van 10% afschaffen die sinds april voor iedereen gelden, en ondertussen worden we opnieuw bedreigd met boetes, die aanvankelijk 20% bedroegen, en nu heeft Trump het zelfs over 50%, omdat “de EU hem boos heeft gemaakt”. Volgens hem verlopen de onderhandelingen te traag – zegt een andere deskundige die bekend is met het onderwerp en verbonden is aan DG Handel.

Dit is natuurlijk niet de eerste onderhandelingsbijeenkomst, er zijn de afgelopen maanden al meerdere van dergelijke gesprekken geweest. "Als we er niet in slagen een akkoord te bereiken, ligt dat niet aan onze kant, want we hebben vanaf het begin dezelfde positie ingenomen. Het zijn de Amerikanen die onvoorspelbaar en instabiel zijn. In het begin waren ze niet erg betrokken bij de gesprekken, maar dat is de afgelopen maand veranderd", aldus onze gesprekspartner bij DG Handel.

Waarom zijn de Amerikanen de afgelopen maand van gedachten veranderd? "Wij, de EU en de VS, zijn immers elkaars grootste handelspartners. Onze handelsstromen bedroegen vorig jaar 1,7 biljoen dollar, dus ze kunnen het zich niet veroorloven om zulke kansen te missen", horen we in de Europese Commissie. "Ik hoop dat er adviseurs zullen zijn die Trump zullen vertellen dat wat hij doet krankzinnig is. Maar dat is slechts hoop. Volgende week, 9 juli...", zegt een expert van de Commissie.

De EU streeft vanaf het begin naar "nul voor nul", wat neerkomt op nultarieven aan beide kanten. Tegelijkertijd werkt de EC echter ook aan mogelijke vergeldingsmaatregelen, met een gedetailleerde lijst van Amerikaanse goederen die in de EU aan invoerrechten onderworpen zullen worden. "Het overleg over de lijst met producten is op 10 juni afgerond. Nu ronden we het werk aan deze lijst af. Het overleg op politiek niveau loopt nog steeds", aldus onze eerste gesprekspartner van DG Handel.

Welke scenario's liggen er voor de EU in het verschiet?

- De huidige situatie is een evenwicht tussen alle onderlinge afhankelijkheden tussen Europa en Amerika. We hebben ons afhankelijk gemaakt van de Amerikanen, we hadden niet voorzien dat ze ooit zo'n uitdaging zouden worden, vertelt Dr. Małgorzata Bonikowska, voorzitter van het Centrum voor Internationale Betrekkingen, aan "Rzeczpospolita". Ze merkt op dat de EU momenteel verschillende scenario's overweegt, omdat het eigenlijk niet bekend is wat Trumps bedoelingen zijn. - Het beste voor Europa zou zijn als ze een akkoord zouden bereiken. De EU is zelfs bereid extra tarieven te accepteren om een ​​gemeenschappelijk front richting China te behouden, wat nauwe betrekkingen en handel mogelijk zou maken, terwijl tegelijkertijd lage tarieven gehandhaafd blijven, benadrukt Dr. Bonikowska.

De tweede optie gaat er volgens haar van uit dat de tarieven op een vrij laag niveau blijven, maar dat de huidige "sympathie en samenwerking" tussen de landen zal instorten. De derde optie: Europa zal geen akkoord bereiken met de Verenigde Staten en we zullen terugkeren naar het blokkeren van tarieven die het handelsgevoel over de Atlantische Oceaan verminderen. Het vierde scenario, ten slotte, gaat ervan uit dat iemand tijd zal winnen en de onderhandelingen zullen worden verlengd.

Het probleem is dat Europa weliswaar pijnlijk kan reageren op de Verenigde Staten op het gebied van handel, maar dat de VS ons in toom houdt met technologie en defensie. De oorlog in Oekraïne compliceert de situatie natuurlijk, maar het probleem is ook de technologische afhankelijkheid van Europa van de VS. Dat is een bittere, ontnuchterende gedachte voor de EU-leiders .

- Europa deed niet wat China deed en heeft er nu spijt van dat het afhankelijk is geworden van de VS. We hebben alles wat uit Silicon Valley kwam overgenomen, inclusief de voorraad. Toen de pandemie uitbrak, bleek dat Europa geen platformen had. We konden zowel het Chinese Zoom als Amerikaanse uitvindingen gebruiken, van Teams tot Webex. Vandaag de dag weten we ervan, we willen onafhankelijk worden, maar we kunnen het ons niet veroorloven om de banden nu te verbreken. We moeten tien jaar lang onze tanden op elkaar zetten en voordelen opbouwen, legt Dr. Bonikowska uit.

Winsten in de EU, belastingen in de VS

Een ander twistpunt betreft de belastingen op bedrijven die vrijwel uitsluitend virtueel in Europa opereren, maar het geld dat ze hier daadwerkelijk verdienen naar de Verenigde Staten sturen.

Europa is er ook niet blij mee dat het voor Amerikaanse technologiebedrijven vooral een plek is om diensten te verkopen. Facebook of Google hoeven niet te investeren in lokale productie, ze zijn hier niet geworteld, er worden hier geen grote investeringen gedaan, dus het geld en de belastingen gaan naar de VS, ook al opereren de bedrijven in Europa. In het geval van Big Tech en de belasting waaraan Europa werkt, gaat het om diensten waarvoor hier geen investeringen nodig zijn. Europeanen willen meer profiteren van het feit dat Amerikanen in Europa actief zijn en ze willen dat Big Tech hier belasting betaalt, legt Dr. Bonikowska uit.

Gechloreerde kippen zijn een twistpunt

Wat staat nog meer een overeenkomst in de weg? Een andere expert, een ervaren medewerker van DG Handel, herinnert ons eraan dat kippen ook een twistpunt vormen. Jarenlang hebben de Amerikanen hun lagere voedselproductienormen aan de EU willen opleggen. "Wij, als EU, zouden absoluut niet instemmen met de import van gechloreerde kip of vlees dat met hormonen is geproduceerd. De Amerikanen chloreren vlees en wij erkennen dergelijke verwerkingen niet in de EU. Kunt u zich voorstellen wat er zou gebeuren als we deze voorwaarden zouden laten varen? Onze consumentenbescherming zou instorten", zegt onze gesprekspartner.

De tarievenoorlog werd aangekondigd door Donald Trump tijdens een conferentie op 2 april, die hij "Bevrijdingsdag" noemde. Hij kondigde toen aan dat de VS vanaf 5 april 10% invoerrechten zouden heffen op importen uit alle landen. Vanaf 9 april zouden er "wederkerige tarieven" voor individuele landen van kracht worden. In het geval van de EU was dat 20%. De tarieven voor China waren veel volatieler: aanvankelijk 34%, vervolgens gestegen tot een recordhoogte van 145%, en vervolgens verlaagd. Trump legde vergelijkbare hoge tarieven op aan andere Aziatische landen. Twee dagen geleden sloten de VS hun eerste tariefovereenkomst – met Vietnam.