Recordkoude winter na een verzengende zomer. Een nieuwe ijstijd in Europa?

Het probleem is dat dit scenario geleidelijk aan geloofwaardigheid wint. Een artikel dat in juni in het tijdschrift Geophysical Research Letters werd gepubliceerd, bevat een simulatie van de gevolgen van een AMOC-"instorting". Het kan worden omschreven als "huiveringwekkend".

Arctische vorst in Noord-Europa? Experts: Het is echt waar.

"Als de AMOC zou instorten, zouden we ons moeten voorbereiden op aanzienlijk koudere winters. Winterextremen zouden in sommige regio's nog heviger zijn: de temperaturen zouden in Scandinavië kunnen dalen tot -50 graden Celsius", zegt dr. René van Westen, oceanograaf aan de Universiteit Utrecht. Hij denkt dat Europa wel eens het enige continent zou kunnen zijn waar de klimaatverandering uiteindelijk de andere kant op zal gaan: richting snelle afkoeling. De temperatuurcorrectie naar beneden zou variëren van 10 tot 30 graden Celsius.

Dat betekent onder meer dat Groot-Brittannië mogelijk bijna de helft van het jaar te maken kan krijgen met vorst en nachtvorst aan de grond (en laten we niet vergeten dat de eilandbewoners de afgelopen jaren konden genieten van uitzonderlijk zonnige lentes; in mei gingen ze zelfs naar het strand om hun eerste bruine kleur te krijgen). In Londen zal één op de tien winters te maken krijgen met vorst tot 20 graden, wat voorheen vooral bekend was in Oost-Europa.

Oslo daarentegen zou temperaturen kunnen ervaren tot wel -48 graden Celsius, om nog maar te zwijgen van het Noorse binnenland. "En daar stort alles in bij -40 graden Celsius", merkte de Utrechtse onderzoeker op. In Amsterdam en Brussel zouden de winterse extremen vergelijkbaar zijn met die in Londen, terwijl Parijs het iets beter zou hebben (-18 graden Celsius). In Polen zouden de wintergemiddelden waarschijnlijk rond de -10 tot -15 graden Celsius schommelen, maar in de bergachtige gebieden in het zuiden zou het enkele graden kouder zijn. Een "instorting" van de AMOC zou ook gevolgen hebben voor de frequentie en hoeveelheid regenval in de Amazone.

\N

Oceaanstromingen vormen een kennisgebied waarin we een nogal onzekere koers varen. Oceanologen debatteren over de mate waarin de hierboven beschreven afname van de AMOC al is begonnen, en in hoeverre dat nog moet blijken. Sommigen beweren dat de Atlantische stromingen sinds het midden van de vorige eeuw afnemen, terwijl anderen stellen dat dit mechanisme vandaag de dag nog nauwelijks waarneembaar is.