Finland in de schaduw van Rusland. De grensregio is bang en gaat economisch achteruit.

Hek bij de grensovergang in Imatra.

Zuid-Karelië ligt dichter bij Sint-Petersburg dan bij Helsinki en heeft altijd in de schaduw van de geschiedenis en de politiek geleefd. Het uitbreken van een grootschalige oorlog in Oekraïne schokte de inwoners, maar nu wordt de vraag steeds vaker gesteld: wat nu?

"Een jaar geleden zou ik hebben gezegd dat ik niet bang was. Nu zijn mijn benen een beetje slap", geeft de 73-jarige Jarmo Ikävalko toe, die het veteranenmuseum in Imatra, een grensstad in Zuid-Finland, beheert.

Het gevoel van onzekerheid wordt niet minder door de woorden van de voormalige Russische president Dmitri Medvedev, die onlangs Svetogorsk bezocht en bedreigingen uitte aan het adres van Finland. Deze woorden doen denken aan de retoriek die tegen Oekraïne wordt gebruikt.

Hoewel deskundigen geen directe aanval op Finland verwachten, zorgen de hybride activiteiten van Rusland – van migratiedruk en drone-incidenten tot provocerende historische verhalen – ervoor dat de temperatuur geleidelijk aan stijgt.

"De Oostzee is nu praktisch omsingeld door de NAVO. Het is moeilijk te verwachten dat Rusland niet reageert", aldus Jarmo Ikävalko.

Finland heeft de langste landgrens met Rusland van alle NAVO-landen, met een lengte van meer dan 1300 km. Deze grens vormt de helft van de oostflank van de alliantie.

Voor Imatra was de grens ooit een drijvende kracht achter ontwikkeling. Russisch hout voedde de lokale papierindustrie en bezoekers uit het oosten gaven geld uit in winkels en kuuroorden. In de beste jaren stonden vrachtwagens kilometers in de rij en waren de winterjassen in boetieks op... zelfs in augustus.

Toen Finland in 2023 zijn grenzen sloot en Rusland migranten naar Finland begon te sturen, kwam het grensverkeer volledig tot stilstand.

Na de grenssluiting is de lokale economie dramatisch vertraagd. De regio verliest dagelijks ongeveer een miljoen euro aan toerisme en steeds meer winkels verdwijnen uit het stadsbeeld. Ook hotels en spa's worden getroffen en de grootste industriële bedrijven – UPM, Stora Enso en Metsä Group – hebben banen geschrapt. In Imatra ligt de werkloosheid rond de 15%, aanzienlijk boven het landelijk gemiddelde.

In Zuid-Karelië hebben jongeren het bijzonder moeilijk. Steeds meer starters hebben moeite met het vinden van werk, waardoor veel studenten naar grotere steden verhuizen.

De autoriteiten van Imatra werken aan een nieuwe strategie om natuurtoerisme aan te trekken, groene technologieën te ontwikkelen en waterstof te ontwikkelen. Er wordt een fabriek van de Nordc Nano Group gebouwd. De regio streeft ook naar de status van speciale economische zone.

"Het geld uit het Oosten was makkelijk te verkrijgen, maar het leverde ons overbodige diensten op. Die tijd is voorbij", aldus Jaakko Jäppinen, hoofd promotie van Imatra.

Imatra houdt, ondanks de verontrustende nabijheid van wereldwijde spanningen, vast aan zijn toekomst. Inwoners proberen hun leven weer op te bouwen ondanks de crisis, maar de vraag blijft boven de regio hangen: zal de vrede ooit terugkeren?

Zoals de eigenaar van een lokaal reisbureau zei:

"De wereld staat aan de rand van een Derde Wereldoorlog. Toch geloof ik nog steeds dat Imatra de beste plek is om te wonen en ik ben van plan hier te blijven investeren."