Antipersoonsmijnen keren terug naar Polen. De Sejm heeft de president toestemming gegeven.

• Polen wil zich terugtrekken uit het Verdrag van Ottawa, dat het gebruik van antipersoonsmijnen verbiedt. Op woensdag 25 juni heeft de Sejm een ​​wet aangenomen die de president de bevoegdheid geeft zich terug te trekken uit dit verdrag.
• Samen met Polen schaffen ook Litouwen, Letland, Estland en Finland het verbod op antipersoonsmijnen af. Dit doen ze allemaal onder invloed van de Russische aanval op Oekraïne.
• Sinds 2013 is het Verdrag inzake het verbod op antipersoonsmijnen van kracht in Polen. Binnen drie jaar heeft het leger zijn volledige voorraad aan antipersoonsmijnen opgeruimd.

Kort voor de stemming verzocht vicepremier en minister van Defensie Władysław Kosiniak-Kamysz (PSL) de parlementsleden om unaniem te stemmen voor terugtrekking uit het Verdrag van Ottawa. "Polen mag niet worden onderworpen aan een keurslijf dat ons ervan weerhoudt ons vaderland te verdedigen", legde hij uit.

Het wetsvoorstel werd in de stemming door 413 parlementsleden gesteund. Er waren 15 tegenstemmers, waaronder negen van links, drie van de Razem-fractie en drie van de Burgercoalitie. Drie parlementsleden onthielden zich van stemming: twee van Razem en één van Poland 2050. Het wetsvoorstel gaat nu naar de Senaat.

In het debat, dat woensdagmiddag laat plaatsvond, kreeg het wetsvoorstel steun van bijna alle parlementaire clubs en fracties. Alleen een vertegenwoordiger van links scheidde zich af, maar viceminister van Defensie Stanisław Wziątek, eveneens van links, moedigde de bevolking aan om voor de wet te stemmen.

Het Verdrag inzake het verbod op het gebruik, de opslag en de overdracht van antipersoonsmijnen en inzake de vernietiging ervan werd in september 1997 in Oslo ondertekend en in december van datzelfde jaar in Ottawa opengesteld voor ondertekening door staten. Het wordt daarom het Verdrag van Ottawa genoemd.

12 jaar geldig in Polen

Polen ondertekende het verdrag in september 1999, maar ratificeerde het in december 2012, waardoor het verdrag op 1 juni 2013 voor Polen in werking trad . Als onderdeel van de implementatie van het verdrag vernietigde Polen al zijn voorradenantipersoonsmijnen binnen drie jaar . Het Poolse leger beschikt echter over antitankmijnen die niet onder het Verdrag van Ottawa vallen.

Volgens informatie van het Ministerie van Nationale Defensie stonden er 165 landen op de lijst van partijen bij het verdrag. China, India, Israël, beide Korea's, Rusland of de Verenigde Staten hebben er nooit tussen gestaan. Dit jaar hebben Litouwen , Letland , Estland en Finland stappen ondernomen om het verdrag te beëindigen of hebben ze de nationale procedures in dit verband al afgerond. In mei zei vicepremier en minister van Nationale Defensie Władysław Kosiniak-Kamysz ( PSL ) in de Sejm dat Polen en de vier landen in de regio hun acties met betrekking tot het verdrag synchroniseerden.

Het gaat erom dat we ons niet laten knechten door een keurslijf dat het onmogelijk maakt om ons vaderland met al onze kracht te verdedigen, zei de minister van Defensie destijds.

In maart 2025 adviseerde het Nationaal Veiligheidscomité van de regering Polen zich terug te trekken uit het verdrag. Dit werd gerechtvaardigd door het feit dat de veiligheidssituatie in onze regio aanzienlijk was verslechterd nadat Rusland , met hulp van Wit-Rusland, in 2022 een grootschalige invasie van Oekraïne had ingezet. Als gevolg hiervan is de dreiging voor NAVO- landen die grenzen aan Rusland en Wit-Rusland toegenomen, en de beperkingen die voortvloeien uit het verdrag - aldus het Ministerie van Defensie - "kunnen een effectieve bescherming van de grenzen tegen een mogelijke aanval verhinderen."

Lessen uit de Russisch-Oekraïense oorlog

Het Ministerie van Defensie is ook van mening dat antipersoonsmijnen tijdens de oorlog in Oekraïne een wapen zijn gebleken dat de bewegingen van vijandelijke troepen effectief blokkeerde, en dit is vooral belangrijk in de beginfase van het conflict, wanneer de aanvaller doorgaans een numeriek voordeel heeft. De regering verklaart tevens dat zij er alles aan zal doen om antipersoonsmijnen te produceren of te verwerven die automatisch kunnen worden gedeactiveerd of op afstand kunnen worden bediend, om het na afloop van de vijandelijkheden gemakkelijker te maken de dreiging uit te schakelen.

In mei, tijdens de eerste besprekingen over het wetsvoorstel in de Sejm, steunden alle parlementaire clubs het. Er waren echter individuele parlementsleden die het een slecht idee vonden. Zo citeerde Małgorzata Tracz ( KO ) gegevens waaruit bleek dat 80% van de slachtoffers van antipersoonsmijnen burgers zijn, van wie de helft kinderen . Vicepremier Kosiniak-Kamysz antwoordde dat de grootste dreiging afkomstig is van "barbaren", zoals degenen die burgers vermoordden in Bucha bij Kiev.

Opzegtermijn van zes maanden

Het wetsontwerp dat de president machtigt het verdrag te beëindigen, is door de regering opgesteld. De beëindiging gaat vergezeld van een verklaring waarin de Republiek Polen het belang van het Verdrag van Ottawa benadrukt als belangrijk instrument voor ontwapeningsdiplomatie. De Poolse regering wil echter "met grote spijt" niet langer aan deze bepalingen gebonden zijn, omdat "potentiële vijandige actoren de militaire asymmetrie die voortvloeit uit onze juridische en morele beperkingen, zouden kunnen uitbuiten". Het besluit is genomen in het belang van de nationale veiligheid en is - volgens de verklaring - niet in strijd met de naleving door Polen van andere beginselen van het internationaal humanitair oorlogsrecht, waaronder de beginselen van de bescherming van burgers.

De door de Sejm aangenomen wet moet nu door de Senaat worden aangenomen en vervolgens door de president worden ondertekend. Indien dit gebeurt, treedt de wet in werking de dag na publicatie in het Staatsblad. De president kan het verdrag dan zelf opzeggen. De opzegging treedt echter zes maanden na de indiening van het desbetreffende document bij de VN in werking - dit zijn de procedures die in het verdrag zijn vastgelegd en Polen is van plan zich daaraan te houden.