Van rockster tot quadriplegie: ook in een rolstoel kun je genieten van het leven

Rodrigo verkoopt platen als warme broodjes, wordt door het publiek aanbeden en wijst de toegenomen toewijding van elke nieuwe fan die haar toewijding aan hem wil tonen, niet af. Hij is een ster en leeft als zodanig, met alle waanzin en excessen die daarbij horen. Hij is geen dwaas en zijn succes is niet te danken aan geluk – hij heeft hard gewerkt om zijn jeugddroom waar te maken, hij componeerde en schreef, bracht slapeloze nachten door met het repeteren van elk akkoord tot het perfect was en was bereid om honger te lijden en zelfs op straat te leven om te vervullen wat hij wist dat zijn doel was. Het leven beloonde hem met "prachtige liedjes" en een trouw publiek dat ze waardeerde. Tot op een dag – er is altijd een dag... maar voor hem was het lot wreed.
Een ongeluk op het podium zorgde ervoor dat hij bijna volledig verlamd raakte, "als een dor blad", herinnert zijn moeder zich. En hoe ga je weer zo leven? Waarom zou je zo willen leven? Waarvoor?
Het uitgangspunt van Do Outro Lado do Muro , dat van donderdag tot en met zondag tot eind deze maand te zien is in het Casino Auditorium in Estoril , met tekst en regie van Tiago Torres da Silva, lijkt misschien verontrustend. Het stuk, gespeeld door Ricardo Carriço, Rita Ribeiro en Baltasar Marçal, zou een rauwe tragedie kunnen zijn die verontrust en deprimeert. Maar het is precies het tegenovergestelde: het is vrolijk, lichtvoetig, zelfs wanneer wat we zien moeilijk te verteren en te horen is, positief, zelfs in de manier waarop het ons bewustzijn binnendringt in schijnbaar onschuldige gebaren die de onmogelijkheid kunnen bepalen voor degenen die niet volledig onafhankelijk zijn, zoals het verhinderen van toegang tot een oprit. En daarom brengt het zo goed de boodschappen over die weinigen willen absorberen – omdat we er nooit aan willen denken dat er ongeluk op onze deur zou kunnen kloppen.
Baltasar Marçal en Ricardo Carriço vertegenwoordigen twee momenten in het leven van dezelfde Rodrigo: de jongeman in de schijnwerpers die zijn dromen leeft, en de ontmoedigde man die zich nutteloos voelt in zijn pogingen om te herstellen, meer dan zijn leven, zijn levenswil, nadat hij na een ongeval volledig verlamd raakte en opnieuw moest leren praten, en die even enthousiast is over de kleinste successen in een herstel waarvan hij weet dat ze nooit echt zullen slagen, als wanhopig over de onmogelijke verliezen. Rita Ribeiro is een gewone moeder: sterk en vastberaden in haar strijd voor haar zoon, soms trots op wat hij bereikt, soms boos op zijn lot en op degenen die het hem moeilijker maken, bedroefd door de wanhoop van haar zoon en verdrinkend in haar eigen ontmoediging, veroordeeld tot een gevangenis waar alleen af en toe een verzorger kan bijspringen. En terwijl het venster zich opent naar een leven dat uiteindelijk niet alleen duisternis is, maar ook talloze vreugden kent, laten ze ons drieën zien hoe een strijd die vanaf het begin verloren was, gewonnen kan worden.
Met de steun van de Salvador Association – opgericht door Salvador Mendes de Almeida, die op 16-jarige leeftijd quadriplegie opliep bij een motorongeluk en nu presentator, zeiler en vader is – vertelt Do Outro Lado do Muro niet alleen een verhaal. Het schetst hoe het is om te leven met een beperking, de fysieke, psychische en emotionele problemen van mensen die voor de meest basale taken afhankelijk zijn van anderen. Maar het laat ook zien dat dit geen doodvonnis is; het kan juist de deur zijn naar een nieuw leven, anders natuurlijk, maar evenzeer vol mogelijkheden tot succes, nieuwe mensen en interesses.
Het laat ook zien dat problemen verder reiken dan degenen die ze ervaren en dat ze familie en vrienden besmetten – hoe de wens om grenzen te overschrijden ook de mensen om je heen beïnvloedt. En bovenal laat het zien aan degenen die niet direct te maken hebben met iemand die op de een of andere manier beperkt is, dat elementaire beleefdheid een groot verschil kan maken voor degenen die problemen hebben (het is onwaarschijnlijk dat iemand die het toneelstuk heeft gezien ooit nog op de stoep zal parkeren...).
Do Outro Lado do Muro is meer dan een goed stuk met prachtige vertolkingen — Ricardo Carriço's optreden is opmerkelijk — en een stuk dat ons met een voldaan gevoel achterlaat. Het is werkelijk een publieke dienst.
sapo