Willen we zon op het fotovoltaïsche systeem en regen op de dam?

De energiesector is een van de meest complexe sectoren om te begrijpen, zowel technologisch als economisch. Omdat het gaat om het creëren van een fundamenteel goed voor ons leven, dat we niet volledig kunnen weggooien, is dit een ideaal voedingsbodem voor het ontstaan ​​van misverstanden, mystificaties en heel wat demagogie.

De stroomuitval van vorige week en de daaropvolgende discussie lieten dat zien.

Het komt erop neer dat we een toereikende en ononderbroken elektriciteitsvoorziening nodig hebben en dat we onze energiezekerheid moeten garanderen. Daar is iedereen het mee eens. Aan deze consensus kunnen we de verplichting toevoegen – op zijn minst een morele – om zogenaamde schone energie te produceren, dat wil zeggen energie die geen sporen van milieueffecten achterlaat met de schadelijke gevolgen die wij kennen.

Dit zou de basisformule van het overheidsbeleid voor de sector kunnen zijn. Als we kijken naar de huidige verkiezingsprogramma’s, zullen we deze doelstellingen zeker voorafgegaan zien door de gebruikelijke werkwoorden ‘garanderen’, ‘bevorderen’, ‘ontwikkelen’ of ‘de voorwaarden scheppen voor’.

Wat ze ons doorgaans niet duidelijk vertellen, is dat energie, net als alles in het leven, bestaat uit opties en dat elk daarvan kosten en baten heeft.

Vorige week werd er veel gesproken over ontslagen. Het is belangrijk om over reserve-eenheden voor de productie van elektriciteit te beschikken. Dat zijn eenheden die normaal gesproken stil liggen en pas in werking treden als er een onregelmatige piek in de vraag is of als er iets misgaat met plan A.

Natuurlijk is het belangrijk, en er zijn redundanties. Maar ze kosten geld. Zijn wij, net als de brandweerlieden die we betalen in de hoop dat we ze nooit hoeven te bellen, ook bereid om voor deze ontslagen te betalen? Het kost alleen geld om ze paraat te houden.

Natuurlijk willen wij ook schone energie. Maar als er jaren van droogte zijn, waarin de dammen leegstaan ​​en de wind niet waait en de zon nergens te bekennen is, vinden we het moeilijk om het risico van stroomuitval te accepteren. Zijn we bereid om onze consumptie te matigen of deze aan te passen aan de natuurlijke grillen van hernieuwbare energiebronnen?

De zogenoemde energietransitie vindt daarentegen voor een groot deel plaats via de overstap naar elektriciteit, ten koste van fossiele energiebronnen, zoals olie en gas. De meest voorkomende voorbeelden zijn elektrische auto's of huizen zonder gasinstallatie, waar mensen enkel op elektriciteit koken en warm douchen. Zijn wij ons bewust van de risico's die het met zich meebrengt als we al onze eieren in één mandje leggen? Zou het niet verstandig zijn om te profiteren van de vooruitgang die wordt geboekt bij het verkleinen van de ecologische voetafdruk van sommige fossiele brandstoffen en deze vooruitgang aan te moedigen?

Hoe zit het met kernenergie? Ik groeide op in het tijdperk van "Kernenergie? Nee bedankt", gedreven door de tragedie die een kernongeluk zou kunnen veroorzaken. Deskundigen zullen zeggen of deze risico's vandaag de dag veel lager zijn dan in de jaren zestig en zeventig. En of kernenergie, vergeleken met de impact die we nu van fossiele brandstoffen kennen, een verstandig alternatief zou kunnen zijn.

Hoe zit het met de Iberische elektriciteitsmarkt? Het feit dat de oorzaak van de stroomstoring een storing in Spanje was, zorgde ervoor dat de geest van Aljubarrota, die bij veel mensen sluimerde, weer tot leven kwam. De vraag is: zijn we bereid om meer te betalen voor elektriciteit om er alleen voor te staan?

De lijst met verraderlijke bewijzen of vermeende gratis optimale oplossingen kan nog veel langer worden. Ook op het gebied van energie, en bij de vele moeilijke keuzes die dagelijks gemaakt moeten worden, zijn er minstens twee dingen die zeker zijn.

Het eerste is dat we alles willen, en als het kan, het tegenovergestelde. Wij zijn niet bereid om een ​​deel van het comfort op te geven dat technologie en economische ontwikkelingen ons in de loop der tijd hebben gebracht.

Ten tweede wordt dit idee van gemak sterk aangewakkerd door beleidsmakers, die ons bijna altijd alleen vertellen over de voordelen en bijna nooit over de kosten van elke optie.

En als we op andere belangrijke gebieden in ons leven niet kunnen rekenen op zon op de dorsvloer en regen op het rapenveld, geldt dat ook voor energie.