Badania: Sport jako lek spowalniający pogarszanie się funkcji poznawczych u pacjentów z chorobą Parkinsona

Rozpoczął się europejski projekt „Move-Brain-Pd”, którego celem jest zbadanie wpływu aktywności fizycznej na zdrowie mózgu i funkcje poznawcze u osób chorych na chorobę Parkinsona.

Około jedna czwarta pacjentów z chorobą Parkinsona doświadcza łagodnych zaburzeń poznawczych już we wczesnych stadiach choroby. U znacznej liczby tych osób zaburzenia poznawcze mogą w późniejszych latach przekształcić się w demencję. Obecnie nie ma udowodnionych, skutecznych terapii zapobiegających temu procesowi. Styl życia, aktywność fizyczna, kontekst rodzinny oraz aktywności wymagające koncentracji i pamięci wpływają na proces starzenia się mózgu. Innymi słowy, ćwiczenia fizyczne mogą być skutecznym lekarstwem poprawiającym naszą sprawność umysłową. Fundacja Polikliniki Uniwersyteckiej Gemelli IRCCS w Rzymie ogłasza rozpoczęcie projektu „Move-Brain-Pd” (Ruch poprawia zdrowie mózgu i funkcje poznawcze w chorobie Parkinsona), międzynarodowego badania mającego na celu wykazanie, jak aerobowa aktywność fizyczna może poprawić funkcje poznawcze i spowolnić ich pogarszanie się w chorobie Parkinsona.

Projekt, finansowany w ramach wspólnego międzynarodowego zaproszenia do składania wniosków Era4Health 2024 „Modulacja starzenia się mózgu poprzez odżywianie i zdrowy styl życia” (NutriBrain), jest koordynowany przez Paolo Calabresi, dyrektora Zakładu Neurologii w Fondazione Gemelli IRCCS i profesora neurologii na Università Cattolica del Sacro Cuore. Zgodnie z komunikatem prasowym, projekt obejmuje multidyscyplinarną sieć doskonałości: Paolo Calabresi i Anna Rita Bentivoglio z Fondazione Policlinico Universitario Gemelli IRCCS - Università Cattolica del Sacro Cuore, którzy odpowiadają za koordynację i badania kliniczne; Cristian Falup-Pecurariu z Transilvania University Brasov (Rumunia), który koordynuje Dział Rekrutacji Klinicznej; oraz Tiago Outeiro z Uniwersyteckiego Centrum Medycznego w Getyndze (Niemcy), za analizy molekularne i badanie zmian w alfa-synukleinie, cząsteczce, której toksyczne gromadzenie się wiąże się z występowaniem choroby.

Spotkanie inauguracyjne projektu, w którym wzięli udział wszyscy partnerzy konsorcjum, odbyło się 19 września w Fondazione Policlinico Universitario A. Gemelli IRCCS w Rzymie. Oprócz głównych badaczy, w spotkaniu uczestniczyli również dr Giulia Di Lazzaro, dr Danilo Genovese i dr Angelo Tiziano Cimmino (Fundacja Gemelli) oraz dr Irina Ivan i dr Laura Irincu (Uniwersytet w Braszowie), potwierdzając rozpoczęcie prac badawczych i pełną synergię między uczestniczącymi ośrodkami.

Projekt Move-Brain-PD ma na celu ocenę skuteczności zdalnie monitorowanego domowego programu ćwiczeń aerobowych w zakresie funkcji poznawczych i objawów motorycznych u pacjentów z chorobą Parkinsona i łagodnymi zaburzeniami poznawczymi (PD-MCI). Naukowcy będą również badać biomarkery stanu zapalnego i neurodegeneracji oraz zmiany w białku alfa-synukleiny, aby zrozumieć mechanizmy biologiczne leżące u podstaw korzyści płynących z aktywności fizycznej. Naukowcy zbadają również czynniki sprzyjające lub utrudniające przestrzeganie zaleceń dotyczących ćwiczeń, aby opracować spersonalizowane programy edukacyjne promujące zdrowy styl życia w społeczności pacjentów. W ramach badania pacjenci zobowiążą się do ćwiczeń co najmniej dwa razy w tygodniu przez rok. Następnie zostaną poddani badaniu fizykalnemu i pobraniu próbek krwi w celu analizy markerów mierzących postęp stanu zapalnego i procesu zwyrodnieniowego.

Kluczowe jest wykazanie, że osoby z chorobą Parkinsona mogą i powinny aktywnie uczestniczyć w leczeniu, wprowadzając zmiany stylu życia w celu spowolnienia i złagodzenia objawów. Jak wyjaśnia Calabresi, wyniki projektu zostaną wykorzystane do opracowania krajowych rekomendacji, we współpracy z instytucjami i towarzystwami naukowymi, w celu wdrożenia strategii podnoszenia świadomości wzorowanych na działaniach podejmowanych w ostatnich dekadach w zakresie chorób układu krążenia. W oświadczeniu podsumowano, że projekt Move-Brain-Pd stanowi ważny krok w kierunku opracowania ukierunkowanych, zrównoważonych i potwierdzonych naukowo protokołów aktywności fizycznej, które mogą potencjalnie zmienić przebieg choroby w warunkach rzeczywistych.