Chronologia szlaku Wixárika

Gazeta La Jornada, sobota, 12 lipca 2025 r., s. 3

1998

Stowarzyszenie obywatelskie Conservación Humana, które udzieliło wsparcia ludowi Wirárika, poruszyło tę kwestię na spotkaniu ekspertów ds. światowego dziedzictwa w Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO).

W tym roku korytarz ceremonialny został wpisany na globalną sieć świętych miejsc naturalnych Wydziału Nauk Ekologicznych tej wielostronnej organizacji.

2003

Human Conservation zwróciło się do Dyrekcji Światowego Dziedzictwa Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) z propozycją przyszłej nominacji do UNESCO.

2004

Szlak Huichol wiodący przez miejsca święte do Huiricuta został wpisany na meksykańską listę światowego dziedzictwa UNESCO.

2009

Dekret ustanawiający Park Stanowy Ruta Huichol w Zacatecas, obejmujący ponad 60 hektarów świętego krajobrazu i 125 kilometrów szlaków rytualnych.

2011

Powstaje Rada Regionalna Wixárika na rzecz Obrony Wirikuty i jej Miejsc Świętych. Jednoczy ona społeczności zamieszkujące i przemierzające szlak co roku w walce z firmami górniczymi.

Podczas konferencji Dialogu dla Pokoju za kadencji Felipe Calderóna dwóch przedstawicieli Rady Regionalnej Wixáriki zwróciło się do INAH z prośbą o wsparcie w wpisaniu ich świętych miejsc na listę UNESCO.

2012

Formalne spotkanie Rady Regionalnej Wixárika z członkami Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO i urzędnikami Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Kultury i INAH w sprawie nominacji pochodzącej od społeczności Wixáritari.

Dwa tygodnie później departament Narodowej Rady Kultury i Sztuki złożył wniosek o wpisanie Konwencji o Dziedzictwie Niematerialnym na listę obiektów wymagających pilnej ochrony. Społeczności Wixárika, z którymi nie przeprowadzono konsultacji, wystosowały list do UNESCO z prośbą o wstrzymanie tej kandydatury, uznając, że ich tradycje nie są zagrożone, a najważniejsze jest zachowanie ich miejsc świętych (La Jornada, 11-12 czerwca 2012 r.).

2015

Pierwszy dokument techniczny zostaje sfinalizowany i przesłany delegacji UNESCO w celu dostarczenia do Centrum Światowego Dziedzictwa. Na prośbę Ministerstwa Gospodarki, w czasie, gdy istniało wyraźne poparcie dla firm górniczych, dokument nie zostaje przekazany.

2021

Społeczności Wixaritari ponownie zabiegają o wpisanie na Listę Światowego Dziedzictwa. Wysłały list do prezydenta Andrésa Manuela Lópeza Obradora z prośbą o ponowne rozpatrzenie sprawy.

2022

Uruchomiono Plan Sprawiedliwości dla narodów Wixárika, Na'ayeri, O'dam i Mexikan.

2023

López Obrador podpisał dekret zakazujący firmom górniczym kontynuowania eksploatacji pięciu świętych miejsc: Wixárika, Na'ayeri, O'dam lub Au'dam i Mexikan.

W tym roku ukończono Kompleksowy Plan Zarządzania, Ochrony i Zabezpieczenia (2024–2030).

2024

Została złożona nowa wersja wniosku o wpis na Listę Światowego Dziedzictwa.

Na podstawie informacji INAH i Francisco Vidargasa, szefa Dyrekcji ds. Światowego Dziedzictwa Instytutu

▲ Po trwającej prawie 30 lat walce, decyzja o wpisaniu Szlaku Wixárika na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO zostanie sfinalizowana w ten weekend w Paryżu. Aktywiści mówią, że deklaracja jest zachęcającą wiadomością dla tej rdzennej ludności i ich sojuszników, którzy walczą z koncesjami górniczymi. INAH (Narodowy Instytut Rdzennej Ludności Amazonii), który promuje inicjatywę na wniosek stowarzyszenia obywatelskiego Conservación Humana (Ochrona Człowieka), ogłosił, że wyjątkowa uniwersalna wartość szlaku opiera się na związku między miejscami świętymi i istotnymi elementami tej tradycji, takimi jak ogień, deszcz, kukurydza, pejotl, orzeł przedni, wilk i jeleń, poprzez wyrafinowane czynności rytualne, które obejmują rolnictwo, łowiectwo, zbieractwo i rybołówstwo. Na zdjęciach powyżej i poniżej, ludzie Wixárika z Real de Catorce, w San Luis Potosí; poniżej, pielgrzymi w Mezquitic, Jalisco; A pośrodku Santos de la Torre przed jednym ze swoich fresków z koralików. Zdjęcie: José Carlo González i INAH

Gazeta La Jornada, sobota, 12 lipca 2025 r., s. 4