COP30: mniej emisji, więcej lasów i pieniędzy

Konferencja klimatyczna ONZ, która odbędzie się w listopadzie w Brazylii, będzie pierwszą w regionie Amazonii i upamiętni dekadę od podpisania Porozumienia Paryskiego. Ale co poza symboliką kryje się w programie tego wydarzenia?
Przedłużające się negocjacje gromadzą niemal wszystkie kraje świata, aby zmierzyć się z problemem globalnego ocieplenia, jednak w przeciwieństwie do ostatnich edycji, COP30 nie ma konkretnego tematu ani celu.
Nie oznacza to jednak, że najwięksi truciciele będą mogli uniknąć presji ze strony państw narażonych na zmiany klimatu, rozczarowanych obiecanym poziomem ambicji i pomocy finansowej.
To będą główne pytania, które będą przedmiotem dyskusji podczas COP30, która rozpocznie się 10 listopada i potrwa prawie dwa tygodnie w mieście Belém w stanie Pará.
– Emisje –
Świat nie ogranicza emisji na tyle szybko, aby ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5°C w porównaniu z epoką przedindustrialną, zgodnie z zapisami Porozumienia paryskiego.
Większość naukowców uważa, że jeśli nie nastąpi radykalna zmiana kierunku, limit ten zostanie osiągnięty w ciągu kilku lat.
Kraje, które podpisały Porozumienie paryskie, mają obowiązek przedstawiać co pięć lat ambitniejsze cele dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Ostatnia runda zobowiązań na rok 2035 miała się odbyć w lutym. Brazylia była jednym z pierwszych krajów, które dały przykład, ale większość krajów nie dotrzymała terminu.
Do początku października prawie 60 krajów przedstawiło swoje zrewidowane plany. Niewiele było pod wrażeniem, a cel Chin w szczególności znacznie odbiegał od oczekiwań.
Unia Europejska nie osiągnęła jeszcze porozumienia w sprawie nowego celu, podobnie jak Indie, kolejny znaczący emitent. Po wycofaniu się Stanów Zjednoczonych z Porozumienia Paryskiego, ich zobowiązania również nie będą brane pod uwagę.
Na COP30 udało się jednak zintegrować zobowiązania państw najbardziej zacofanych.
- Pieniądze -
Kwestia pieniędzy, a konkretnie tego, ile bogate kraje przekażą biedniejszym na dostosowanie się do zmian klimatu i przejście na gospodarkę niskoemisyjną, ponownie stanie się przedmiotem sporu w Belém.
Rok temu, po 15 dniach trudnych negocjacji, COP29 zakończyło się zobowiązaniem państw rozwiniętych do przekazywania 300 miliardów dolarów (1,6 biliona reali) rocznie krajom rozwijającym się do 2035 r., co jest kwotą znacznie niższą od rzeczywistych potrzeb.
Wyznaczono również mniej konkretny cel pozyskiwania 1,3 biliona dolarów (7 bilionów reali) rocznie do 2035 roku ze źródeł publicznych i prywatnych. Kraje rozwijające się będą domagać się konkretnych szczegółów w tej sprawie podczas COP30.
W programie znalazło się finansowanie działań adaptacyjnych, na przykład budowy zabezpieczeń wybrzeża w celu ochrony przed wzrostem poziomu morza. Pod koniec obowiązywania poprzedniego celu finansowania może zostać omówiony nowy.
– Lasy –
Brazylia zdecydowała się na organizację konferencji COP30 w Belém, ponieważ miasto to znajduje się w regionie Amazonii i stanowi idealną lokalizację, aby zwrócić uwagę świata na kluczową rolę lasów deszczowych w walce ze zmianami klimatu.
Podczas COP30 państwo-gospodarz uruchomi innowacyjny globalny fundusz, który będzie nagradzał kraje o dużym pokryciu lasami tropikalnymi, które utrzymują drzewa, zamiast je wycinać.
Fundusz Rainforests Forever (TFFF) ma na celu pozyskanie do 25 miliardów dolarów (136 miliardów R$) od krajów-darczyńców oraz kolejnych 100 miliardów dolarów (544 miliardy R$) od sektora prywatnego. Brazylia zapowiedziała już wkład w wysokości 1 miliarda dolarów (5,44 miliarda R$).
Clement Helary z Greenpeace powiedział agencji AFP, że TFFF „może okazać się krokiem naprzód w ochronie lasów tropikalnych”, jeśli na konferencji COP30 zostaną mu towarzyszyć bardziej przejrzyste środki mające na celu położenie kresu wylesianiu do 2030 r.
Według Global Forest Watch, agencji monitorującej wylesianie, w 2024 r. zniszczenie pierwotnych lasów tropikalnych osiągnęło rekordowy poziom.
Co minutę nasza planeta traciła powierzchnię równą 18 boiskom piłkarskim, głównie z powodu niszczycielskich pożarów.
jmi-np/app/mar/fp/aa
IstoÉ