Co wiemy o umowie dotyczącej minerałów między USA a Ukrainą

Kijów zgodził się na warunki ważnej umowy, która daje Stanom Zjednoczonym dostęp do ukraińskich złóż metali ziem rzadkich, poinformował premier Ukrainy.

Ukraina ma nadzieję, że umowa – która dałaby Stanom Zjednoczonym udział finansowy w tym kraju – zachęci Biały Dom do ochrony Ukrainy, gdyby wojna z Rosją wybuchła ponownie po zawieszeniu broni.

Prezydent USA Donald Trump powiedział, że umowa pomoże amerykańskim podatnikom „odzyskać pieniądze” za pomoc wysłaną na Ukrainę w trakcie wojny, a także da Ukrainie „prawo do dalszej walki” z Rosją.

Kluczowe szczegóły nie zostały jeszcze ujawnione, ale w środę premier Ukrainy Denys Szmyhal poinformował, że Ukraina i USA sfinalizowały wersję umowy.

W rozmowie z ukraińską telewizją Szmyhal powiedział, że wstępne porozumienie przewiduje utworzenie „funduszu inwestycyjnego” na potrzeby odbudowy Ukrainy.

Kijów i Waszyngton będą zarządzać funduszem na „równych zasadach” – dodał premier.

Dodał, że Ukraina będzie przekazywać funduszowi 50% przyszłych przychodów z państwowych zasobów mineralnych, ropy naftowej i gazu, a fundusz będzie inwestował w projekty na samej Ukrainie.

Dziennik „New York Times” podał, powołując się na projekt dokumentu, że Stany Zjednoczone będą posiadać maksymalną kwotę funduszu dozwoloną na mocy prawa amerykańskiego, ale niekoniecznie jej całość.

Umowa ta stała się przyczyną sporu między Trumpem a Zełenskim w zeszłym tygodniu, kiedy to prezydent Ukrainy odrzucił początkowy wniosek o 500 mld dolarów (395 mld funtów) przychodów z rzadkich minerałów.

Według doniesień medialnych żądanie to zostało już wycofane.

„Postanowienia umowy są teraz o wiele korzystniejsze dla Ukrainy” – powiedział BBC informator z ukraińskiego rządu.

We wtorek Trump oznajmił, że Stany Zjednoczone przekazały Ukrainie pomoc w wysokości od 300 mld dolarów (237 mld funtów) do 350 mld dolarów (276 mld funtów) i że chciałby „odzyskać te pieniądze” w drodze umowy.

Analiza BBC Verify nie znalazła dowodów na poparcie tej liczby.

Doniesienia wskazują, że umowa nie obejmuje gwarancji bezpieczeństwa ze strony Stanów Zjednoczonych, o co Zełenski zabiegał już wcześniej.

Mimo to premier Ukrainy Szmyhal powiedział w środę, że USA popierają „starania Ukrainy zmierzające do uzyskania gwarancji bezpieczeństwa w celu zbudowania trwałego pokoju”.

Stwierdził, że Ukraina nie podpisze umowy, dopóki Zełenski i Trump „nie uzgodnią gwarancji bezpieczeństwa” i nie zdecydują, w jaki sposób „powiązać to wstępne porozumienie” z amerykańską gwarancją bezpieczeństwa.

Jurij Sak, doradca ukraińskiego ministerstwa strategicznych przemysłów, powiedział BBC wcześniej w środę: „Nie ma sensu podpisywać żadnej umowy dotyczącej kluczowych minerałów, jeśli Rosjanie mogą ponownie dokonać inwazji miesiąc po podpisaniu umowy”.

Stwierdził, że należy kontynuować dyskusje na temat gwarancji bezpieczeństwa.

Tymczasem wicepremier Olha Stefaniszyna, która prowadziła negocjacje, powiedziała Financial Times, że umowa jest „częścią większego obrazu”.

Perspektywa umowy wydobywczej została po raz pierwszy zaproponowana przez Zełenskiego w zeszłym roku, aby dać USA namacalny powód do dalszego wspierania Ukrainy.

Trump powiedział we wtorek, że Ukraina otrzyma „prawo do dalszej walki” w zamian za dostęp do swoich surowców mineralnych, choć nie potwierdził, że osiągnięto już porozumienie.

Zasugerował, że Stany Zjednoczone będą nadal dostarczać sprzęt i amunicję Ukrainie, „aż do momentu zawarcia umowy z Rosją”.

Stwierdził również, że po zawarciu jakiegokolwiek porozumienia pokojowego na Ukrainie będzie potrzebna „pewna forma działań pokojowych”, w formie, która będzie „akceptowalna dla wszystkich”.

Szmyhal powiedział, że USA i Ukraina przygotowały ostateczną wersję umowy, którą rząd Ukrainy zatwierdzi do podpisania w środę.

Trump powiedział, że spodziewa się, że Zełenski podpisze umowę podczas wizyty w Waszyngtonie w piątek, choć Zełenski jak dotąd nie skomentował tej wizyty.

Kijów szacuje, że na Ukrainie znajduje się około 5% „krytycznych surowców” świata.

Obejmuje to około 19 mln ton potwierdzonych rezerw grafitu, co według państwowej agencji Ukraińskiej Służby Geologicznej czyni kraj „jednym z pięciu wiodących krajów” pod względem dostaw tego minerału. Grafit jest wykorzystywany do produkcji baterii do pojazdów elektrycznych.

Ukraina posiada również znaczne złoża tytanu, litu i metali ziem rzadkich - grupy 17 pierwiastków, z których wytwarza się broń, turbiny wiatrowe, elektronikę i inne produkty o kluczowym znaczeniu dla współczesnego świata.

• Jakie minerały posiada Ukraina?

Władimir Putin nie odniósł się jeszcze do doniesień o uzgodnieniu warunków umowy między USA i Ukrainą.

Jednak w poniedziałek wieczorem powiedział państwowej telewizji, że jest gotowy „zaoferować” zasoby amerykańskim partnerom we wspólnych projektach, w tym górnictwo na „nowych terytoriach” Rosji – odnosząc się do części wschodniej Ukrainy, które Rosja okupowała od czasu rozpoczęcia pełnoskalowej inwazji trzy lata temu.

Putin stwierdził, że potencjalna umowa USA-Ukraina w sprawie rzadkich minerałów nie budzi obaw i że Rosja „bez wątpienia posiada, co chciałbym podkreślić, znacznie więcej zasobów tego rodzaju niż Ukraina”.

„Jeśli chodzi o nowe terytoria, to jest tak samo. Jesteśmy gotowi przyciągnąć zagranicznych partnerów do tak zwanych nowych, do naszych historycznych terytoriów, które powróciły do ​​Federacji Rosyjskiej” – dodał.