Geçiş adaleti ve silah tekeli: Yeni Suriye devletinin önerileri

Salı günü Şam'da düzenlenen ulusal diyalog konferansında , Beşşar Esad'ın devrilmesinin ardından kurulacak yeni Suriye devletinin temelleri, geçiş adaletinin kurulması ve devletin kontrolündeki silah tekelinin oluşturulması olarak belirlendi.
Konferans, yaklaşık 14 yıllık iç savaştan sonra "yeni bir tarihi aşamaya" girildiğini duyuran geçici Cumhurbaşkanı Ahmed el Şaraa önderliğindeki yetkililer tarafından düzenlendi.
El Şeraa , Beşşar Esad'ı devirerek 8 Aralık'ta Şam'da iktidarı ele geçiren radikal İslamcı grup Hayat Tahrir eş Şam (HTŞ) öncülüğündeki koalisyonun saldırısının ardından Ocak ayında göreve getirilmiş ve geçiş döneminde ulusal diyalog uygulayacağını duyurmuştu.

Suriye muhalifleri, Suriye bayrağının renklerinde bir pasta sergiliyor. Fotoğraf: EFE
Yeni yetkililer, 1 Mart'a kadar günlük işleri idare etmekle görevli geçici bir hükümetin görevlendirildiğini, 1 Mart'ta ise Suriye halkının "çeşitliliğini" yansıtan yeni bir hükümetin kurulması gerektiğini söyledi.
Sivil toplum, dini topluluk, muhalif isimler ve sanatçıların temsilcilerinin katıldığı konferansı düzenleyen komisyon, sonuç bildirgesindeki önerilerin "kurumları reform etme planının temeli" olacağını söyledi.
Açıklamada, " silahlar üzerinde devlet tekeli kurulması, profesyonel bir ulusal ordu kurulması ve resmi kurumlar dışındaki tüm silahlı oluşumların yasadışı gruplar olarak değerlendirilmesi" çağrısında bulunuldu. Bu, Kürt liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) ve Esad'ın devrilmesinden sonra silahlarını teslim etmeyi reddeden silahlı gruplara dolaylı bir göndermeydi.

Halep'in merkezine giren muhalif bir savaşçı havaya ateş açıyor. Fotoğraf: AFP
Ancak, Suriye'nin kuzeydoğusundaki toprakların büyük bölümünü kontrol eden Kürt liderliğindeki özerk yönetim ve onun silahlı kanadı SDG davet edilmedi.
SDG yaptığı açıklamada, "Bu konferans Suriye halkını temsil etmiyor ve Suriye'nin ayrılmaz bir parçası olarak ve temsil edilmediğimiz sürece [...] sonuçlarının uygulanmasına katılmayacağız" dedi.
Sonuç bildirgesinde ülkenin "birliğine" çağrıda bulunularak, yetkililere "adalet, özgürlük ve eşitlik değerlerini temel alan ve hukuk devletini kuran kalıcı bir anayasa taslağı" hazırlamak üzere "bir komite" oluşturmaları çağrısında bulunuldu.
Katılımcılar "her türlü şiddet, kışkırtma ve intikamı" reddetti ve "geçiş adaletinin uygulanması" çağrısında bulundu.
eltiempo