'Cadıların Çekici' Geri Dönüyor: "Günümüzün Kadınları ve Engizisyoncuları"

Malleus Maleficarum'un , ne yazık ki Cadıların Çekici olarak da bilinen eserinin ilk baskısı, 1486-1487 kışı arasında Strazburg'da yayınlandı. Yazarlar, 1484 yılında VIII. Innocentius tarafından yayımlanan bir papalık fermanı temelinde büyücülüğe karşı engizisyon yargıcı olarak tam yetkiye sahip olan iki Dominiken, Heinrich Kramer ve Jacob Sprenger'dir. "Biz, Almanya Engizisyoncuları" diye başlıyor aslında bu korkunç inceleme, Protestan Devrimi tarafından kısa süre sonra parçalanacak olan, hala sapkınlıkları, eski mezhepleri ve inançları avlayan bir Avrupa'da benimsenmiş gerçek bir el kitabı. Büyücülere ve cadılara neden inanılması gerektiğini, bunların nasıl tanınıp cezalandırılması (hatta ruhlarını özgürleştirmek için işkence görmesi) gerektiğini anlatan sayfalarda, hemen ardından inanç bakımından aşağı görülen, cinsel istekleri daha fazla olan ve sapkınlığa daha yatkın kadınlara odaklanılıyor. "Eşi benzeri olmayan bir kadın düşmanlığı", diye yazmıştı Armando Verdiglione, 1977'de Malleus'un Latince'den ilk İtalyanca çevirisini düzenleyen kişi. Ve aynı baskı yakın zamanda yeniden basıldı.

İşte Cadıların Çekici. Engizisyoncuların (Spiraller) aktarımında hala zamanımızı sorgulayan kadın cinselliği . Öyle ki metin bu akşam Bologna'da düzenlenecek bir konferansın da merkezinde yer alıyor: Kadın sorunu ve dünün ve bugünün engizisyoncuları, saat 20.45'te Hotel Europa'da, Via Boldrini 11'de. Progetto Emilia-Romagna kültür derneği, Bologna Cifrematica Derneği ve Centro Industria Enstitüsü tarafından düzenlenen ve Emilia-Romagna Bölgesi'nin himayesinde olan konferansa Alma Mater'de Ortaçağ Hukuk Tarihi profesörü olan Marco Cavina katılacak; Sergio Dalla Val, şifreci ve denemeci; Carla Faralli, Hukuk Felsefesi (Unibo) emekli profesörü; Analist ve beyin işçisi Caterina Giannelli; Simona Lembi, bölge meclis üyesi, eski Metropolitan Şehir Eşitlik Planı başkanı ve girişimci Nadica Milenković. Dolayısıyla, çok uzak görünen ama savunucularına göre "kadınlara karşı duyulan korkunun nelere yol açabileceğinin kanıtı" olan bir tema üzerinde birden fazla bakış açısı var; bu korku çok uzak bir geçmişe ait ama bugün bile tamamen ortadan kalkmamış. Aslında zulüm görenlerin, "günümüz ahlak anlayışının belirlediği kurallara uymayan kadınlar" olduğunu açıklıyorlar.

"Bu kitap çok özel bir tarihsel bağlamda doğdu - konferansın organizatörlerinden biri olan Giannelli açıklıyor - ancak bugün ilgi çekici olan Engizisyon'un devam ettiği ve bugün de devam ettiği yollardır. Bu kitabın da gösterdiği gibi, Engizisyon çeşitlilik ve farklılığa, benzersiz olanın toplumsal kanonuna uymayan her şeye yönelik bir saldırıdır". Akşam boyunca, "'kadın sorusunu' kurbanın savunulması veya cinsiyet çatışması klişelerinin ötesine taşımak istiyoruz. Institor ve Spenger kadınları tehlikeli olarak görüyor, ancak kurbanlar ve kazık onları kurtarmaya yarıyor. Bugünün engizisyon mahkemesi yeni engizisyonculardan veya kadınları ideolojik amaçları için kullanan ve bunu ortak iyilik olarak sunmak isteyen kişilerden oluşuyor". "Engizisyoncular - diye devam ediyor Giannelli - hayaletlerini kadınlarda bulurlar ve onlardan korkarlar, hayaletlerinin nesnesi olurlar. Bugün bile birçok ülkede kadınların ayrımcılığı, neden olacakları ayartmaya karşı bir savunmadır, bu yüzden bedenleri, işleri cezalandırılır. Bazı ülkelerde onları örtüyle örtmeleri, diğerlerinde ise kadının bedeninin her şeyin görünür olması için sergilenmesi tesadüf değildir. Ancak bu şekilde bedenin gerçek sorusu atlatılır. Hayatta kalmak için kötülüğü 'inşa etmesi' gereken şey ahlakçılığın sertliğidir, bunun öncüsü de erkeğin varsayılan zayıflığı ve kırılganlığıdır".

Elbette 'cadı avı'nın etkileri yıkıcı oldu; yüzlerce kadın kazıkta yakıldı. İtalya'da da öyle. "Kötü büyülere karşı zulmü destekleyenler arasında - diye devam ediyor Giannelli - büyücülük için yedi davayı destekleyen Federico Borromeo ve Kardinal Roberto Bellarmino'yu hatırlıyoruz. İtalya'da Piedmont ve Belluno'daki Waldensian vadilerinde bazı cadı ve sapkın avları vakaları yaşandı. Bologna'da, son çalışmalar on altıncı yüzyılda sekiz kadın ve altı erkek olmak üzere on dört kişinin yakıldığını gösteriyor. Aileler arasındaki entrikaların ve dini tarikatlar arasındaki çatışmaların kurbanı olan ve Piazza di San Domenico'da (1498, ed.) yakılan şifalı bitki uzmanı ve şifacı Gentile Budrioli'nin hikayesi çok iyi bilinir". Ve eğer "sadece Katolikliği yargılamak, karanlıkçılık suçlamasıyla yargılamak söz konusu değilse" diye sonuca varıyor Giannelli, "Avrupa'da Aydınlanma ve laiklikle birlikte cadıya histerik, şeytana guru denecek, ama şeytan çıkarma toplumsal, tıbbi, medyatik, yargısal denetim yapılarında devam edecek".