İstanbul’daki taksilerle ilgili çarpıcı rapor: Yıllık gelirleri dudak uçuklatıyor, ama bakın kim kazanıyor?

İstanbul’daki taksi ekosistemiyle ilgili dikkat çekici veriler içeren “İstanbul Taksi Ekosisteminin Dönüşümü” raporu yayımlandı. EY Türkiye tarafından hazırlanan araştırma, şehirdeki taksi sayısının yetersizliğini, hizmet kalitesine yönelik şikayetleri ve gelir dağılımındaki dengesizliği ortaya koyuyor. Rapora göre, İstanbul’da hizmet veren 20.311 taksi, yıllık 47,8 milyar TL’lik dev bir ekonomi yaratıyor. Ancak, plaka sahipleri ve aracıların kazanç sağladığı bu sistemde, taksi sürücülerinin geliri oldukça düşük seviyede kalıyor.

TAKSİ SAYISI YETERSİZ, TALEBE YETİŞİLEMİYOR

Raporda, İstanbul'da şu anda 20.311 taksinin hizmet verdiği ve bu araçları kullanan 40.622 şoför olduğu belirtiliyor. Ancak, son 30 yılda İstanbul’un nüfusunun iki katına, turist sayısının ise 10 katına çıkmasına rağmen, taksi sayısındaki artış sadece yüzde 17 seviyesinde kaldı. Bu durum, şehirde taksi bulmayı zorlaştırırken, korsan taksi kullanımının yaygınlaşmasına yol açtı. Kamuoyu araştırmalarına göre, yurttaşların yüzde 86’sı taksi bulmakta zorlandığını, yüzde 33’ü ise her zaman taksi sıkıntısı yaşadığını ifade ediyor.

GELİRLER REKOR KIRIYOR AMA KİM KAZANIYOR?

Araştırmaya göre, İstanbul’daki taksiler günde ortalama 36 yolculuk yaparak yıllık toplam 47,8 milyar TL gelir üretiyor. Ancak, bu kazanç doğrudan taksi sürücülerine yansımıyor. Taksi plakalarının yatırım aracı haline gelmesiyle, en büyük kazanç plaka sahiplerine ve aracı kurumlara gidiyor. Plaka sahipleri ve kiracılar yüksek gelir elde ederken, direksiyon başındaki sürücülerin geliri oldukça düşük seviyede kalıyor.

HİZMET KALİTESİNE VE GÜVENLİĞİNE DAİR ŞİKAYETLER ARTIYOR

Taksi hizmetlerinin kalitesi ve güvenliği konusunda ciddi şikayetler var. Araştırma verilerine göre:

Turistlerin yüzde 50’sinden fazlası, taksi sürücülerinin yüksek ücret talep ettiğini, uzun rotalar kullandığını ve dil engeli nedeniyle zorluk yaşadığını belirtiyor.

Yerli yolcuların yüzde 64’ü, taksi sürücülerinin kaba davrandığını söylerken, yüzde 54’ü ise kısa mesafe yolcu almadıklarından şikayetçi.

Yolcuların yüzde 42’si, takside kendini güvende hissetmediğini ifade ediyor.

DİJİTAL UYGULAMALAR ÇÖZÜM MÜ?

Rapora göre, dijital taksi uygulamalarının yaygınlaşması sistemin düzenlenmesine yardımcı olabilir. Halihazırda taksi sürücülerinin yüzde 30’u bu platformları kullanırken, yolculukların yüzde 55’i dijital uygulamalar üzerinden gerçekleştiriliyor. Ancak, uygulamalardaki yüksek komisyon oranları ve sabit ücret politikaları hem sürücüler hem de yolcular için büyük bir sorun teşkil ediyor.

TAKSİ SİSTEMİNİN DÖNÜŞÜMÜ İÇİN BEŞ ADIM

Raporda, İstanbul’un 2027, 2030 ve 2035 hedefleri doğrultusunda daha modern ve organize bir taksi ekosistemi oluşturulması gerektiği vurgulanıyor. Önerilen dönüşüm adımları şunlar:

• Yeni taksiler ve operasyonel standartlar: UKOME tarafından onaylanan 2.500 yeni taksinin devreye alınması ve dijitalleşme gerekliliklerinin belirlenmesi.
• Mevzuat düzenlemeleri: Rezervasyonlu Bireysel Taşıma (RBT) aracıları için yeni yasal düzenlemeler hazırlanması.
• Dinamik fiyatlandırma: Dijital taksilerde fiyatlandırmanın değişken hale getirilmesi ve arz-talep dengesine göre ayarlanması.
• Taksi şirketleşmesi: Taksi hizmetlerinin daha kurumsal hale gelmesi için şirketleşmenin teşvik edilmesi.
• Gelir takibi ve vergilendirme: Dijital platformlar üzerinden gelirlerin şeffaf şekilde takip edilmesi ve vergilendirmenin artırılması.