Na de federale verkiezingen: hoe gaan we nu verder met het versterken van de democratie en vrouwenrechten?
De AfD heeft haar resultaat sinds de laatste federale verkiezingen verdubbeld. Maar opgeven is geen optie. Wat doen we nu? Wij vroegen het aan vijf geëngageerde vrouwen.
De uitslag van de federale verkiezingen was min of meer voorspelbaar, maar vandaag heerst er een katerige stemming, vooral onder vrouwen: de AfD, die deels extreemrechts is, heeft haar resultaat sinds de laatste federale verkiezingen zelfs kunnen verdubbelen. De partij bedreigt niet alleen onze democratie, maar verwerpt ook maatregelen die de gendergelijkheid dienen - van genderneutrale taal tot vrouwenquota. De AfD noemt de loonkloof tussen mannen en vrouwen een 'sprookje'.
En Friedrich Merz, de toekomstige bondskanselier van de CDU, staat niet bepaald bekend om zijn inzet voor vrouwenrechten. Hij sprak zich onder andere herhaaldelijk uit tegen de legalisering van abortus en de afschaffing van paragraaf 218; in 2006 stemde hij tegen de Algemene wet gelijke behandeling. Volgens een peiling van Ipsos in februari beschouwt slechts een zesde van de vrouwen hem als een capabele bondskanselier.
Wat nu? Zoals altijd is het geen optie om je kop in het zand te steken. Omdat democratie en gelijkheid afhankelijk zijn van een blijvende inzet die verder gaat dan het stemhokje. Wij vroegen vijf experts hoe wij onszelf kunnen blijven motiveren en betrekken.
Pia Lamberty: "Netwerken en de krachten bundelen met anderen is een belangrijke pijler van veerkracht"
"Vrouwen onderschatten vaak hoe belangrijk hun stem is als het gaat om de strijd tegen extreemrechts. De "Oma's tegen Rechts" lopen voorop in Duitsland, maar ook andere landen zoals Polen en de VS laten zien hoe vrouwelijk verzet kan zijn. In veel kleinere steden, bijvoorbeeld in Oost-Duitsland, ervaar ik keer op keer hoezeer vrouwen zich inzetten en hun stem laten horen - ondanks het persoonlijke risico. Netwerken en de krachten bundelen met anderen is een belangrijke pijler van veerkracht. Extreemrechts bedreigt immers altijd de vrijheid van vrouwen.
"Onze democratie is niet statisch. Het is geen staat, maar een proces dat afhankelijk is van ons allemaal. Van onze onenigheid en onze overeenstemming. Van onze inzet, ons geduld en ons vermogen om naar elkaar te luisteren. Niet alles wat we zien zal ons bevallen. Niet alles wat we horen zal ons overtuigen. Maar juist daarin schuilt de kracht van democratie: in diversiteit, in discours, in de mogelijkheid om steeds beter te worden."
Cordula Weimann: "Wij vrouwen onderschatten hoe belangrijk wat we voelen is"
"Wij vrouwen onderschatten hoe belangrijk wat we voelen en welke levenservaring we met ons meebrengen is. In de politiek en het bedrijfsleven maken we onze ervaringen ondergeschikt aan die van mannen. Maar onze kennis is net zo relevant en we moeten dat verwoorden voor verandering en ook ons uitspreken. Als iemand de leidende geesten in het bedrijfsleven en de politiek op gelijke voet kan ontmoeten, zijn wij vrouwen van boven de 50 wel. We speelden met hen in de zandbak en merkten op school al dat we beter waren dan zij in de klas. Qua aantallen zijn we zelfs superieur: 56 procent van de kiezers is ouder dan 50 en omdat vrouwen gemiddeld langer leven dan mannen, zijn we in dit segment zelfs in de meerderheid."
Julia Korbik: "Alleen omdat iets is zoals het is, betekent niet dat het zo moet blijven"
In deze situatie geven twee gedachten van twee vrouwen mij hoop. Schrijver en activist Audre Lorde zei: "Revolutie is geen eenmalige gebeurtenis. Revolutie betekent alert blijven op de kleine kansen waarin een echte verschuiving in algemeen, achterhaald gedrag kan worden afgedwongen." Verzet kan op veel manieren tot uiting komen: door te protesteren, door samen de straat op te gaan, door luidruchtig te zijn. Maar ook door kleine daden van rebellie. Door middel van alledaagse situaties die kunnen worden gebruikt om weerstand te bieden – of om solidariteit te tonen met mensen en organisaties die zich inzetten om algemeen, achterhaald gedrag af te dwingen. De tweede gedachte die mij hoop geeft, komt van sciencefictionauteur Ursula K. Le Guin: "Elke menselijke macht kan door mensen worden bestreden en veranderd." Dat iets is zoals het is, betekent niet dat het zo moet blijven.
Kristina Lunz: "De geschiedenis leert ons: er zijn veel redenen voor hoop"
"Als ik geen hoop meer heb, probeer ik dankbaar te zijn", zei een kennis onlangs. Dankbaarheid speelt een grote rol in mijn leven. Ik ben dankbaar voor mijn leven, voor de mensen om mij heen – en voor het feit dat er zelden momenten zijn waarop ik mij hopeloos voel. Want de geschiedenis leert ons: er zijn veel redenen voor hoop. Eeuwenlang hebben mensen met visie en vastberadenheid onze samenleving ten goede veranderd. Ik zou mijn werk voor vrouwenrechten niet kunnen doen als er tientallen jaren geleden geen vrouwen waren geweest die in Duitsland (1918) voor het stemrecht hadden gevochten, die gelijke rechten in de grondwet hadden opgenomen (1949) of die een einde hadden gemaakt aan legale verkrachting binnen het huwelijk (1997). Wij staan op de schouders van deze vrouwen. Hun strijd heeft onze huidige realiteit mogelijk gemaakt – realiteiten die ooit slechts hoop waren. Hoop creëert realiteit. En wij blijven werken aan het vormgeven van de toekomst.
sar / eke Brigitte
brigitte
