Vergeet de verloren generatie: jongeren in Zwitserland zijn veel gelukkiger dan verwacht

Hoe gaat het met de jongeren in Zwitserland? Hoe voelen jonge vrouwen en mannen zich in het kanton Zürich? Hoe gaat het mentaal met ze? Dit zijn nog steeds populaire vragen. En het oordeel lijkt duidelijk: de pandemie heeft een hele generatie jongvolwassenen in beroering gebracht. Je leest dit steeds opnieuw, in studies, in de media.

Dat is terecht, althans gezien de coronacrisis destijds: het is bijna vijf jaar geleden dat scholen en universiteiten gesloten waren. Van de ene op de andere dag moesten tieners en studenten het stellen zonder hun belangrijkste sociale ontmoetingsplek. In plaats daarvan zaten ze thuis te niksen, achter het scherm en op hun smartphones. Middelbare scholieren vreesden voor hun toekomst. Proefleerlingenplaatsen werden geannuleerd. Veel jongeren wisten niet of ze überhaupt een leerplaats zouden vinden. Ook verschillende sectoren werden getroffen door de coronacrisis en hadden wel wat anders aan hun hoofd dan zich bezig te houden met het opleiden van nieuwkomers op de arbeidsmarkt.

Kortom: de jongeren waren ‘verdwaald’, hadden geen idee, waren de weg kwijt en hadden geen idee wat er gaande was. De nieuwe Duitse term werd verkozen tot jongerenwoord van het jaar 2020.

Dit verhaal bestaat nog steeds. Hoewel de tijd van afstandsonderwijs, lockdown, mondkapjes en sociale afstand al lang voorbij is. "Tieners, waarom zijn jullie zo verdrietig?" , schreef de "NZZ am Sonntag" in een lang artikel in november 2023. Het is een van de vele rapporten die de afgelopen jaren over dit onderwerp zijn gepubliceerd.

Al meteen aan het begin van de tekst lezen we: “De geestelijke gezondheid van Zwitserse kinderen en jongeren is slechter dan ooit.” Deze verklaring ging gepaard met de gebruikelijke horrorberichten: autoriteiten en specialistische instanties sloegen alarm. De plaatsen in de jeugdpsychiatrie zitten vol en de wachtlijsten zijn lang, schrijven de journalisten. En: “Dagelijks bellen er acht jongeren naar de hulplijn 147 van Stichting Pro Juventute vanwege suïcidale gedachten en vier vanwege depressie. Meer dan ooit tevoren."

En zo is ook de “NZZ am Sonntag” zeker: Deze generatie is verloren. De jongeren met wie de journalisten spraken, bleven geïsoleerd van elkaar, zelfs onder vrienden: "'We zijn allemaal onszelf verloren in onze mobiele telefoons', zeggen ze."

Pro Juventute ziet dit ook zo, althans als het gaat om lobbyen op federaal niveau. Een jaar geleden vertelde stichtingsdirecteur Nicole Platel aan de krant “Blick”: “Jongeren voelen zich steeds meer gestrest.” Minister van Volksgezondheid Elisabeth Baume-Schneider (SP) werd uitgenodigd om een ​​idee te krijgen van "het belangrijke werk (van het alarmnummer) 147".

En voor de Federale Commissie voor Kind- en Jeugdzaken is het duidelijk: er zijn meer therapieplaatsen voor jongeren nodig, meer preventie, meer vroege detectie en interventie bij tekenen van psychische problemen.

Ook politici in het kanton Zürich maken zich zorgen over de geestelijke gezondheid van jongeren. In januari keurde de kantonraad 10 miljoen frank goed voor betere psychiatrische zorg voor kinderen en jongeren. Dit geld wordt onder andere besteed aan een digitaal platform waarmee jonge patiënten en therapeuten makkelijker met elkaar in contact kunnen komen.

Ook de bijscholing van jeugdpsychologen – een kerntaak van het volksinitiatief “Gezonde Jeugd Nu!” – zal van dit pakket profiteren. de voorzitter van het Jongerencentrum van het kanton, Benedikt Schmid. Deze specialisten moeten de jeugdpsychiaters ontlasten en zo de kring van professionals die psychisch zieke jongeren kunnen behandelen, vergroten.

Dat is zeker niet verkeerd. Niemand kan er bezwaar tegen hebben dat gestreste jongeren het beter hebben, of dat nu in Zürich is of elders in Zwitserland.

Eén ding wordt in dit debat echter al te gemakkelijk vergeten: de overgrote meerderheid van de adolescenten en jongvolwassenen in dit land heeft geen psychische problemen. Dit blijkt uit een representatief onderzoek dat donderdag door Pro Juventute is gepubliceerd: toen de ondervraagden tussen de 14 en 25 jaar werden gevraagd naar hun geestelijke gezondheid, antwoordde bijna 90 procent dat ze "goed", "zeer goed" of zelfs "uitstekend" waren. Slechts een kleine minderheid antwoordde ‘minder goed’ (9,7 procent) of ‘slecht’ (2,8 procent).

Dat zijn er nog steeds te veel. Maar misschien moeten we afscheid nemen van het beeld van een verloren, ongelukkige generatie – gelukkig maar.