Waarom het belangrijk is. Plasticverdrag: Besprekingen vastgelopen, ministers verwachten maandag

"De Middellandse Zee is een van de meest vervuilde zeeën ter wereld, met name wat betreft microplastics", zei Noam Yaron voordat hij maandag vertrok om van Calvi naar Monaco te zwemmen, zonder het water te verlaten . Momenteel komt er 22 miljoen ton plastic afval in het milieu terecht, en de OESO schat dat deze productie tegen 2060 zal verdrievoudigen als er geen actie wordt ondernomen.

Om dit fenomeen een halt toe te roepen, komen sinds 5 augustus 184 landen in Genève bijeen om te proberen het eerste wereldwijde verdrag tegen plasticvervuiling te ontwikkelen. De tijd dringt. De onderhandelingen begonnen meer dan drie jaar geleden en de laatste gespreksronde in Busan, Zuid-Korea, eind 2024, liep op een mislukking uit.

Maar halverwege deze onderhandelingsfase lijken de gesprekken dezelfde kant op te gaan. "Er blijven nog veel vragen onbeantwoord", merkt Luis Vayas Valdivieso op, de ambassadeur van Ecuador in Groot-Brittannië, die de onderhandelingen voorzit. "We hebben nu een cruciale fase bereikt; de onderhandelingen moeten echt vooruitgang boeken om binnen de gestelde termijn te kunnen worden afgerond."

De ambassadeur is van mening dat de vooruitgang die in Zwitserland is geboekt "onvoldoende" is. Zo resulteerden de besprekingen in een tekst van 35 pagina's in plaats van de oorspronkelijke 22, en is het aantal onderwerpen waarover geen overeenstemming werd bereikt, opgelopen tot bijna 1.500, vergeleken met 371 in de oorspronkelijke versie van de tekst.

De opstelling van dit verdrag, dat de wereldwijde productie, consumptie en het einde van de levensduur van plastic zou reguleren, is daarom nog lang niet in zicht, met name vanwege de olieproducerende landen. Zij willen geen vaste reductie van de vervuiling. Bovendien zijn de Verenigde Staten aan het kibbelen over het gebruikte woordgebruik en weigeren ze de term "gedurende de gehele levensduur van het plastic" in de definitieve tekst op te nemen.

Omgekeerd eisen de 27 landen van de Europese Unie, evenals verschillende Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse landen, dat de tekst een productiereductiedoelstelling bevat. Deze verschillen dreigen te leiden tot een mislukking van de onderhandelingen, wat een ware catastrofe voor de planeet zou betekenen.

Maar de directeur van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties, Inger Andersen, blijft optimistisch over het einde van het congres op donderdag: "We hebben een kans om Genève met dit verdrag te verlaten." De tijd speelt mee, want verschillende ministers van Milieu arriveren deze maandag in Zwitserland en zouden de doorslag kunnen geven.