Giovanni Spadolini's eerste en enige theatertekst in Florence

Vijfentachtig jaar na de compositie en meer dan veertig jaar na het mislukte debuut, verschijnt "De waanzin van een tsaar (Ivan de Verschrikkelijke)", Giovanni Spadolini's enige toneelstuk, op de planken. Op zondag 9 november om 18.45 uur viert de Stichting Spadolini in de Bibliotheek Spadolini Nuova Antologia aan de Via Pian de' Giullari 36 in Florence de honderdste geboortedag van de Florentijnse staatsman en intellectueel met een evenement van grote historische en culturele betekenis: de Italiaanse première van het drama in vijf bedrijven, geschreven in 1940 door een piepjonge Spadolini, pas 15 jaar oud, samen met zijn vriend en klasgenoot Giulio Cattaneo.

Een 'adolescente zonde', zoals Spadolini het zelf omschreef, doordrenkt met de elegantie en luchtigheid die hem later in het openbare leven zouden kenmerken. De inspiratie ontstond in het tweede jaar van de middelbare school, toen de twee vijftienjarigen, gefascineerd door de bloeddorstige figuur van Ivan de Verschrikkelijke zoals verteld door Aleksej Tolstoj – niet de gevierde auteur van 'Oorlog en Vrede', maar een Russische toneelschrijver en romanschrijver die in Europa weinig bekend is – hun eigen persoonlijke herinterpretatie van het personage gaven in een reeks korte, scherpe schilderijen.

De tekst uit 1940, die al lang niet af was, werd herhaaldelijk benaderd voor toneel. Cattaneo, een vriend van Giorgio Albertazzi, probeerde het op de planken te brengen met de acteur, die het typoscript lange tijd in zijn bezit had. Hij noemde het "een verrassende demonstratie van volwassenheid en verbeeldingskracht".

Tussen Kerstmis 1983 en de daaropvolgende oudejaarsavond keerde Spadolini terug naar die pagina's en publiceerde een facsimile van het originele typoscript met Nuova Antologia (Polistampa). Het debuut, wederom met Albertazzi in de hoofdrol, leek aanstaande; er ontstonden echter organisatorische problemen en de productie zag nooit het daglicht, ondanks de nieuwsgierigheid en goedkeuring van experts uit de industrie.

"Meer dan veertig jaar na die gemiste kans", aldus Cosimo Ceccuti, voorzitter van de Spadolini Foundation, "nodigt onze Foundation Ugo De Vita, gerenommeerd auteur, acteur en universitair docent, uit om het project opnieuw op het podium te brengen, met respect voor de oorspronkelijke vorm en inhoud: een enkele voorstelling van ongeveer een uur, waarbij de uitgebreide monologen behouden blijven." Naast Ugo De Vita bestaat de cast uit Massimiliano Cardini, een acteur uit Florence met filmervaring bij Martone en Sorrentino; Maurizio 'Iccio' Brunetti, die heeft gewerkt met De Vita, Dapporto, Bonetti en Ivana Monti; en de jonge Giulia Guidi, afgestudeerd aan de Alessandra Garrone Academie in Bologna.

"Deze productie is een vreugde en een belangrijke kans voor mij", legt Ugo De Vita uit, die de voorstelling ook regisseert. "Ik ben de Foundation en Cosimo Ceccuti oprecht dankbaar. Het is een eer om terug te keren naar de dramaturgie van deze buitengewone 'jongens', maar ook om de hommage te hernieuwen aan Giorgio Albertazzi, een groot vertolker van ons proza, die ik regisseerde in Luzi's Hamlet, als de stem van de Geest, met Elisabetta Pozzi aan mijn zijde, die ik beschouw als de grootste actrice van ons theater en die momenteel lesgeeft aan de Stabile di Genova. De tekst behandelt zeer actuele thema's en onderwerpen, zoals de verschrikkingen van de oorlog en, zelfs daarvoor, familieconflicten. Met de dood van Giovanni, de zoon van de tsaar, ontbrandt er een waar vreugdevuur van emoties op het toneel, met sterke tragische accenten, in wat in feite het theatrale debuut zal zijn van de toekomstige Senaatsvoorzitter en een stukje van onze culturele geschiedenis, eindelijk op het toneel gebracht." (door Paolo Martini)