Manager/ Van Tesla tot de geboorte van Northvolt: wie is Paolo Cerruti, de ingenieur uit Turijn die China uitdaagde op het gebied van batterijen (en verloor)

Game over in Skellefteå. De gigafabriek van Northvolt , een symbool van de industriële wedergeboorte van Europa en een bolwerk tegen de Aziatische dominantie op het gebied van accu's voor elektrische auto's, gaat sluiten. De Zweedse startup, opgericht door de in Turijn geboren Paolo Cerruti en voormalig Tesla-CEO Peter Carlsson, ging in maart officieel failliet, met een gat van € 7,5 miljard en een droom van € 15 miljard in duigen.

Nu worden de stukken verkocht: Lyten, een jong Californisch bedrijf in supermaterialen, heeft de fabriek in Polen gekocht en belooft alles in recordtijd weer op te starten. Maar de Europese pagina is gesloten. En de echo van een zware mislukking en van een groene belofte die nooit is uitgekomen, blijft hangen.

Northvolt werd in 2016 opgericht met de enorme ambitie om Europese accu's voor elektrische auto's te bouwen en zo de industriële afhankelijkheid van China te doorbreken. Binnen een paar jaar trok het investeerders van een bepaald kaliber aan, zoals BMW, Volkswagen (met een belang van 21%), Goldman Sachs en zelfs de Fondazione San Paolo via Fondaco. De echte test was echter de industriële schaal. En daar verloor Northvolt de wedstrijd.

De fabriek in Skellefteå, in het uiterste noorden van Zweden, is altijd een symbool van het bedrijf geweest en misschien ook wel de eerste fout. De bouw van een gigafabriek op drie uur rijden van de poolcirkel leek misschien in lijn met een bepaalde groene retoriek, maar het zorgde voor enorme logistieke problemen. Vervolgens kwamen de vertragingen, de geannuleerde orders (BMW verspeelde een contract van 2 miljard), de gefrustreerde klanten en de ineenstorting van de vraag naar elektrische auto's.

Terwijl de autogiganten in China steun zochten om de transitie te ondersteunen, bleef Northvolt met rust. Zelfs de reputatie van de oprichters kon het project niet redden: aan de ene kant Peter Carlsson , een nauwe medewerker van Elon Musk, aan de andere kant Paolo Cerruti , een ingenieur uit Turijn met een zeer solide cv: Renault-Nissan en vervolgens Tesla tussen 2011 en 2015, waar hij zich bezighield met toeleveringsketen en kwaliteit.

Maar wie is Cerruti? Het klassieke voorbeeld van de Europese ingenieur-manager. Afgestudeerd in luchtvaarttechniek aan de Polytechnische Universiteit van Turijn, begon hij eind jaren 90 bij Fiat, toen het bedrijf zichzelf na het Agnelli-tijdperk opnieuw probeerde uit te vinden. Daarna naar het buitenland: Frankrijk, Japan, de Verenigde Staten. Eerst bij Renault, daarna bij Nissan, in de alliantie onder leiding van Carlos Ghosn. En uiteindelijk Tesla.

In 2011 vroeg Elon Musk hem om de toeleveringsketen in Fremont, Californië, vanaf nul op te bouwen. Cerruti accepteerde, kreeg de processen onder de knie, beheerste de crises en ontdekte de snelheid en operationele brutaliteit van Silicon Valley-startups toegepast in de industrie. Hij is geen visionair of frontman, hij blijft achter de schermen, maar hij doet het met strategie en logica.

In 2016 keerde hij terug naar Europa. Niet uit nostalgie, maar misschien om het Tesla-model op het Oude Continent te kopiëren. Northvolt werd geboren in 2015. Samen met Carlsson (zijn voormalige collega bij Tesla) haalde de ingenieur uit Turijn tientallen miljoenen op om de haalbaarheid te onderzoeken, partners en investeerders te werven, het laboratorium in Västerås op te richten en uitbreidingen in Polen en de Verenigde Staten te plannen. Het idee was simpel: als Europa elektrisch wilde, moest het zijn eigen batterijen hebben. En als er niemand was om ze te produceren, moest het helemaal opnieuw worden gebouwd. "Een project dat te interessant is om te laten liggen", zou hij zelf zeggen. Maar Northvolts verhaal laat zien dat zelfs solide cv's kunnen botsen op de obstakels van de Europese industriële transitie.

Cerruti, die CEO werd van de Amerikaanse dochteronderneming, had het wereldwijde project in handen: van Polen naar de Verenigde Staten. Maar het bedrijf verloor al snel de operationele controle. Hij bleef tot het einde en probeerde alles draaiende te houden, maar dat was niet genoeg. Hij probeerde in Europa te bouwen wat hij in Californië had zien ontstaan, maar goodwill is niet altijd voldoende. Je hebt solide toeleveringsketens nodig, investeerders die niet opgeven bij het eerste obstakel, en een serieus industriebeleid. Allemaal zaken die Europa vandaag de dag nog niet heeft.