Werknemersparticipatie, een keerpunt in het teken Leeuw

Over hetzelfde onderwerp:

In een ongebruikelijke samenhang met de historische ontwikkelingen keurde de Senaat het door de Cisl gepromote wetsvoorstel goed, dat gericht was op "deelname van werknemers in het beheer, het kapitaal en de winsten van bedrijven" . Het is nog maar een week geleden dat paus Leo XIV tot de pauselijke troon werd verkozen. Hij wilde de sociale leer van de katholieke Kerk toetsen aan de eschatologische (en ook praktische) interpretatie van de uitdagingen van vandaag. Na 77 jaar werd eindelijk de wetgevende delegatie vervat in art. 46 van de Grondwet. De meest "leonijnse" bepaling (in de zin van Leo XIII) van het gehele Handvest, dat wil zeggen , de meest coherente met die derde weg tussen communistisch dirigisme en het liberalisme van de "onzichtbare hand" die werd getheoretiseerd in Rerum Novarum ("noch kapitaal kan bestaan ​​zonder arbeid, noch arbeid zonder kapitaal. Eendracht schept de schoonheid en orde der dingen, terwijl eeuwigdurend conflict alleen maar kan leiden tot verwarring en barbarij", periode nr. 15) en vervolgens werd geïmplementeerd door de grondleggers met verwijzing naar het "recht van werknemers om mee te werken aan het beheer van bedrijven", zij het "in harmonie met de behoeften van de productie" en "op de manieren en binnen de grenzen die door de wet zijn vastgesteld" (art. 46).

Het is natuurlijk indrukwekkend om het politieke debat te bekijken over de ‘overwinning van de twintigste eeuw’, die bereikt zou worden door een intuïtie die nog vóór die eeuw geschreven was, wettelijk vorm te geven. Een interessante vergelijking vanuit een historisch-reconstructief perspectief, maar niet erg boeiend voor jonge werknemers, geboren na 2000, die van de politiek en maatschappelijke partijen concreetheid en besef van het heden verlangen . Dezelfde mensen die geen ideologische identiteitscrisis hebben als de "baas" hun vraagt ​​hoe ze de producten en processen van het bedrijf waar ze werken kunnen verbeteren, die zonder aarzelen onderhandelen over variabele lonen en sociale voorzieningen om hun vrije tijd te behouden, die hun werk zelfstandig organiseren en de kooien van rigide werktijden vermijden. Voor deze mensen is deelname weliswaar een realiteit, maar ze is ongedefinieerd, vaak chaotisch en vooral eenzaam .

De uitdaging die de Cisl heeft gelanceerd en die door de meerderheidspartijen en een deel van de oppositie (Italia Viva en Azione) is aanvaard, is hier duidelijk aanwezig: zal deze wet de kwaliteit van het werk kunnen verbeteren, het verrijken met vaardigheden en economische erkenning? Is het mogelijk om de maatschappelijke waarde van ondernemen en de verantwoordelijkheid die dit met zich meebrengt ten opzichte van mensen en gemeenschappen te herontdekken?

In de 15 artikelen van de bepaling is geen toverformule te vinden, behalve de typering van de vier vormen van participatie die al bestaan ​​in Italiaanse bedrijven (vooral de grote), die moeten worden overgenomen en verspreid via collectieve onderhandelingen (zelfs in kleine bedrijven). De participatie van het management wordt belichaamd door de aanwijzing van een of meer werknemersvertegenwoordigers in de organen waar de strategieën worden bepaald (raad van bestuur of raad van commissarissen); economisch-financiële participatie betreft de uitkering van winsten aan werknemers of hun directe betrokkenheid bij het kapitaal via aandelenplannen; organisatorische deelname wordt bereikt in gezamenlijke commissies die zich inzetten voor het verbeteren van de bedrijfsorganisatie; Bij adviserende participatie gaat het om discussies tussen eigenaren, management en werknemers over keuzes die gevolgen hebben voor de toekomst van het bedrijf .

Nu zij de strijd op wetgevingsgebied hebben gewonnen met een ongetwijfeld historisch resultaat, mogen zij die in participatie geloven zich niet gewonnen geven vanwege de verwachtingen van velen (waaronder de ruim 400.000 ondertekenaars van het oorspronkelijke voorstel). Zij zien in de door de wet geactiveerde collectieve onderhandelingen een van de laatste mogelijkheden om weer hoofdrolspelers in hun eigen werk te worden, los van elke referendumretoriek over de juridische kwalificatie van individuele relaties of over de ontslagregels.

Emmanuel Massagli Voorzitter van de Ezio Tarantelli Stichting

Meer over deze onderwerpen: