Lightproducten kunnen je brein mogelijk sneller laten verouderen: hoe zit dat?

Suikervrije frisdranken, een zakje suikervrije snoepjes en andere lightproducten: we pakken ze vaak omdat ze beter of gezonder lijken dan de gesuikerde variant. Maar nieuw onderzoek uit Brazilië waarschuwt: veel kunstmatige zoetstoffen kunnen je hersenen sneller oud maken.

Wetenschappers van de Universiteit van São Paulo volgden ruim 12.000 volwassenen, gemiddeld 52 jaar oud, acht jaar lang. Ze onderzochten hoeveel kunstmatige zoetstoffen mensen binnenkregen via hun eten en drinken, en koppelden dat aan tests voor geheugen, taal en denksnelheid.

De uitkomst was opvallend: de mensen die de meeste zoetstoffen gebruikten, lieten 62 procent sneller cognitieve achteruitgang zien dan de groep die er het minst van nam. Omgerekend komt dat neer op ongeveer 1,6 jaar extra veroudering van het brein. Wie gemiddeld zat qua consumptie, scoorde alsnog slechter, alsof hun hersenen 1,3 jaar ouder waren.

De effecten waren het duidelijkst bij mensen onder de 60. Bij hen gingen vooral geheugen en taalvaardigheden sneller achteruit. Ook mensen met diabetes bleken gevoeliger: zij gebruiken vaak juist meer zoetstoffen omdat ze suiker mijden, maar lijken daardoor extra risico te lopen.

De onderzoekers bekeken zeven populaire zoetstoffen: aspartaam, sacharine, acesulfaam-K, erythritol, xylitol, sorbitol en tagatose. Vooral aspartaam, sacharine en sorbitol kwamen in verband met snellere achteruitgang van het geheugen. Alleen tagatose liet geen duidelijke negatieve link zien.

Gemiddeld gebruikten de grootste zoetstof-gebruikers 191 milligram per dag. Dat komt bijvoorbeeld neer op één blikje light frisdrank met aspartaam of een paar scheppen zoetstof door yoghurt of koffie. Sorbitol was de meest gebruikte stof, vaak in kauwgom of suikervrije snoepjes.

„Zoetstoffen worden vaak gezien als een gezonder alternatief voor suiker”, zegt hoofdonderzoeker Claudia Kimie Suemoto, „maar onze bevindingen suggereren dat sommige stoffen in lightproducten op lange termijn juist negatieve effecten kunnen hebben op de hersenen.” Ze benadrukt dat de studie geen oorzakelijk verband bewijst, maar dat de signalen te sterk zijn om te negeren.

Het onderzoek toont dus een link, maar kan niet keihard bewijzen dat zoetstoffen dé oorzaak zijn. Het kan ook zijn dat mensen die veel lightproducten gebruiken, andere gewoontes hebben die invloed hebben op hun brein. Zo kunnen suikervrije frisdranken juist meer honger veroorzaken, schreef Metro eerder. Toch zijn de patronen wereldwijd en bij verschillende groepen gelijk, waardoor onderzoekers denken dat er meer aan de hand is.

Suemoto wijst erop dat er mogelijk gezondere alternatieven zijn, zoals honing, appelmoes, kokosbloesemsuiker of gewoon fruit. Al blijft ook daarbij de gouden regel gelden: met mate. Te veel natuurlijke suiker is ook niet goed voor je lichaam of je hersenen.