Zo liep de populaire woonwinkel Rivièra Maison op de klippen

Het faillissement van Rivièra Maison, met honderden werknemers, acht eigen winkels in Nederland en 600 verkooppunten over de hele wereld, kwam dinsdag toch nog als een verrassing.

Weliswaar had eigenaar Henk Teunissen, die Rivièra Maison in enkele decennia uitbouwde tot succesvol interieurmerk, de afgelopen jaren in interviews wel erkend dat het bedrijf geen beste tijden meer beleefde. En vermeldde de meest recente jaarrekening miljoenenverliezen over de afgelopen jaren, en verbroken afspraken met huisbank ABN Amro.

Vertrouwen

Maar in de interviews sprak Teunissen eveneens met vertrouwen over nieuwe initiatieven, die Rivièra Maison opnieuw zouden doen glanzen. En volgens de jaarrekening was het bedrijf druk bezig met kostenbesparingen, nieuwe financieringen en een focus op de groothandel, die het bedrijf weer winstgevend moesten maken.

Gisteren sprak de Amsterdamse rechtbank dan toch het faillissement van Rivièra Maison uit. Curator Erik Schuurs moet de scherven opvegen, en onder meer kijken of er nog een doorstart van het ooit zo succesvolle bedrijf inzit. Tegen het ANP zei hij dat de winkels voorlopig dicht zijn, en binnenkort nadere informatie te geven over 'cadeaubonnen, ruilen en retourneren'.

Bloemsierkunst

De wortels van het bekende woonmerk liggen in 1948, toen het ondernemersechtpaar Jacques en Dini Teunissen een bloemenwinkel opende op de Amsterdamse Overtoom: Rivièra Bloemsierkunst. Halverwege de jaren zeventig kwam hun zoon Henk in de zaak, en nam vooral de groothandel op zich. In 1985 nam hij het bedrijf over.

Onder Henk verschoof het zwaartepunt van bloemen naar interieurinrichting. In 1997 opende hij in de Amsterdamse Kalvertoren zijn eerste winkel die geheel gericht was op interieurartikelen. Daarna groeide het bedrijf snel. Rivièra Maison opende een trits eigen winkels in Nederland, en leverde met zijn groothandel aan steeds meer verkooppunten in binnen en buitenland.

In 2015 verhuisde het hoofdkantoor van Rivièra Maison van Aalsmeer naar een groot complex met showroom in het Westelijk Havengebied van Amsterdam.

Gezellig

Rivièra Maison dankte het succes aan zijn populariteit bij vrouwen tussen de 30 en de 60, die hun huis gezellig wilde maken. Zij vielen massaal voor de landelijke stijl, die doet denken aan Engelse cottages en Franse brocantes. Het interieurmerk werd vooral bekend van zijn 'beschreven' artikelen, zoals een boekenkast met het woord Library, keukenspullen met Cuisine, een wasmand met Laundry, of kussentjes met Home.

"Ik verkoop eerder gevoel en sfeer dan stoelen en banken", verklaarde Teunissen in 2017 het succes van het bedrijf in een interview in het AD. "Je wil het gezellig maken om met anderen samen te genieten. Vrienden, familie, buren, je kat of je hond. Daar draait het om."

Tuttig

Dat er ook criticasters waren die het merk tuttig vonden, deerde de ondernemer niet. "Vinden anderen dat mutserig? So be it. Rivièra Maison is op aarde om het gezellig te maken. Bovendien, wat is er mis met gezellig of kneuterig?"

Op het hoogtepunt in 2019 telde Rivièra Maison 25 eigen winkels en cafés, en 600 verkooppunten wereldwijd. Het bedrijf was twee jaar daarvoor goed geweest voor een omzet van 54 miljoen euro. Van die omzet nam Nederland ruim de helft voor zijn rekening. Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland waren goed voor bijna een kwart.

Koers van het bedrijf

Begin 2019 deed de toen 63-jarige eigenaar een stapje terug. Zijn opvolgster vertrok ruim een jaar later echter alweer, na een meningsverschil over de koers van het bedrijf. Henk Teunissen nam het roer weer over, om zijn zoon Sjors en dochter Bess in te werken.

De teruggekeerde ondernemer (hierboven op een foto uit 2010) wist het familiebedrijf goed door de coronacrisis te loodsen. Veel mensen die destijds thuis moesten werken en niet meer uit konden, staken hun geld in de gezelligheid van hun huis. Daarvan kon Rivièra Maison nog profiteren.

Uit de jaarrekeningen die het bedrijf de afgelopen acht jaar bij de Kamer van Koophandel deponeerde, blijkt dat de resultaten tot en met 2021 nog redelijk tot goed bleven. Dat jaar boekte Rivièra Maison nog een gezonde winst van ruim 1,7 miljoen euro op een omzet van 57 miljoen.

Omslagpunt

Het jaar 2022 was het omslagpunt. Toen kelderde de omzet met ruim 15 procent naar nog geen 49 miljoen euro. De kosten stegen gelukkig niet, maar door de omzetval stond er onder aan de streep een verlies van bijna 2,7 miljoen euro.

In het verslag over dat jaar wijt eigenaar Teunissen de 'forse daling van de verkopen' aan het begin van de oorlog in Oekraïne, met als gevolg 'hoge inflatie en afnemend consumentenvertrouwen'.

Succesformule uitgewerkt

Ook speelt mee dat de succesformule van Rivièra Maison lijkt te zijn uitgewerkt. Uit reacties op sociale media blijkt dat veel consumenten de afgelopen jaren uitgekeken raakten op de stijl van het interieurmerk. Er blijven zeker nog wel fans over. Maar omdat alles duurder wordt, gaat een aantal van hen op zoek naar goedkopere alternatieven.

Rivièra Maison stond jarenlang bekend om zijn kwaliteit, maar niet als de goedkoopste interieurwinkel. Concurrenten als HEMA, Leen Bakker, Xenos, Casa, Blokker en Action leggen goedkopere versies van de succesnummers van Rivièra Maison op hun schappen. Een deel van de klanten stapt over.

Reddingspoging

Om het hoofd boven water te kunnen houden, voert het bedrijf vanaf 2022 een ingrijpende reorganisatie door. Teunissen en zijn kinderen snijden in het personeel, het winkelnetwerk en het marketingbudget. Zij concentreren zich op de groothandel, die levert aan externe winkels. Het aantal eigen winkels, dat in Nederland al is teruggebracht tot acht, zal verder worden afgebouwd.

Maar de 'verbetermaatregelen' werpen geen vruchten af. De omzet daalt in 2023 nog iets verder en – erger – de verliezen verdubbelen ruimschoots. Dat jaar boekt Rivièra Maison een nettoverlies van 5,8 miljoen euro, blijkt uit het laatste financiële verslag. Ook voor 2024 worden verliezen verwacht, schrijft Teunissen daarin.

Extra geld

Aanvankelijk steekt de ondernemer nog enkele tonnen aan extra geld in zijn bedrijf, en verhoogt huisbankier ABN Amro de kredieten. Maar de afgelopen anderhalf jaar vallen de resultaten opnieuw tegen. Eén van de problemen is dat de winkelsluitingen leiden tot een verdere daling van de omzet.

In de vier keer dat Teunissen de afgelopen acht maanden de interieurvaksite Wonen360 te woord staat, blijft hij bijna tot op het einde hoopvol. "2024 was geen fantastisch jaar", erkent hij in november. "Maar we komen er goed doorheen." In maart zegt de ondernemer ter gelegenheid van zijn veertigste verjaardag als topman te ambiëren dat zijn kinderen het bedrijf verder zullen laten groeien, met hemzelf in een minder prominente rol.

Begin deze maand verklaart Teunissen te kampen met 'inflatie, veranderend consumentengedrag en hogere logistieke kosten', maar vertrouwen te hebben in het herkenbare DNA van het interieurmerk. Nog geen drie weken later, afgelopen dinsdag, moet hij echter melden dat Rivièra Maison failliet is. "Wij zijn er kapot van."