– Paarden zijn erg kwetsbaar – een interview met Marta Skrzypczyk – zoötechnicus, paardrij-instructeur, hippotherapeut en eigenaar van de paardenboerderij Ranczo Podkówka in Lipa [FOTO'S, VIDEO]

Waar komt je passie en liefde voor paardenfokkerij vandaan? Is het een familietraditie?

We hebben geen familietradities. Al sinds ik een kind was, woonachtig op het platteland, ben ik bezig met paarden. Ik denk dat deze passie me met de paplepel is ingegoten. Mijn ouders namen me mee voor mijn eerste ritje. En dat is me bijgebleven. Ik heb ook een opleiding in dit vakgebied afgerond. Van beroep ben ik zoötechnicus, gespecialiseerd in paardenfokkerij en paardensport. Ik ben gediplomeerd rij-instructeur en hippotherapeut.

Kom je hier vandaan? Uit Lipa?

– Nee. Ik ben geboren in Tychy. Mijn ouders en ik wonen al vijfentwintig jaar in de regio Podkarpacie en vijftien jaar in Lipa. We zochten een goede plek om te wonen en een plek waar we meer paarden konden houden. We hebben precies zo'n plek hier gevonden. We begonnen met twee paarden. Nu hebben we er elf. Paarden hebben ruimte nodig, weilanden, hooi, een paddock en een plek om te rijden. In vijftien jaar tijd hebben we onze ranch systematisch opgebouwd. Momenteel leggen we de laatste hand aan de bouw van de accommodaties.

"Ik help Marta met het runnen van de ranch", zegt Krzysztof Modny, hoefsmid. Hij beschrijft uitgebreid de mobiele werkplaats van de hoefsmid. Hier afgebeeld is een set messen voor het reinigen van paardenhoeven.

Wat voor soort paarden fokt u?

– Voornamelijk Hucul-paarden. Typisch bergpaarden. Zeer winterhard. Geassocieerd met dit terrein. Bijzonder geschikt voor offroad rally's en excursies. Ze gaan overal heen, zijn kalm, geduldig en betrouwbaar tijdens het rijden.

Precies. Hoeveel paardenkracht zit er nog in het paard, dat wil zeggen, dit wilde, ongetemde dier?

Het werkt op basis van partnerschap en vertrouwen. Als een paard slechts een hulpmiddel voor mij was, een arbeider, dan zou dit paard niet bestaan. Het zou geen karakter hebben, het zou niet met ons willen samenwerken. Het zou zijn werk passief doen. En soms zou het zelfs in opstand kunnen komen. Ik doe het op basis van samenwerking, partnerschap. Zij willen bij mij zijn, en ik wil bij hen zijn. Ze voelen zich veilig bij mij. We creëren een hiërarchie omdat paarden kuddedieren zijn en een leider nodig hebben. Ik leid mijn paarden vanaf hun veulentijd. Ik leer ze om te gaan met kinderen, volwassenen, lawaai en de omgeving. Ze leren alles stapsgewijs.

Moeten we bang zijn voor paarden?

Nee, je hoeft er niet bang voor te zijn. Een paard in de natuur bevindt zich op het niveau van een prooi. Het roofdier valt hen aan voor voedsel. Paarden hebben verdedigingssystemen, reflexen, instincten. Als iets hen bang maakt, treden hun instincten in werking. Als we in de buurt zijn, zullen ze in een gevaarlijke situatie geen aandacht aan ons besteden. Ze kunnen tegen ons aanbotsen of ons duwen, maar ze doen dat niet expres.

Kunnen ze schoppen?

Nee. Geen enkel paard heeft me hier ooit geschopt of gebeten. Zulke dingen zijn het gevolg van slecht samenwerken met mensen of een slecht geheugen. Iemand heeft een paard geslagen of heeft een slechte herinnering aan een mens. Ze voelen zich bedreigd. Het is een defensieve reactie op iemand of iets. Paarden hebben een heel goed geheugen. Ze kunnen iemand herkennen aan zijn gang, aan zijn stem, van grote afstand. Ze onthouden onze gelaatstrekken.

Is er veel werk met paarden?

En het is constant. Er is geen vrije tijd. Ze zeggen 'zo gezond als een paard', maar dat is niet helemaal waar. Paarden zijn erg kwetsbaar. Ziektes gebeuren nu eenmaal. Je moet er voor ze zijn, want ze praten, klagen of piepen niet zoals andere dieren. Paarden lijden in stilte. Dat komt omdat ze dat in de natuur niet doen, om een roofdier niet te provoceren.

Waarom is het de moeite waard om te leren paardrijden?

"Vooral omdat het empathie en begrip ontwikkelt voor de dierenwereld, het milieu, de natuur en onze omgeving. Het leert respect, geduld en nederigheid. Omdat het niet te vergelijken is met autorijden of fietsen. Gas geven, koppelen en remmen. Je moet vrienden worden met een dier. Het moet ons leren kennen, en wij moeten het leren kennen. We moeten elkaar vertrouwen. Als we een dier bestijgen dat 500 of 600 kilo weegt, moet er een connectie zijn. Paardrijden helpt bij een goede spierontwikkeling en de ontwikkeling van een goede motoriek. Hippotherapie helpt kinderen met een beperking, vooral kinderen met mobiliteitsproblemen."

Bedankt voor het interview

Arthur Wilgucki

Ecomuseum

De stoeterij van mevrouw Marta behoort tot de Ekomuzem Birczańska Kraina, georganiseerd als onderdeel van het project "Wat is er aan de hand in Bircza?"

Het ecomuseum biedt aantrekkelijke ruimtes, paden, voorzieningen, plaatsen, natuurlijke en culturele hulpbronnen, evenals de activiteiten van lokale ondernemers, boeren en sociale activisten uit de gemeente Bircza.

In het kader van het project zijn er zeven lussen ontworpen: routes langs de route waar bezoekers gedenkplaatsen kunnen bezoeken, de prachtige omgeving kunnen bewonderen en gepassioneerde mensen kunnen ontmoeten.