Ik dacht dat in slaap vallen voor de tv normaal was. Maar het was een teken van een ziekte waarvan doktoren zeiden dat het me elk moment kon doden.

Roger Black, voormalig Olympisch hardloper, was halverwege de vijftig en dacht dat het feit dat hij soms 's avonds vroeg voor de tv in slaap viel, 'gewoon een teken was dat hij een oude lul begon te worden'.

Roger, inmiddels 58, gaf aan dat het aan zijn leeftijd lag dat hij de afgelopen jaren zo moe was op de terugweg van een spreekbeurt, dat hij 'elk half uur' naar een tankstation reed voor een energieboostende kop koffie.

Nu vraagt ​​hij zich af of het niet zijn ouderdom was die de oorzaak was van zijn vermoeidheid, maar misschien zijn hart.

Want in augustus vorig jaar vertelden artsen Roger dat hij een ernstige hartklepaandoening had – waarbij een van de vier kleppen in het hart niet meer normaal functioneert. Zonder operatie was de vooruitzichten somber, niet in de laatste plaats omdat zijn aorta – het belangrijkste bloedvat dat bloed van het hart afvoert – ook beschadigd was.

'De artsen zeiden dat als ik op een dag aan het joggen was, mijn aorta zou kunnen barsten en ik zou sterven. Ze zeiden het niet helemaal zo, maar dat is wel wat ze zeiden,' zegt Roger, die in Guildford, Surrey woont met zijn vrouw Jules, 57, directeur van een jeugdtheater.

Het is moeilijk nieuws om te verwerken, maar zeker voor Roger, die tot nu toe dagelijks 30 minuten hardliep en er net zo slank uitziet als toen hij nog een atleet was.

'Het punt is dat ik me prima voelde – ik had geen andere symptomen dan de vermoeidheid,' zegt Roger, die in 1996 zilver won op de 400 meter tijdens de Olympische Spelen .

Toch rekent Roger zichzelf tot de gelukkigen. Artsen werden gewaarschuwd voor zijn noodzaak tot een operatie nadat zijn defecte hartklep op 11-jarige leeftijd werd ontdekt door een schoolverpleegkundige tijdens een stethoscoopcontrole van zijn hart (zoals destijds routine was).

Sindsdien laat hij zijn klep jaarlijks controleren en wist hij dat hij op een dag vervangen moest worden. Maar hij had 'niet verwacht dat het zo snel zou gebeuren'.

Veel mensen hebben minder geluk: in het Verenigd Koninkrijk sterven jaarlijks ongeveer 40.000 mensen aan hartklepaandoeningen, vaak als gevolg van hartfalen (omdat het hart door de defecte hartklep veel harder moet werken om bloed rond te pompen).

Meer dan 1,5 miljoen mensen leven met deze aandoening – velen zijn zich er niet van bewust, ook al kan de aandoening gemakkelijk worden vastgesteld door een controle van één minuut met een stethoscoop.

Roger steunt een campagne van de liefdadigheidsinstelling Heart Valve Voice om de bewustwording van de symptomen te vergroten – kortademigheid bij lichte inspanning, duizeligheid, je ouder voelen dan je bent en vermoeidheid – en dringt er bij alle 65-plussers die hiermee te maken krijgen op aan om hun huisarts te vragen om een ​​stethoscoopcontrole op hartklepaandoeningen.

De meest voorkomende vorm van hartklepziekte, aorta veneuze stenose, wordt meestal geassocieerd met veroudering en komt het meest voor bij mensen boven de 60. Het is vaak niet te voorkomen en kan overigens fitte personen treffen (Mick Jagger werd er op 75-jarige leeftijd voor behandeld).

Het treedt op wanneer de aortaklep – die tussen de aorta en het linkerventrikel zit, de belangrijkste pompkamer van het hart – verhardt of verkalkt (het resultaat van bloedstolsels die zich met cholesterol rond de klep vermengen en vervolgens verharden). Dit vernauwt de opening, waardoor de bloedstroom door het lichaam wordt verminderd.

Dincer Aktuerk, cardiothoracaal chirurg bij St Bartholomew's Hospital NHS Trust in Londen, legt uit: 'Een normale hartklep is 2,5 cm breed, maar bij mensen met ernstige stenose kan het bloed door een opening van 1 cm of kleiner stromen.

'Dat betekent dat uw kransslagaders en hart niet voldoende bloed krijgen en dat u last krijgt van hartpijn, kortademigheid en andere symptomen.'

Roger heeft hier last van en een zeldzamere vorm, aortaklepinsufficiëntie, waarbij de aortaklep niet goed sluit en het bloed dat door de aorta zou moeten stromen, in plaats daarvan in het hart en de longen lekt.

Meestal wordt het veroorzaakt door een afwijking die al bij de geboorte aanwezig is, zoals bij Roger.

Alle vormen van hartklepaandoeningen zijn behandelbaar als ze vroeg worden ontdekt, maar onbehandeld kan het een slechtere afloop hebben dan veel kankers. Zodra symptomen optreden, loopt 50 procent van de patiënten het risico binnen twee jaar te overlijden, zegt dhr. Aktuerk.

'Het probleem is dat mensen de symptomen vaak toeschrijven aan een afname van hun conditie, of aan het feit dat ze ouder worden,' voegt hij toe.

'Maar als u buiten adem bent en al moe wordt bij minimale inspanning – zoals traplopen – of als u onverklaarbare pijn op de borst hebt, dan moet u zich afvragen of het een hartklepaandoening zou kunnen zijn.'

Hij voegt eraan toe dat de symptomen vaak worden aangezien voor astma of bronchitis.

Een stethoscoopcontrole kan het verraderlijke geruis detecteren dat duidt op een hartklepprobleem. Verdere controles omvatten een echocardiogram – een echo van het hart – om de klep gedetailleerder te laten zien.

Door de achterstanden bij de NHS kan het voorkomen dat patiënten een jaar moeten wachten op een verwijzing voor een echocardiogram. ' Dat is niet goed, aangezien er 50 procent kans is op plotseling overlijden binnen twee jaar nadat de symptomen beginnen,' aldus Wil Woan, directeur van Heart Valve Voice.

De behandeling hangt af van de leeftijd en de omvang van de ziekte.

Bij regurgitatie kunnen medicijnen zoals diuretica worden voorgeschreven om het bloedvolume te verminderen.

Transkatheter-aortaklepimplantatie (Tavi) – waarbij een klep van metaal en dierlijk weefsel vanuit een slagader in de lies wordt ingebracht en over de bestaande klep wordt geplaatst – wordt vaak aangeboden aan oudere patiënten met stenose, omdat hiervoor geen algehele narcose nodig is.

Het nadeel is dat het calcium op zijn plaats blijft en dat het, zodra de nieuwe hartklep is geplaatst, druk kan uitoefenen op vezels die elektrische signalen naar het hart sturen. In dat geval heeft de patiënt mogelijk een pacemaker nodig.

Ernstigere gevallen kunnen een klepvervangende operatie ondergaan, waarbij de bestaande klep wordt vervangen. 'Het is een grote operatie, maar het risico op overlijden is minder dan 1 procent,' zegt dhr. Aktuerk.

Voor Roger was dit de enige haalbare optie, omdat zijn hartklep zo ziek was.

Toen hem na zijn jaarlijkse echocardiogram in augustus vorig jaar werd verteld dat hij zo'n grote operatie nodig had, was dat een grote schok. Roger herinnert zich: 'Mijn consultant belde me en zei: "Het is zover."

'Maar het drong pas echt tot me door toen ik de ziekenhuisbrief kreeg. Ik wist dat dit moest gebeuren, maar was ik bang? Absoluut. Ik voelde me heel kwetsbaar. De kans dat ik daarna niet meer wakker zou worden, was minder dan 2 procent – ​​maar dat was nou juist het stukje waar ik bang voor was.'

Lees meer

Hij en Jules verwerkten het nieuws voordat ze het aan hun kinderen vertelden: Isabelle, 25, en de tweeling Max en George, 19, en een handvol vrienden.

Tijdens de zes uur durende operatie in het Spire Southampton Hospital (van de NHS) op 22 januari, vervingen chirurgen zijn zieke hartklep en vervingen ze een deel van de verdunde aorta door synthetisch materiaal.

Elf uur later kwam hij bij op de intensive care en bleek aan de beademing te liggen, met slangen 'uit alle hoeken' – en Jules aan zijn zijde.

'Toen ze me openden, werd me verteld dat mijn hartklep slechter was en mijn aorta dunner dan ze hadden verwacht,' zegt hij. 'Maar elke dag kwam er een andere buis uit en ging het een beetje beter.'

Op de tweede dag schuifelde hij 20 meter door de afdeling en ‘zakte uitgeput weer in een stoel’.

Zijn grootste probleem was slaapgebrek, deels omdat hij met zijn 1,90 meter niet goed in een ziekenhuisbed paste. Het was dan ook 'veranderend' om acht dagen later weer in zijn eigen bed te liggen.

De volgende dag kon hij maar vijf minuten buiten wandelen, 'maar het was heerlijk om frisse lucht in te ademen'.

Roger neemt paracetamol tegen de pijn van de 28 centimeter grote wond die over zijn borst loopt. De wond is 'pijnlijk, maar niet verschrikkelijk'.

Hij slikt ook aspirine om bloedstolsels te voorkomen, statines om een ​​verhoogd cholesterol te verlagen (ontdekt vóór de operatie) en een medicijn om een ​​onregelmatig hartritme onder controle te houden – een veelvoorkomende complicatie bij openhartoperaties (waarvan hem is verteld dat het tijdelijk zal zijn).

Hij geeft toe dat hij zich 'emotioneel' voelde sinds de operatie en is uitbundig in zijn lof over Jules, en voegt toe: 'Zonder [haar] weet ik niet hoe ik hier doorheen was gekomen. Ze is geweldig.'

Roger hoopt binnenkort door zijn consultant te worden ontslagen en zal dan weer jaarlijkse echocardiogrammen krijgen. Over ongeveer 15 jaar of zo moet zijn hartklep worden vervangen – de volgende keer via Tavi.

Roger voegt toe: 'Ik ben nog niet helemaal hersteld, dus ik weet niet in hoeverre ik anders zal zijn dan vóór de operatie. Ik hoop dat ik niet meer voor de tv in slaap val.'

Hij wandelt elke dag meer en gaat binnenkort ook heuvels beklimmen, maar als hem gevraagd wordt of hij het hardlopen mist, antwoordt hij: 'Vreemd genoeg niet.'

Bezoek heartvalvevoice.com voor meer informatie.