Czarny Périgord: dlaczego Les Eyzies zdobyło 3. gwiazdkę w Zielonym Przewodniku Michelin

Światowa stolica prehistorii jest piątym miejscem w regionie Périgord Noir, które otrzymało najwyższe wyróżnienie przewodnika Michelin Travel and Culture Guide. Choć wioska nie jest najpiękniejsza pod względem estetycznym, zdobyła swoją pozycję w rankingu według kryteriów przewodnika. Analiza

Wydarzenie przeszło bez większego echa wiosną 2025 roku, kiedy zaprezentowano nową edycję Zielonego Przewodnika Michelin Périgord Quercy: gmina Les Eyzies otrzymała Graala, trzecią gwiazdkę, co oznacza „Warto zboczyć z trasy”. Nagrodzona drugą gwiazdką, miejscowość Château de Bourdeilles została wybrana na miejsce prezentacji wyróżnionych miejsc.

Przyjęcie w piątek, 10 października, na tarasie Laugerie Basse (która właśnie zdobywa swoją pierwszą gwiazdkę) rzuciło światło na światową stolicę prehistorii. Obecny był w nim dyrektor Przewodnika Turystycznego i Kulturowego Michelin, Philippe Orain, który przybył, aby wręczyć oznaczenie burmistrzowi Les Eyzies, Philippe'owi Lagarde.

Powiedzmy to od razu. Nie obrażając mieszkańców, gmina Les Eyzies nie należy do najpiękniejszych miejscowości w Périgord pod względem estetycznym. Philippe Lagarde zgodził się z tym, rozszerzając swoje uwagi o uprzywilejowane położenie „i to, co oferuje pod względem turystycznym”. W tym tkwi subtelność wyścigu o gwiazdy: „To nie przypadek, ale przyznanie punktów według dziewięciu uniwersalnych kryteriów” – ujawnia Philippe Orain. „Nie prowadziliśmy żadnego lobbingu. Poza stanowiskami prehistorycznymi i odkryciem Cro-Magnon, których nikt nam nie odbierze, poruszamy również kwestie gastronomii i krajobrazów” – podkreśla Philippe Lagarde, zaznaczając, że gmina nazywa się teraz Les Eyzies, a nie już Les Eyzies-de-Tayac (1).

Dyrektor przewodnika wymienił słynne kryteria: „Najpierw pierwsze wrażenie, które przejawia się w starannie utrzymanych punktach dostępu. Tutaj widzimy 70-metrowe klify nad dnem Vézère”. Potem przychodzi sława. To oczywiste w przypadku światowej stolicy prehistorii, bogatej w 400 000 lat ludzkiej obecności.

Następnie mamy bogate dziedzictwo, „to, co jest do zobaczenia i zrobienia”. Od jaskiń, schronisk skalnych, kościołów romańskich i zamków, bogactwo zabytków wokół epicentrum Les Eyzies jest ogromne.

Punkt czwarty, etykiety, czy to krajowe (Zabytki Historyczne), czy międzynarodowe, tutaj w centrum uwagi, z ukoronowaniem osiągnięcia, jakim jest inskrypcja z 1979 r. 15 obiektów światowego dziedzictwa paleolitu.

Następnie liczy się wartość historyczna i dziedzictwo, potem piękno i estetyka, a dopiero na końcu autentyczność i urok.

„Dwa ostatnie są najważniejsze i są również bliskie wybranym urzędnikom” – kontynuuje Philippe Orain. Chodzi o jakość powitania, „od parkowania po zakup biletu na wycieczkę”, a wreszcie o jakość wizyty. „To znaczy o mediację, dostępność audioprzewodników, zasobów cyfrowych i atrakcji oferowanych wszystkim grupom odbiorców”.

Każdemu z tych dziewięciu kryteriów przypisuje się ocenę od 0 do 5, a następnie wagę od 1 do 3, w zależności od znaczenia każdej z tych kategorii. Oprócz tej „metody naukowej, odbywają się dyskusje między autorami a redaktorami”, kontynuuje Philippe Orain. To właśnie tutaj w grę wchodzi „wartość wewnętrzna” tych miejsc. Mówiąc konkretniej, zespoły przewodników przeprowadzają porównania z miejscami o podobnym charakterze, takimi jak Mesa Verde w Kolorado w Stanach Zjednoczonych – park narodowy obejmujący ponad 5000 stanowisk, w tym 600 klifowych osiedli mieszkalnych, stanowiący największy rezerwat archeologiczny w Stanach Zjednoczonych.

Jeszcze jedna oczywistość: doliny Vézère i Dordogne cieszą się największą koncentracją obiektów z trzema gwiazdkami w Europie, „wyprzedzając Toskanię, Andaluzję czy Dolinę Loary, gdzie są one bardziej rozproszone”. Obecnie jest ich pięć, w tym Dolina Dordogne, Sarlat, Lascaux IV (od 2018 r.), Commarque (od 2020 r.) i Les Eyzies. W 2007 roku ogrody Eyrignac w Salignac-Eyvigues zostały obniżone z trzech gwiazdek, najwyższego wyróżnienia uzyskanego w 2001 r., do dwóch gwiazdek („Warto odwiedzić”).

Warto zauważyć, że istnieją także „gwiazdy szczegółowe” dotyczące konkretnych miejsc: wyróżniają się w ten sposób panoramy zamku w Beynac, Esplanade de Domme, belwederu Marqueyssac (Vézac) lub Allée des Charmes d'Eyrignac.

(1) W 1905 r. gmina Tayac przyjęła nazwę Les Eyzies-de-Tayac, a następnie w 1972 r. Les Eyzies-de-Tayac-Sireuil. Nowa gmina Les Eyzies została utworzona w 2019 r. po połączeniu z Manaurie i Saint-Cirq.