Filistin | Gazze: İsrail kontrolü bir baskı aracı olarak

Gazze'deki insani felaket uluslararası tartışmaların sürekli konusu, ancak siyasi ve ekonomik etkileri daha az. Pazartesi akşamı Washington'daki toplantılarında, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve ABD Başkanı Donald Trump bir kez daha Gazze'nin "yeniden inşası" ve hayatta kalan sakinlerin "yerleştirilmesi" planlarını açıkça görüştüler.

Bu hafta sonu düzenlenen iki günlük sempozyumun amacı, Gazze'de 20 aydır süren soykırıma ilişkin bakış açısını siyasi-ekonomik boyutu da kapsayacak şekilde genişletmekti. 500 katılımcı, ırksallaştırılmış işbölümünün, sömürünün, ticari ilişkilerin ve sermaye çıkarlarının tarihsel sürekliliğini tartışmak üzere Berlin-Neukölln'deki Spore Girişimi binasında bir araya geldi.

Katılımcıların, diğer şeylerin yanı sıra, 1948'den beri Filistin emeğinin kontrolü ve sömürülmesi gibi konuları tartıştığı bir panelde, Filistin'deki İşçiler Girişimi'nden Riya el-Sanah, Gazze'deki insani durumun "tarihsel ve daha geniş bir bölgesel, anti-emperyalist perspektiften izole bir şekilde tartışılması" nedeniyle eleştirdi. "Onlarca yıllık sömürge yönetiminin bugün gördüğümüz bağımlılıkları ve parçalanmayı ürettiğinin açık olduğunu" söyledi. Sınıf meseleleri böylece gözden kayboluyor. "Bu, Filistinlilerin eylemliliğini görünmez kılıyor," dedi el-Sanah.

Filistin topraklarının bağımlılığı ve parçalanmasının 1948'de İsrail Devleti'nin kurulmasıyla başlamadığı açıkça ortaya çıktı. Tüm bunların Filistin'deki İngiliz Mandası dönemine kadar uzanan süreklilikleri vardır. Arşiv belgelerini kullanan Tariq M. Suleiman, bir dersinde, bu dönemde enerji altyapısı ve kaynaklarını kullanma haklarının özellikle mühendis ve girişimci Pinhas Rutenberg gibi Siyonistlere nasıl verildiğini yeniden yapılandırdı. 1921'de Pinhas Rutenberg'e Ürdün Nehri ve en büyük kolu olan Yarmuk'tan gelen hidroelektrik enerjisini kullanma hakkı verildi. 1923'te kurulan ve şu anda İsrail Elektrik Şirketi olan Filistin Elektrik Şirketi ile elektrik santralleri ve barajlar inşa etti. Böylece kurulan altyapı, Yahudi yerleşimlerini ve gelecekteki İsrail Devleti'nin coğrafi boyutlarını şekillendirmek için çok önemliydi.

Filistinlilerin bağımlılığı ve topraklarının parçalanması İsrail Devleti'nin kurulmasından çok önce başladı. 1920'lerden kalma belgeler bunu gösteriyor.

-

Bugün, elektrik şirketi Filistin halkının kontrol ve sömürüsünün merkezi bir aracıdır. İsrail, enerji ve su gibi hayati altyapıya kasıtlı olarak bağımlılık yarattı. 2023'te Filistin topraklarında tüketilen elektriğin %87'si İsrail'den geldi. Bu yılın Mart ayında, İsrail Gazze'nin enerji tedarikini kesti, içme suyunun kirlenmesine ve tıbbi bakımın aksamasına neden oldu. Dahası, Gazze'deki güneş enerjisi santralleri, İsrail'in 7 Ekim 2023'teki Hamas suçlarından bu yana sürdürdüğü savaşta kasıtlı olarak yok edildi.

Batı Şeria da İsrail Elektrik Şirketi'ne bağımlıdır. Bağımsız bir enerji tedarikinin geliştirilmesi için izinler verilmez. İsrail, 2023'te Filistin Yönetimi'ne (PA) enerji borçlarını tahsil etmek için sağladığı fonu da kesti. Bu, diğer şeylerin yanı sıra, zaten güvencesiz çalışma koşullarıyla karşı karşıya olan Batı Şeria'daki Filistinli kamu sektörü çalışanlarının maaş kesintilerine yol açtı. Enerji altyapısı örneği, İsrailliler ve Filistinliler arasındaki kaynaklara eşitsiz erişimi göstermektedir.

Enerji ve su kaynakları üzerindeki kontrol, İsrail'in Filistin topraklarının ötesinde bile bölgedeki çıkarlarını iddia etmesini sağlar. Bu, altyapının rolü üzerine bir panelin konusuydu. İsrail'in Akdeniz'deki açık deniz gaz sahalarında üretilen doğal gazın yarısını Mısır ve Ürdün gibi ülkelere ihraç etme kararı, böylece kömür ve petrol ithalatına bağımlı kalması, Arap komşularıyla ilişkilerini güçlendirmeye hizmet ediyor. Bu sonuçta ortaya çıkan bağımlılıkların önemi, yakın zamanda İran'ın Leviathan gaz sahasına saldırısının ardından gaz ihracatının durdurulmasıyla gösterildi.

Hollanda'daki Leiden Üniversitesi'nden Sai Englert, İsrail'in bölgenin enerji şebekesine giderek daha fazla entegre olmasının, İsrail hükümetine karşı yeni direniş biçimleri için de fırsatlar yarattığını söyledi. Örnek olarak, Ürdün sivil nüfusunun "Düşmanın gazı işgaldir" sloganı etrafında seferber edilmesini gösterdi. Kampanya, İsrail'in son ithalat yasaklarından sonra ivme kazandı. Ürdün'ün İsrail ile gaz anlaşmasından çekilmesini ve özerk bir enerji altyapısı geliştirmesini talep ediyor. Ancak elektrik tedariki, İsrail'in ekonomik savaşının yalnızca bir parçası. Gazze, kontrol noktaları, gaz boru hatları, su boruları, gözetleme teknolojileri veya gıda ithalatındaki kalorilerin hassas bir şekilde hesaplanması gibi her türlü altyapının nüfusu kontrol etmek için kullanıldığı bir laboratuvar işlevi görüyor.

Ek olarak, iklimi etkilemek için teknolojiler test ediliyor. Örneğin, İsrail-ABD girişimi Stardust, Güneş Radyasyonu Yönetimi (SRM) için patent hakları başvurusunda bulunmayı planlıyor. Bu, atmosfere yansıtıcı parçacıklar enjekte etmeyi içeren bir jeomühendislik teknolojisidir. Etkinliği Gazze'de test edilecek. Filistinli iklim aktivisti Mohammed Usrof, bu testlerin halihazırda devam ettiğini bildirdi.

Berlin Teknik Üniversitesi'nde aktivist ve çevre bilimleri öğrencisi olan Nabil Hamdan, silah ihracatı üzerine düzenlenen bir panelde benzer bir rapor verdi: "Filistinliler üzerinde test edilen kontrol ve baskı teknolojilerini kullanan İsrailli şirketler ve silah firmaları, Alman üniversiteleri ve diğerleriyle araştırma işbirliklerine katkıda bulundukları bilgi ve deneyimi topluyorlar." Enstitülerin üniversitelerdeki medeni haklar maddelerini ikili kullanım düzenlemeleri yoluyla atlattığını savundu. Bu nedenle savaş suçlarından kısmen sorumludurlar.