Cumhurbaşkanlarının ciddi bir bağlamda konuştuğu 7 zaman

Nadiren de olsa, vatandaşların büyük çoğunluğu aynı anda aynı ekrana bakıyor. Ancak televizyondan yayınlanan cumhurbaşkanlığı konuşmaları harekete geçirmeye, işaretlemeye, bazen güven vermeye veya bölmeye devam ediyor. Bunlar başlı başına birer siyasi olay haline geldiler. Peki, bu dikkatlice sahnelenen konuşmalar güç algısını nasıl şekillendiriyor?

Charles de Gaulle'den bu yana, Cumhuriyet'in cumhurbaşkanları Fransız halkına doğrudan hitap etmek için düzenli olarak televizyonu kullanmışlardır. Geleneksel medya filtrelerini aşan bu doğrudan bağlantı, konuşmaya ciddi ve neredeyse törensel bir boyut kazandırıyor. Genellikle kriz, geçiş dönemleri veya büyük tedbirlerin duyurulması amacıyla kullanılır.

Cumhurbaşkanlığı konuşması kodlanmıştır: Ciddi bir üslup, kameraya doğrudan bakış, arka planda üç renkli ve Avrupa bayrakları, bazen bir ofis, çoğunlukla da ciddi bir ortam. Amaç açıktır: Güven yaratmak, otoriteyi tesis etmek ve devletin devamlılığını sağlamak.

Hala güçlü bir medya etkisi

İzleyici kitlesinin parçalanmasına ve sosyal medyanın yükselişine rağmen, başkanlık konuşmaları milyonlarca izleyiciyi çekmeye devam ediyor. Emmanuel Macron'un 16 Mart 2020'de, Covid-19 krizinin tam ortasında yaptığı miting, 35 milyondan fazla insanı bir araya getirerek tarihi bir rekora imza attı. Demokratik yaşamın askıya alınmış anları, canlı olarak analiz edilen ve tekrar tekrar tekrarlanan ulusal olaylara dönüşüyor.

Ancak bu maruziyetin riskleri de yok değil. Bir başkan ikna edebilir, harekete geçirebilir, ama aynı zamanda hayal kırıklığına uğratabilir veya rahatsız edebilir. Kullanılan dil, ritim, duruş; her ayrıntı dikkatle inceleniyor. Beceriksiz bir cümle, aşırı profesörce bir üslup veya empati eksikliği mesajın güvenilirliğine zarar verebilir.

Kesin bir iletişim egzersizi

Konuşmalar asla doğaçlama yapılmaz. Bunlar, siyasi danışmanlar, editörler, iletişim stratejistleri ve hatta bazen yönetmenlerin de dahil olduğu perde arkası çalışmaların sonucudur. Kelime seçimleri tartılır, formüller önceden test edilir. Bunlar, bilgilendirmek kadar ikna etmek, hatta sakinleştirmek amacıyla yapılan konuşmalardır.

Duygunun ve hızın ön planda olduğu bir toplumda bu söylemlerin de buna uyum sağlaması gerekiyor. Bazı başkanlar artık tüm duyarlılıklara hitap etmek için birlik çağrıları, kültürel göndermeler, hatta felsefi fanteziler bile yapıyor. Zorluk, otorite ile yakınlık arasında doğru dengeyi bulmaktır.

Değişen bir cumhuriyet ritüeli mi?

Dijital çağda ve kurumlara güvenin azaldığı bir dönemde, cumhurbaşkanlığı konuşması aynı gücü koruyor mu? Televizyon hâlâ güçlü bir araç olsa da, Fransızlar bugün daha fazla şeffaflık, etkileşim ve hatta kendiliğindenlik bekliyor. Bazıları ise soru-cevap oturumları veya dijital platformlardan canlı yayınlanan konuşmalar gibi daha modern formatlar talep ediyor.

Ancak tek başına "millete seslenen" cumhurbaşkanı imajı hâlâ ayakta. Belirsizliklerle dolu bir dünyada, bu nadide kelime hâlâ birleştirme, uyarma ve yol gösterme gücüne sahip.