Meşrubatlarınızın fiyatı aniden arttı, işte nedeni

1 Mart 2025'ten bu yana şekerli meşrubat fiyatlarında önemli bir artış fark etmiş olabilirsiniz. Bu artışın başlıca nedeni, Sosyal Güvenlik Finansman Yasası (PLFSS) 2025 ile yürürlüğe giren soda vergisinin revizyonudur.

Fransa'da 2012 yılında getirilen soda vergisi, obezite, diyabet ve kalp damar hastalıkları gibi hastalıklara yol açan şeker tüketimini azaltmayı amaçlıyor. Hükümet 2025 yılında mevcut oranları iki, hatta üç katına çıkararak bu vergiyi güçlendirmeye karar verdi. Ölçek 16'dan 3'e çıkarılarak sadeleştirildi ve oranlar içeceklerin şeker içeriğine göre artırıldı. Örneğin, hektolitre başına 9 kg şeker içeren bir içecekten, daha önce hektolitre başına 5,23 avro vergi alınırken, artık hektolitre başına 13,38 avro vergi alınıyor.

Satış fiyatlarına doğrudan etkisi

Bu vergi artışı meşrubat fiyatlarının artmasına yol açtı. Edinilen bilgiye göre, Coca-Cola'nın 1,75 litrelik şişesinin fiyatı 2 avrodan 2,30 avroya, yani yüzde 15 arttı. Bu ilave yükle karşı karşıya kalan üreticiler, karlılıklarını sürdürebilmek için verginin bir kısmını tüketicilere yansıttılar.

Profesyonellerden gelen eleştiriler

Bu karar, sektör oyuncularının çok sayıda tepkisine yol açtı. Alkolsüz İçecekler Federasyonu (FNB) ve Alkolsüz İçecekler Birliği (SBSA) gibi mesleki örgütler ise memnuniyetsizliklerini dile getirdiler. Bu vergi artışının, geçmiş ekonomik ve sağlık krizleri nedeniyle zaten zayıflamış olan üreticiler, toptancılar ve restoran işletmecileri başta olmak üzere işletmelere ek bir yük getireceğine inanıyorlar.

Hükümet bu önlemi, aşırı şeker tüketimine bağlı halk sağlığı sorunlarıyla mücadele gerekliliğini gerekçe göstererek alıyor. Ancak bazı uzmanlar ve sektör profesyonelleri, bu vergi yaklaşımının tüketici davranışlarını değiştirmeye yetmeyebileceğini düşünüyor. İstenilen toplum sağlığı hedeflerine ulaşmak için farkındalık yaratma ve beslenme eğitimi gibi tamamlayıcı stratejilerin gerekli olduğu ileri sürülmektedir.

2025 yılında meşrubat fiyatlarındaki artışın başlıca nedeni, halk sağlığı nedeniyle şeker tüketimini azaltmayı amaçlayan soda vergisinin revize edilmesidir. Bu önlem hükümet tarafından desteklense de, kararın ekonomik etkilerine dikkat çeken sektör profesyonelleri tarafından eleştiriliyor. Bu vergi politikasının diğer girişimlerle birlikte uygulanmasının kamu sağlığı hedeflerine ulaşıp ulaşmayacağı ise henüz belli değil.