Dit zegt de wetenschap over ijsbaden en diabetes

Koude douches, ijsbaden, cryosauna’s: van topsporters tot healthjunks, steeds meer mensen dompelen zich vrijwillig onder in ijskoud water. En niet alleen om mentaal sterker te worden. Steeds vaker duiken er wetenschappelijke studies op die wijzen op mogelijke lichamelijke voordelen van een tijdje rillen. Een betere weerstand, meer energie en – jawel – een stabielere bloedsuiker.

Bij suikerziekte (diabetes type 2) is de opname van bloedsuiker verstoord, waardoor er te veel suiker in het bloed blijft. Dit kan ernstige gevolgen hebben, zoals hart- en vaatziekten, nierziekten en zenuwschade.

Sinds Wim Hof (sindsdien wel vanwege privéredenen in opspraak geraakt) zich als fanatiek ambassadeur van ijsbaden profileerde, is er veel aandacht ontstaan voor koudetherapie. Die populariteit heeft ook het wetenschappelijk onderzoek een impuls gegeven om de grote gezondheidsclaims te toetsen. Eén van de meest gehoorde claims? Een boost voor het immuunsysteem.

In een studie onderzochten Mahmoud El-Ansary en collega’s het effect van 90 dagen koud douchen op het immuunsysteem van gezonde volwassenen. De resultaten waren opvallend: de deelnemers die dagelijks koud douchten, hadden hogere spiegels van immuunglobulines en ontstekingsregulerende stoffen. Volgens de onderzoekers duidt dit op een sterker afweersysteem dat beter bestand is tegen infecties. „Een eenvoudige leefstijlinterventie zoals koud douchen kan een krachtige stimulans zijn voor het immuunsysteem”, stellen zij.

Naast de werking op het immuunsysteem is er recentelijk ook meer aandacht gekomen voor de effecten van hydrotherapie op onze bloedsuikerspiegel. Zo keken de onderzoekers Yogapriya Chidambaram en collega’s naar de werking van koud en warmte op de bloedsuikerspiegel bij mensen met suikerziekte. In twee van die studies werd specifiek gekeken naar koude toepassingen, zoals ijsbaden of koude compressen. De conclusie? Koude douches of baden lijken de bloedsuiker te verlagen, vooral als ze regelmatig worden toegepast.

Hoewel het exacte mechanisme nog niet volledig is opgehelderd, suggereren onderzoekers dat kou de insulinegevoeligheid kan verbeteren. Kou activeert namelijk het bruine vetweefsel in het lichaam – een type vet dat glucose (een vorm van suiker) verbrandt om warmte te produceren. Dit verhoogt tijdelijk het energieverbruik, en daarmee de suikeropname door de spieren.

Hoewel koudetherapieën in de juiste dosis voordelen kunnen hebben, is het geen vervanging voor medicatie of voeding– en bewegingsadvies. Bovendien is het onderzoek hiernaar tot op heden beperkt tot een paar studies. Wat bij de een werkt, kan bij de ander averechts uitpakken, zeker bij mensen met hartproblemen of ernstige suikerziekte.

Toch is het perspectief hoopvol: kou als simpele, goedkope interventie met potentie. Niet als magisch alternatief, maar als aanvullende strategie om het lichaam beter te laten functioneren.