Elke vier jaar dezelfde brand. En dezelfde excuses.

Elk jaar weten we dat Portugal zal branden. Wat we niet kunnen accepteren, is dat we blijven doorgaan met het behandelen als een "onvermijdelijke tragedie" van wat voorspelbaar is en, bovenal, verergerd door een gebrek aan politieke en strategische verantwoordelijkheid. Bosbranden zijn het gevolg van vele factoren, waaronder criminele activiteiten, en er moet strenger worden opgetreden tegen degenen die mensenlevens en eigendommen in gevaar brengen. Sterker nog, de regering heeft onlangs een positief signaal afgegeven in dit opzicht.

Maar burgemeesters kunnen hun verantwoordelijkheid niet ontlopen. De schuld ligt niet alleen bij criminelen, of bij burgers die hun land niet goed onderhouden. Een burgemeester kan niet wachten tot Lissabon zijn problemen oplost; hij moet oplossingen vinden, hij moet zich inspannen. Mensen kiezen hem op basis daarvan, niet op basis van smoesjes.

Onlangs probeerde congreslid Rui Santos de slachtofferrol op zich te nemen en de verantwoordelijkheid af te schuiven, zowel van zichzelf als van zijn opvolger, voor de branden die Vila Real hebben verwoest. In zijn verklaringen gaf hij toe dat deze plaag zich in 2017, in 2021 en nu in 2025 heeft voorgedaan, en vroeg hij: "Is er iemand verantwoordelijk?"

Nu, met of zonder criminele betrokkenheid, zijn er vragen die deze poging om de Socialistische Partij tot slachtoffer te maken, niet beantwoordt. Namelijk het feit dat er in de twaalf jaar van het gemeentebestuur van de PS weinig tot niets is gedaan aan het beheer van biomassa (brandstof), de reorganisatie van bosgebieden of de implementatie van structurele oplossingen om de brandstofbelasting te verminderen die Vila Real zo cyclisch kwetsbaar maakt, zoals blijkt uit 2017, 2021 en nu.

Om de vier jaar kreeg het bos de tijd om te herstellen, maar de Socialistische Raad heeft nagelaten zijn steentje bij te dragen. De uitspraken van deze socialistische leiders en burgemeesters zijn ernstig, maar nog ernstiger is het feit dat ze de kans hadden het gebied te beschermen en dat niet hebben gedaan.

Het klopt dat brandstichting streng bestraft moet worden. Maar de schuld simpelweg afschuiven is niet voldoende. Als er om de vier jaar niets verandert, ligt het probleem ook bij degenen die niet goed besturen. Het gebrek aan planning en gemeentelijke strategie verandert het gebied in een kruitvat. Wachten op de regering is niet voldoende, en de Socialistische Partij in Vila Real heeft geen voorbeeld gesteld.

Ondanks de sterke afname van het aantal branden (van 32.000 in 2010 tot ongeveer 6.000 nu), wordt 90% van het verbrande gebied nog steeds veroorzaakt door minder dan 10% van de branden. Dit betekent dat echt verwoestende branden ontstaan door fouten in de planning, het landschapsbeheer en de eerste brandbestrijding. Zolang we het bos tussen verkiezingen blijven negeren, zal het blijven branden.

De oplossing ligt in preventie. Maar preventie vereist visie. Het vereist bijvoorbeeld een gecoördineerd beheerplan voor kleine percelen dat investeringen aantrekt, biomassa voor energie gebruikt en activiteiten zoals veeteelt stimuleert, die essentieel zijn voor het beheersen van de vegetatie. Zonder economische waarde in het bos is er geen motivatie om het te kappen. Het opleggen van verplichtingen zonder tegenprestatie veroordeelt landeigenaren tot verlating.

De lokale overheid moet dit proces leiden. Ze moet parochies, instanties voor civiele bescherming, universiteiten en vastgoedeigenaren verenigen rond een landschapsstrategie die risico's vermindert en waarde genereert. Ze moet ook investeren in voortdurende bewustmakingscampagnes en gemeentelijke noodplannen die zijn aangepast aan de lokale omstandigheden.

Het is even dringend nodig om het model voor civiele bescherming te veranderen. Brandweerlieden opereren nog steeds in een gefragmenteerd systeem, zonder een uniform nationaal commando en afhankelijk van de ANEPC (National Agency for the Protection of Firefighters). Ze zijn voornamelijk vrijwilligers, zo'n 18.000 in getal, en werken met schaarse middelen onder steeds moeilijkere omstandigheden. Hun missie is essentieel, maar wordt ondermijnd door een beleid dat parallelle structuren creëert en lokale bedrijven verzwakt. De gemeenteraad moet de brandweerlieden steunen en hen niet alleen maar toejuichen op sociale media.

Vila Real is de excuses beu; we hebben oplossingen nodig. Vila Real heeft een lokaal plan nodig dat preventie, bosbeheer, investeringen in de plattelandseconomie en versterkte civiele bescherming integreert. We kunnen niet blijven leven te midden van alarmistische berichten in de zomer en stilte in de winter. Vila Real beschermen betekent mensen, huizen en de lokale economie beschermen. En dat bereik je met werk, niet met woorden.