Een Sumo-worstelaar van een boek – Hoe Marlene Taschen de kunstboekuitgeverij van haar vader voortzet

De gouden letters zijn driedimensionaal in reliëf op de zwarte kaft aangebracht en de pagina's kunnen alleen met witte handschoenen worden omgeslagen. Een vrouw probeert "Baby Sumo" toch op te tillen, maar slaagt daar niet in en laat het boek, zo groot als een bakplaat, snel terug in de standaard glijden. Het nieuwe Salvador Dalí-deel van Taschen weegt 16 kilogram.

Het genie zou zeker genoten hebben van de feestelijke bijeenkomst in het oude "Klooster van de Engelen" in Barcelona begin juni. Taschen presenteert voortdurend boeken, af en toe in XL-formaat, maar deze reuzenbaby is bijzonder omdat het Dalí was over wie Benedikt Taschen zijn eerste zelfgeproduceerde kunstboek publiceerde.

De Keulse uitgeverij viert dit jaar haar 45-jarig jubileum, maar het is niet oprichter Benedikt Taschen die op het kleine podium staat, maar zijn dochter Marlene Taschen. Ze houdt een korte toespraak en zegt dat de cirkel rond is. Nog geen veertig, maar ze is al mededirecteur, en dat al meer dan acht jaar. Je zou haar kunnen aanzien voor "de dochter van" die de zaak onvermijdelijk zal overnemen. Als baby stond ze immers al model in advertenties met de woorden: "Ik wil geen paperback, ik wil een boek van Taschen!"

"Ik denk dat je dat lot noemt," zegt Marlene Taschen over deze vroege, en achteraf gezien baanbrekende, toewijding aan de uitgeverij. Noch zij, noch haar vader hadden verwacht dat ze zo snel bij het bedrijf zou komen werken. De rebelse tiener verliet op haar zestiende het ouderlijk huis, woonde na haar middelbareschooltijd een tijdje in Australië en Panama en studeerde aan de London School of Economics. Daarna werkte ze als projectmanager voor het Museum of Everything.

Maar toen dertien jaar geleden haar eerste dochter werd geboren, dacht ze: "Als we het zo goed met elkaar kunnen vinden, waarom zou ik dan wachten? Waarom zou ik mijn energie nu niet in het familiebedrijf steken?" Dus belde ze haar vader in Los Angeles, die blij was met het onverwachte aanbod, haar het een tijdje liet doen en toen, zoals je van Benedikt Taschen mag verwachten, niet lang aarzelde.

Midden in een kranteninterview, zonder voorafgaand overleg met haar, kondigde hij aan dat zijn dochter binnenkort benoemd zou worden tot algemeen directeur en verantwoordelijk voor alle operationele zaken. "Dat was in eerste instantie een schok", herinnert Marlene Taschen zich, "maar het was op dat moment moeilijk om erover te praten." De zaak was toch allang openbaar gemaakt.

Ze kan het tot nu toe niet slecht hebben gedaan. Volgens haar eigen verklaringen en schattingen van de branche is de omzet van de uitgever de afgelopen jaren weer aanzienlijk gestegen. "De boekenbranche klaagt graag," zegt Taschen, "maar het is eigenlijk een heel solide business." Tenminste, als je zorgvuldig geproduceerde, tastbare kunstboeken verkoopt die nooit als e-book zouden werken.

Tijdens haar afwezigheid benoemde Benedikt Taschen zijn dochter Marlene Taschen tot algemeen directeur. Als baby was ze al model voor de advertenties van de uitgeverij.

Taschen profiteert zelfs enigszins van de digitalisering en het daarmee gepaard gaande verlangen naar 'oude' media. Onlangs was de hashtag #bookshelfwealth trending op sociale media. Mensen fotografeerden of filmden zichzelf voor hun prachtig geordende boekenkasten. Beroemdheden zoals Gwyneth Paltrow geven curatoren de opdracht hun bibliotheken te vullen met zowel prachtige als opvallende displays. Uiteraard heeft de actrice ook een Sumo-editie van Taschen in haar collectie, 'Genesis' van de onlangs overleden fotograaf Sebastião Salgado.

Marlene Taschen was aanwezig bij de begrafenis in Parijs. Ze realiseerde een van haar eerste projecten samen met hem en zijn vrouw, maar ze kenden elkaar al zo lang ze zich kan herinneren. "Mijn vader maakt geen scheiding tussen werk en privé", zegt Taschen. Thuis in Keulen lagen de lay-outs uitgespreid op de keukentafel en werden de drie kinderen uit zijn eerste huwelijk af en toe geraadpleegd. Mensen zoals June en Helmut Newton, Jeff Koons en Cicciolina, en Karl Lagerfeld kwamen op bezoek.

Benedikt Taschen begon als tiener met het verkopen van strips. Het werkelijk briljante idee van de inmiddels 64-jarige was echter om de kunst, die in de jaren 80 nog behoorlijk pretentieus was, te reduceren en te proppen tussen twee betaalbare boekomslagen. "Kunst voor iedereen" was zijn motto, en de boeken uit de "Basic Art"-serie, die tussen de 15 en 25 euro kosten, vormen nog steeds zijn hoofdactiviteit.

Sensationele uitgaven zoals de Helmut Newton Sumo, het grootste en met $ 15.000 duurste boek van de 20e eeuw, zijn in de eerste plaats goed voor het imago, maar zelfs deze prestigeprojecten worden later in diverse edities opnieuw op de markt gebracht voor alle doelgroepen en budgetten. "Mijn vader heeft dat allemaal best goed gedaan", zegt Taschen. "Ik hoef hier niets opnieuw uit te vinden."

De uitgever zegt dat ze zeker de zaken in beweging heeft gezet. De online verkoop zal naar verwachting alleen al in 2024 met 20 procent zijn gestegen. Haar vader flirt graag met het idee om vooral te publiceren wat hij zelf leuk vindt. Zijn dochter heeft misschien niet dezelfde passie voor specifieke kunstenaars, maar ze denkt analytischer en nuchterder. Taschen weet, door naar de cijfers te kijken, welke onderwerpen interessant zijn. Er is net een kinderboek verschenen met illustraties van Disney-klassiekers, en het programma bevat nu ook boeken over citroenen en paddenstoelen.

"Ze kan alles wat ik kan," lyrisch over haar vader in dat onthullende interview. De industrie was een ingewikkelde, anachronistische business, zei hij, "maar Marlene heeft alle benodigde vaardigheden, zelfs meer dan ik. Bovendien ziet ze er beter uit." Vroeger zou de lange, slanke vrouw met volle lippen waarschijnlijk een "onderscheidende aanwezigheid" zijn genoemd.

Op foto's presenteert ze zich zelfverzekerd met haar vader en met kunstenaars als David Bailey en David Hockney. In Barcelona draagt ​​ze haar donkere haar losjes naar achteren gebonden en een rode jurk met print van stevige stof die perfect past bij de achtergrond van het oude klooster.

Ze geeft die avond niet de meest inspirerende speech, maar ze is des te opener en ontspannener in haar interactie met de gasten later. Hoewel ze lange tijd in Londen heeft gewoond en nu met haar man en twee kinderen in Milaan woont, is haar Duits nog steeds doordrongen van dat Rijnlandse, zangerige accent.

Taschen Publishing wordt vaak beschuldigd van een voorspelbaar en populair programma, bedoeld voor iedereen. Het viert dezelfde grote kunstenaars, fotografen en ontwerpers, die ofwel overleden zijn of bijna met pensioen gaan. De uitgever is het daar niet mee eens en wijst op "dit fantastische Lemon Book". Op Art Basel verschijnt ook een samenwerking met kunstenaar André Butzer: een bundel Hölderlin-gedichten, geïllustreerd door Butzer. "We werken ook aan een bundel met de jonge schilder Grace Weaver."

Maar ja, geeft Marlene Taschen toe, er is helaas niet veel aanbod van grote genieën, en het probleem met haar boeken is en blijft hetzelfde: "Uiteindelijk moeten we honderden werkelijk prachtige pagina's vullen."