Nvidia ve AMD, Çin çip satış gelirlerinin yüzde 15'ini ABD hükümetine ödeyecek

ABD'li bir hükümet yetkilisi, Nvidia ve AMD'nin Çin'e sattıkları çiplerden elde ettikleri gelirin yüzde 15'ini ABD hükümetiyle paylaşma konusunda anlaştıklarını pazar günü açıkladı. Bu, Amerikan şirketlerini şaşırtması muhtemel alışılmadık bir hamle.

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, ulusal güvenlik endişeleri nedeniyle Nisan ayında Çin'e gelişmiş bilgisayar çipi satışını durdurmuştu. Ancak Nvidia ve AMD, Temmuz ayında Washington'un yapay zeka geliştirmede kullanılan H20 ve MI308 çiplerinin satışına yeniden başlamalarına izin vereceğini açıkladı.

Henüz resmen duyurulmayan bir politikayı görüşmek üzere isminin açıklanmasını istemeyen yetkili, Associated Press'e anlaşmanın gelir paylaşımı şartlarını doğruladı ve Financial Times'ın ilk raporunun genel hatlarının doğru olduğunu söyledi.

Nvidia ve AMD'nin, Çin'e satışları yeniden başlatmak için ihracat lisansı almanın bir koşulu olarak finansal anlaşmayı kabul ettiği bildirildi. AMD, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD hükümetinin çiplerini Çin'e ihraç etmek için yaptığı lisans başvurularını onayladığını söyledi.

Nvidia, anlaşmanın belirli detayları veya karşılıklılık ilkesine ilişkin bir açıklama yapmadı ancak yönetim tarafından belirlenen ihracat kurallarına uyacağını söyledi.

Nvidia yaptığı açıklamada, "Dünya çapındaki pazarlara katılımımız için ABD hükümetinin belirlediği kurallara uyuyoruz. Aylardır Çin'e H20 göndermesek de, ihracat kontrol kurallarının Amerika'nın Çin'de ve dünya çapında rekabet etmesini sağlayacağını umuyoruz," diye yazdı. "Amerika 5G'yi tekrarlayıp telekomünikasyon liderliğini kaybedemez. Yarışırsak, Amerika'nın yapay zeka teknolojisi dünya standardı olabilir."

Çin ile rekabete odaklanan Temsilciler Meclisi panelindeki üst düzey Demokrat, bildirilen anlaşmayla ilgili endişelerini dile getirerek, bunu "ulusal güvenliğimizi baltalayan, ihracat kontrollerinin tehlikeli bir şekilde kötüye kullanılması" olarak nitelendirdi.

Temsilciler Meclisi Çin Seçme Komitesi'nin kıdemli üyesi Raja Krishnamoorthi, bu düzenlemenin yasal dayanağı hakkında yanıt arayacağını ve yönetimden tam şeffaflık talep edeceğini söyledi.

"İhracat kontrol rejimimiz, ulusal güvenlik politikası kisvesi altında gizlenmiş yaratıcı vergilendirme planlarına değil, gerçek güvenlik kaygılarına dayanmalıdır," dedi. "Çip ihracat kontrolleri pazarlık kozu değildir, kumar kozu da değildir. Gelir elde etmek için ulusal güvenliğimizle kumar oynamamalıyız."

Ulusal güvenlikle ilgili devam eden sorular

Nvidia, Temmuz ayında çip satışlarına yönelik sıkı ihracat kontrollerinin şirkete 5,5 milyar dolara mal olacağını savunmuştu. Şirket, bu tür kısıtlamaların, dünyanın en büyük teknoloji pazarlarından birinde ABD'nin rekabet gücünü engellediğini ve ABD'nin ihracat kontrollerinin diğer ülkeleri Çin'in yapay zeka teknolojisine yöneltebileceği konusunda uyarmıştı.

ABD hükümetine Çin'deki satışlardan ödeme yapılması yönündeki anlaşma, bir başkan için alışılmadık bir durum ve Trump'ın kurumsal karar alma süreçlerine son müdahalesi olarak değerlendiriliyor.

Trump, şirket yöneticilerine, yurt içi istihdamı ve üretimi desteklemek için Amerika Birleşik Devletleri'ne yatırım yapmaları yönünde baskı yapıyor. Geçtiğimiz hafta, Intel'in yeni CEO'su Lip-Bu Tan'ın Çinli firmalarla bağlantıları nedeniyle "son derece çelişkili" olduğunu söyleyerek derhal istifa etmesini talep etti.

Washington DC'deki bağımsız bir düşünce kuruluşu olan Yeni Amerikan Güvenliği Merkezi'nin kıdemli üyesi Geoff Gertz, "Bu çılgınca" dedi.

"Ya Çin'e H20 çipleri satmak ulusal güvenlik açısından risk oluşturuyorsa, baştan beri bunu yapmamalıyız, ya da ulusal güvenlik açısından risk oluşturmuyorsa, neden satışa bu ekstra cezayı koyuyoruz?"

Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Temmuz ayında CNBC'ye yaptığı açıklamada, Nvidia'nın Çin'deki çiplerinin yeniden satışının, iki ülke arasında nadir toprak mıknatısları konusunda yapılan bir ticaret anlaşmasıyla bağlantılı olduğunu söylemişti.

Çin'e gelişmiş çip satışlarına getirilen kısıtlamalar, dünyanın en büyük iki ekonomik gücü arasındaki yapay zeka yarışında merkezi bir rol oynasa da, bu tür kontrollerin aynı zamanda tartışmalı olduğu da bir gerçek. Savunucuları, bu kısıtlamaların Çin'i yavaşlatıp ABD şirketlerinin liderliğini korumasına olanak sağlamak için gerekli olduğunu savunuyor.

Bu arada, muhalifler ihracat kontrollerinin açıkları olduğunu ve yine de inovasyonu teşvik edebileceğini söylüyor. Çin'in DeepSeek yapay zeka sohbet robotunun Ocak ayında ortaya çıkması, Çin'in kendi yapay zeka yeteneklerini geliştirmek için gelişmiş çipleri nasıl kullanabileceği konusundaki endişeleri özellikle yeniden canlandırdı.